Bir diş hekiminin sağlığınızla ilgilenmesiyle ilgili rolünü düşündüğünüzde, aklınıza muhtemelen daha çok sıkıntıyı önleme ve tedavi yöntemleri gelecektir. Ancak bazen bir diş hekiminin eğitimi ve deneyimi, dişlerinize özgü olmasa bile bazı hastalıkları gözlemlemeye ve teşhis etmeye öncülük edebilir. Örneğin Gardner sendromu, esasında kalın bağırsağı etkiler, ancak en yaygın belirtilerinden bazıları bir diş hekimi veya ortodonti uzmanı tarafından kolayca tespit edilebilir. Gardner sendromlu hastaların dişlerini tespit etmenin ne anlama geldiğini ve bunun ağız sağlığınızı nasıl etkileyebileceğini öğrenerek, sendromun nasıl yayıldığını ve göründüğünü daha iyi kavrayacaksınız.
Gardner Sendromu Nedir?
Gardner sendromu, kanser hastalığı değildir ancak familyal adenomatöz polipozis’tir (FAP). Bu koşullar, kalın bağırsakta ve rektumda yüzlerce veya binlerce iyi huylu polipin büyümesiyle kansere neden olur. Genetic and Rare Diseases Information Center, zamanla bu poliplerin kanserli tümörler haline gelebildiğini ve Gardner sendromlu bir kişinin ortalama 39 yaşında olmak üzere, erken başlangıçlı kansere yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu belirtmiştir.
Gardner sendromu, vücudunuzun tümör büyümesini baskılama yeteneğini azaltan genetik bir mutasyondan kaynaklanır. Böylece hücre büyümesi artar ve iyi huylu poliplerin kanserli tümör haline gelmesine yol açabilir. Hem kalıtsal hem de yeni genetik mutasyonlara neden olabilir, fakat bu durum Gardner sendromu olan hamile bir kişinin mutasyonu çocuğuna geçirme şansının yüzde 50 olduğu anlamına gelir.
Diş Anomalileri ve Gardner Sendromu: Diş Hekimi Nasıl Yardımcı Olabilir?
Gardner sendromu kolorektal bir konu ise, diş hekiminiz teşhiste bulunmanıza nasıl yardımcı olabilir? Gardner sendromunun daha yaygın belirtilerinden biri aslında diş anomalilerinde kendini göstermektedir; International Journal of Medical Sciences'a göre Gardner sendromlu hastaların yüzde 30 ila 75'inde bir tür diş anomalileri bulunmakta ve yüzde 68 ila 82'sinde osteom veya kemik kütleleri (kemik tümörleri) görülmektedir. Bu kemik kütlelerinin çeneyi etkilemesi muhtemeldir. Gardner sendromuyla ilişkili diş anomalilerinden bazıları şunlardır:
- Çıkmamış veya gömük dişler
- Çürük (çürüğe meyilli) dişler
- Erimiş azı dişleri
- Çene kemiğinde kemik büyümesi
Bu semptomlardan birisi aslında Gardner sendromuna işaret etmese de, aynı anda birkaç tanesi aile geçmişinizle birleştiğinde, diş hekiminizin bu sendroma yakalandığınızı belirlemesine yol açabilir. Diş hekiminiz sizin ağzınıza ve geçmişinize aşina olduğundan, doktorunuzla konuşmanız gerektiğini size tavsiye edecek ilk kişi olabilir.
Gardner sendromu tek başına ağızdaki ipuçları ile teşhis edilmez, fakat diş hekimiyle semptomlar hakkında konuşmak harika bir ilk adımdır. Sağlık ekibiniz, Gardner sendromunu doğru bir şekilde teşhis etmek ve size tedavi planı sunmak için semptomları aile geçmişiniz ve radyografik görüntüleme sonuçları ile karşılaştırabilir.
Peki Görüntüsü?
Ailenizde Gardner sendromu olduğu biliniyorsa, sağlık uzmanınız, 10 ila 12 yaşlarında kolonoskopiden başlayıp bir veya iki yılda bir devam ederek kanseri mümkün olduğunca erkenden teşhis etmeye yardımcı olmak amacıyla size bir tedavi planı önermiş olabilir. 25 yaşına geldiğinizde, doktorunuz yılda bir veya her üç yılda bir üst endoskopi yaptırmanızı önerebilir. Tespit edildiğinde, iyi huylu polipler genellikle dikkatle izlenecektir. Kötü huylu tümörlerin tedavileri arasında cerrahi, kemoterapi ve radyasyon terapisi bulunmaktadır.
Ağız sağlığınıza gelince, diş hekiminiz çürükleri diş dolgusuyla doldurmak ve hatta gömük dişleri çekmek gibi bazı belirtileri gidererek sizlere yardımcı olabilir. Çürükleri önlemek için bazı diş macunları bile kullanılabilir. Kemik büyümesi estetik nedenlerden ötürü giderilebilir, bu yüzden ne yaptığını bilen birisiyseniz doktorunuzla görüşün.
Ağız sağlığınız, çoğu zaman genel sağlığınızın aynasıdır ve Gardner sendromlu hastaların dişleri bu görüşün harika bir örneğini temsil eder. Düzenli diş randevularına devam ederek ve herhangi bir değişim veya endişeniz hakkında diş hekimiyle görüşerek olası sorunları tespit edebilirsiniz. Bu yöntem, diş hekiminizin genel sağlığınıza katkıda bulunmasının başka bir yoludur.
