Kserostomi olarak da adlandırılan ağız kuruluğu, ağızda yeterince tükürük olmadığında ortaya çıkar. Çiğneme veya yutkunmada zorluk yaşıyorsanız veya ağzınızda yapışkan, kuru bir his ile uyanıyorsanız, ağız kuruluğu yaşıyor olabilirsiniz. Tükürük eksikliği konuşmayı bile zorlaştırabilir. Ağız kuruluğunun nasıl tedavi edileceğine karar vermek genellikle kaynağın nedenine bağlıdır. Evde uygulanan yöntemler genellikle yardımcı olabilir, ancak bu önlemler rahatlama sağlamazsa, diş hekiminizden ilave destek isteyebilirsiniz.
Ağız Kuruluğuna Ne İyi Gelir?
Ağız kuruluğu çok çeşitli nedenlerden ötürü ortaya çıkabilir. Belki de en bariz neden, kişinin aldığı ilaçlar, radyasyon ve kemoterapi tedavisi, tükürük bezlerini etkileyen hastalıklar, diyabet, hormonal dengesizlik ve Sjörgren sendromu gibi otoimmün hastalıklardır.
Ağız kuruluğunun tedavi edilmesiyle, ağız yarası, diş eti hastalığı, oral (ağızda) pamukçuk ve diş çürüğü oluşma ihtimali azalabilir. National Institute of Dental and Craniofacial Research, ağız kuruluğunun tedavisine yardımcı olmak için aşağıdaki genel yaklaşımları önermektedir:
- Tükürük akışını uyarmak için şekersiz sakız çiğneyin ya da şekersiz sert şeker emin
- Gün boyunca düzenli olarak su için
- Ağzınızı nemlendirmek için yapay tükürük kullanın
- Geceleri yatak odanızda nemlendirici kullanın
Tükürük bezlerini şekersiz sakız veya şekersiz sert şekerlerle uyarmak, tükürük bezleriniz veya onlara hizmet eden sinirler etkilenmediğinde faydalı bir tedavi biçimidir. Ağız kuruluğunun bazı nedenleri tükürük üretimini azalttığından, tükürük akışını uyarma yöntemi ağzınızın genel nem seviyesinin artmasına yardımcı olacaktır.
Ağız kuruluğu yaşayan bazı kişiler gecenin bir yarısında, ağızlarında yapışkan veya kuru bir his ile uyanır, hatta boğazlarının arkası o kadar kurudur ki neredeyse nefes alamayacak durumdadırlar. Eğer bu belirtileri yaşıyorsanız, bunun nedeni uyurken ağzınızdan nefes almanız olabilir. Bu hoş olmayan durumu gidermek için, baş ucunuzda bir bardak su bulundurun ve geceleri nemlendirici kullanın. Bu yöntem özellikle kurak bir iklimde yaşıyorsanız işe yarayacaktır. Ayrıca bol su içmek, ağız dokusunu gün boyunca nemli tutabilir, bu da kuru iklimlerde çok önemlidir.
Bazı yiyeceklerden ve alışkanlıklardan kaçınmak da ağız kuruluğunun hafiflemesine yardımcı olabilir. Mayo Clinic, kserostomi (ağız kuruluğu) sıkıntısı yaşıyorsanız, besin düzeni ve yaşam tarzında sizlere aşağıdaki değişiklikleri yapmanızı önerir:
- Sigarayı bırakın
- Kafeini azaltın veya tamamen hayatınızdan çıkarın
- Yalnızca alkol içermeyen gargaralar kullanın
Tükürük akışını uyarmak veya besin düzeninde ya da yaşam tarzında değişiklik yapmak, ağız kuruluğu tedavisi için yeterli rahatlama sağlamadıysa, eczanede reçetesiz satılan ürünlerden de yararlanabilirsiniz. Yapay tükürük takviyeleri, gerektiğinde ağzınızın nemlenmesini sağlayarak gün boyunca rahatlamanızı sağlayabilir. Mayo Clinic, ksilitol, karboksimetil selüloz veya hidroksietil selüloz içeren ürünleri önerir.
Ağız bakım hijyeni, ağzınızı sağlıklı tutmak, asit seviyesini kontrol etmek ve diş eti iltihabı ve ağız kokusu gibi kserostominin yan etkilerini azaltmak için de önemlidir. Bunun yanı sıra, florürlü bir diş macunu kullanmak, ağzınızın sağlıklı ve taze kalmasına yardımcı olabilir.
Doktorunuzun veya Diş Hekiminizin Ağız Kuruluğu Tedavisiyle İlgili Yapabilecekleri
Bu yöntemler yeterli rahatlama sağlamazsa, doktorunuz veya diş hekiminiz tükürük bezlerinin daha verimli çalışmasına yardımcı olmak için size ilaç yazabilir. Reçeteli ilaçlar çoğunlukla tükürük akışını azaltan altta yatan tıbbi rahatsızlıkları olan hastaları tedavi etmek için kullanılır. Bu rahatsızlıklar arasında Sjögren sendromu, sistemik lupus ve romatoid artrit bulunur.
Ağız kuruluğu, bir çok ilacın yan etkisi nedeniyle oluşabilir. Henüz yeni bir ilaca başladıysanız ve ağzınızda aniden kuruluk fark ettiyseniz, doktorunuza danışın. Doktorunuz ilacınızın dozajını değiştirebilir veya belirtileri hafifletmek amacıyla size farklı bir ilaç yazabilir. Doktorunuza danışmadan reçeteli ilacınızın dozajını kesinlikle değiştirmeyin.
Ağız kuruluğu rahatsız edici ve zor bir durumdur ve diş eti hastalığına ve diş çürümesine de neden olabilir. Diş hekimleri, bu hoş olmayan yan etkilerin hafiflemesine yardımcı olmak amacıyla size florürlü bir diş macunu önerebilir. Eğer ağız kuruluğu belirtileri yaşıyorsanız, uzun süreli sorunları önlemek için ağız kuruluğunun nasıl tedavi edileceğiyle ilgili diş hekiminizle görüşün.
