Diliniz yandığında tek isteğiniz tekrar ne zaman iyileşeceğinizi bilmektir. Bir ısırık veya bir yudum almadan önce yemeğinizin ya da içeceğinizin sıcak olduğunu fark etmediğinizde dil yanması sorunu ile karşılaşabilirsiniz. Hatta bu durum ipliksi papillaların (dilinizin üzerindeki doğal şişliklerin) geçici olarak yok olmasına neden olabilir.
Neyse ki dumanı üstünde tüten bir yudum kahve veya sıcacık bir pizza diliminin neden olduğu dil yanığına yardımcı olabilecek birkaç tedavi yöntemi var. Yazımızı okuyarak hem “Dil yanmasına ne iyi gelir?” sorusuna yanıt bulabilir hem de “Dil yanması neden olur?” , “Dil yanması belirtileri nelerdir?” gibi konularda da bilgi sahibi olabilirsiniz.
Dil Yanması Neden Olur?
Ağızda yanma ya da haşlanma hissi, metalik ya da acı bir tat, ağız kuruluğu, tat kaybı, susuzluk hissinde artma ve yutma güçlüğü gibi belirtilere sahip olan dil yanması yaygın bir problemdir. Genellikle çok sıcak içecekler içtikten ya da yemekler yedikten sonra meydana gelir. Genellikle kendiliğinden geçen bu durum, dilinizde herhangi bir dış etken olmadan da gerçekleşebilir. Böyle bir durumun bir tür nöropatik ağrıdan kaynaklandığı düşünülür. (1) Dil üstü yanması nedenleri arasında şunlar yer alır:
Dildeki tat ve ağrı duyularını kontrol eden sinirlerdeki hasarlar,
Belirli gıdalara veya diş ürünlerine karşı alerjiler,
Anksiyete veya depresyon,
Diyabet,
Ağız kuruluğu,
Reflü,
Menopoz,
Coğrafik dil,
Hipotiroidizm,
Yüksek tansiyon,
Ağız enfeksiyonları,
Beslenme yetersizlikleri.(1)
Bunlara ek olarak aşağıdaki kişisel alışkanlıklar da dil yanması nedenleri arasındadır:
Dil uzunu sık sık ısırmak,
Çok fazla asitli yiyecekler ve içecekler tüketmek,
Dişleri gıcırdatmak,
Dili aşırı fırçalamak,
Gargara gibi aşındırıcı ağız hijyeni ürünlerini aşırı kullanmak,
Ağız yapısına uygun olmayan diş protezleri takmak. (1)
Dil Yanığına Ne İyi Gelir?
Dil yanması sebepleri hakkında bilgi sahibi olduk. Şimdi sıra “Dil yanmasına ne iyi gelir?” sorusunu yanıtlamakta.
Soğuk Su Uygulayın
Dil yanığına vereceğiniz ilk tepki, iyileşme hızınızı belirler. Herhangi bir küçük yanıkta olduğu gibi soğuk su, tahrişi hızlı bir şekilde hafifletebilir. Dilinizin sıcaklığını düşürmek ve ağzınızı nemli tutmak için bir bardak su için. Bakterilerin bölgeye daha fazla zarar vermemesi için tükürük akışı bu noktada çok önemlidir. İyileşinceye kadar yanığı tahriş edecek diğer sıcak yiyecek ve içeceklerden uzak durmak da en iyisi olacaktır. (2)
Soğuk Bir Şeyler İçin
Diliniz yandıktan sonra günün geri kalanında doğal olarak oluşan iğneleyici hissi uyuşturmak için yumuşak, soğuk yiyecekler tüketin. Meyveli içecek, yoğurt ya da elma püresi gibi yenmesi kolay yiyecekler tercih edin. Bu hafif yiyecekler yanma hissinin yatıştırılmasına yardımcı olabilir. Bu arada, yiyecek artıklarının dilinize zarar verebilecek kalıntılarını temizlemek için bir bardak su içtiğinizden emin olun.(2)
Tuzlu Suyla Ağzınızı Çalkalayın
Ağzınız serinledikten sonra, ağzınızı ılık tuzlu su karışımıyla çalkalamayı deneyin. Bir bardak ılık suya çay kaşığının ucu ile tuz ekleyin. Hafifçe ağzınızı çalkalayın ve sonra tükürün. Tuzlu suyla çalkalama eylemi, ağrıyı ve şişliği azaltabilen doğal bir antiseptik görevi görür ve dil yanığı semptomlarınızın hafiflemesine yardımcı olur.(2)
Bal Yiyin
Bal, antimikrobiyal özelliği ve iyileşmeyi hızlandırma yeteneği nedeniyle üzerinde çalışılmış başka bir yanık tedavisi yöntemidir. Bal, binlerce yıldır tüm dünyada yanık tedavisi olarak kullanılmaktadır ve ayrıca çok da lezzetlidir! Şekerden kaynaklanan çürükleri önlemek için dişlerinizi fırçaladığınızdan emin olun. (2)
Dili Tahriş Eden Yiyecek ve İçeceklerden Kaçının
Keskin bir aromaya ya da sert yapıya sahip olan yiyecek ve içecekler dili tahriş ederek dil yanması semptomlarını hızlandırabilir. Aşağıdaki besinleri sınırlayarak dil yanması belirtilerini hafifletebilirsiniz:
Domates veya turunçgiller gibi asitli gıdalar,
Narenciye suları,
Gazlı içecekler,
Alkol,
Baharatlı yiyecekler,
Bitkisel çaylar,
Şekerli gıdalar,
Tarçın ve nane içeren ürünler.(1)
Sigarayı Bırakın
Tütün ürünleri, dil üzerindeki papillaların aşınmasına ve dil yanmasına neden olabilir. Semptomları hafifletmek için tütün içeren tüm ürünlerden uzak kalmalısınız.(1)
Dil yanığı belirtilerinizin nedeninden emin değilseniz ya da bunlar geçmek bilmiyorsa gerçek bir yanığın neden olmadığı, kronik bir sorun olan yanmış dil sendromunu (hastanın hiçbir dental veya tıbbi neden olmaksızın ağzında yanma hissetmesi) bertaraf etmek için diş hekiminize danışın.
Dil Yanığı Nasıl Geçer?
Dil yanması tedavisi, bu durumun nedenine uygun şekilde yapılır. Genellikle dildeki tat ve ağrı duyularını kontrol eden sinirlerdeki hasarların bilinen bir tedavisi yoktur. Diğer nedenlerin tedavisi için altta yatan durumun kontrolü esastır. Eğer dilde travmaya neden olan davranışlar söz konusu ise (dili ısırmak gibi) bilişsel davranışçı terapi gibi psikiyatrik tedaviler uygulanabilir. Psikiyatrist tarafından antidepresan veya antikonvülsan ilaçlar reçete edilebilir. Ağız hijyeni sağlamak için düzenli olarak dişlerin fırçalanması ve diş ipi ile diş aralarının temizlenmesi önerilebilir. Ağız kuruluğu nedeniyle gelişen dil yanmaları için tükürük yerine geçen ürünler ve ağız durulamaları uygulanabilir. Ağrıyı önlemek amacıyla ağrı kesici ilaçlar önerilebilir. (1)
Dil yanığı nihayetinde geçer. Ancak bu süre zarfında, işe yarar bazı basit dil yanığı tedavi yöntemlerini bilmek içinizi rahatlatacaktır. İleride oluşacak yanıkları önlemek ya da mevcut yanıkların daha da kötüleştirmesini önlemek için sıcak yiyecek ve içeceklerin sıcaklığını test etmek için ufak yudumlar ve ısırıklar alabilir ya da dış etkenlere karşı daha dikkatli olabilirsiniz.
Kaynakça:
