Diş hassasiyeti, sıcak ve soğuk besinler tüketilmesi sonucunda diş etlerinde oluşan geçici ağrı veya sızı hissedilmesi durumudur. Diş minesindeki erozyonun pulpaya kadar ilerlemesi hassasiyete neden olur. Dişin yapısında bozulma ve aşındırmayı tetikleyen birçok faktör vardır. Özellikle yanlış ve yetersiz ağız bakımı, diş eti hastalıkları, çürükler, kırıklar ve bazı diş prosedürleri hassasiyeti meydana getirir. Diş hassasiyetini azaltmak için bazı hassasiyet giderici uygulamalar yapılabilir. İyi bir ağız bakımı, florürlü ağız bakım ürünleri kullanmak ve asitli besinlerden uzak kalmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapılarak tedavi edilebilir. Bununla beraber diş hekimi kanal tedavisi, diş eti grefti ve diş yapıştırma gibi cerrahi müdahaleyle iyileştirebilir.

Diş Hassasiyeti Neden Olur, Nasıl Geçer?

Diş Hassasiyeti Nedir?
Diş hassasiyeti sıcak, soğuk, tatlı veya ekşi besinler tüketildiği durumlarda oluşabilir. Dişlerde keskin ve ani ağrının kaynağı olan bu durum, diş fırçalama nedeniyle de meydana gelebilir. Diş hassasiyeti ile oluşan ağrılar hafif veya şiddetli olabilir. Kişinin beslenme alışkanlıklarını etkileyen bir sağlık problemidir.
Diş Hassasiyeti Neden Olur?
Diş eti hassasiyeti mine aşınır ve dentinin açıkta kalması sonucunda gelişir. Dentinin direk besinlerle teması zamanla aşınmasını tetikler. Bunun sonucunda ise dişin merkezinde bulunan ve diş sinirlerini içeren pulpanın savunmasız kalmasına sebep olur. Ayrıca sıcak, soğuk veya diş fırçalama sırasında sinirler etkilenir ve ağrı hissedebilir. Bununla beraber diş hassasiyeti diş eti hastalıkları, çürükler ve kırık dişler sonucunda gelişebilir. Diş hassasiyeti riskini arttıran diğer faktörler şunlardır:
Dişleri sert fırçalama
Sert kıllı diş fırçası kullanma
Diş eti çekilmesi
Diş eti hastalığı
Kırık diş
Dişleri gıcırdatma ve sıkma
Bilinçsiz kullanılan diş beyazlatma ürünleri
Asitli gargara
Dolgu ve diş temizliği gibi diş prosedürleri
Dişlerde plak oluşması

Diş Hassasiyeti Belirtileri Nelerdir?
Diş hassasiyeti herkesi farklı şekilde etkileyebilir. Fakat bireylerde yaygın olarak gözlenen bazı belirtiler vardır. Diş hassasiyetinde görülen yaygın belirtiler şunlardır:
Sıcak, soğuk ve tatlı besinler tüketildiğinde oluşan yoğun diş ağrısı
Aniden ortaya çıkan diş ağrısı
Bazı dişlerde meydana gelen ağrı
Besinleri çiğnerken ağrı hissedilmesi
Soğuk havalarda nefes alırken dişlerde ağrı oluşması
Diş Hassasiyeti Ne İyi Gelir?
Hafif diş hassasiyeti yaşayan bireyler bazı yöntemler ile daha az rahatsızlık yaşayabilir. Tıbbi bir müdahale almadan önce kişinin ağız bakımı sırasında uyguladığı bazı uygulamaları değiştirmekle başlanabilir. Diş hassasiyeti olması durumunda diş hekiminin başlangıçta önerdiği uygulamalar şunlardır:
Dişleri sert fırçalamaktan kaçınılmalı.
Düzenli olarak diş fırçalanmalı, diş ipi ve florürlü nötr gargara kullanılmalı.
Hassas dişler için diş macunu uygun olmalı.
Dişlerdeki ağrıyı azaltmak için buz çiğnemekten kaçınılmalı.
Asitli içecek ve yiyeceklerin tüketiminden kaçınılmalı. Asitli besinler tüketilirken pipet kullanımı ile dişe teması azaltılabilir.
Diş beyazlatma ürünlerini denemeden önce hekiminden bilgi alınmalıdır.
Uyurken diş sıkma veya gıcırdatma alışkanlığını bırakılana kadar ağız koruması kullanılabilir. Ağız koruması dişe uygulanan stresin azalmasına yardımcı olur ve ağrıyı önler.
-Diş hassasiyetinin yiyecek veya içecek tüketimiyle ilgili olup olmadığını belirlemek için yediklerinizi not edin.
-Dişlerinizin minesini güçlendirmeye yardımcı olması için florürlü bir diş macunu ve(ya) ağız çalkalama suyu kullanın.
-Diş hassasiyetiniz varsa, hassas dişler için özel formüle edilmiş florürlü bir diş macunu kullanın.
Uzman diş hekimi ayrıca şunları yapabilir:
Dişi güçlendirmeye yardımcı olmak üzere hassas bölgelere florürlü bir cila sürmek
Her gün kullanmak üzere florür miktarı yüksek bir diş macunu reçetelemek
Mine kaybı olan bölgeleri desteklemek için bir dental restorasyon yerleştirmek
- Sonunda, ister muayenehanede bir prosedüre ihtiyacınız olsun, ister reçetesiz satılan ürünlere ihtiyacınız olsun, en önemli adım diş hassasiyetinin nedeninin belirlenmesi ve etkili bir çözüm bulunmasında size yardımcı olacak bir uzman diş hekimine görünmektir.
Diş Hassasiyeti Nasıl Geçer?
Diş hassasiyetinin geçmesi için uzman hekimden yardım alınmalıdır. Diş hekimi tedaviyi nedenine göre planlar. Ağız sağlığını bozan faktörler belirlenir. Hasta hassasiyet hakkında bilgilendirilir. Hastanın beslenme alışkanlıkları ve ağız bakımı alışkanlıkları değerlendirilir. Diş hassasiyeti tedavisi bu değerlendirmeler sonucunda belirlenir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
Hassasiyet giderici macun veya jel: Dişlerde hassasiyeti azaltıcı veya ağrı hissini hafifletici bileşenler içerir. Bu bileşenler; potasyum nitrat, kalsiyum sodyum fosfosilikat ve florürdür. Florür diş hassasiyetinin hafifletilmesinin yanı sıra mineyi güçlendirir.
Ağız hijyeni: Uygun ağız hijyeni uygulamak diş eti hastalıklarından korunmaya yardımcı olabilir. Bununla beraber yumuşak kıllı diş fırçası kullanmak minedeki erozyonu azaltır. Diş hassasiyetinin ilerlemesini durdurmaya yardımcı olabilir.
Diş yapıştırma: Dişteki boşlukları doldurmak, dişin rengini ve şeklini değiştirmek amacıyla uygulanan bir diş prosedürdür. Diş çekilmesi nedeniyle açıkta kalan pulpayı korumaya yardımcıdır.
Florür vernik uygulaması: Florür verniği çürümelerini önlemeye yardımcı olan dişin üzerine uygulanan kaplamadır. Bu yöntem ile diş minesindeki ve dentindeki aşındırmalar kapatılır. Bu sayede diş hassasiyeti ile duyulan ağrı hafifletmeye yardımcı olur.
Diş eti grefti: Diş eti aşınarak pulpanın açıkta kalması durumunda uygulanan cerrahi prosedürdür. Ağızda sağlıklı bir diş eti dokusu alınarak açıkta kalan kısma yapıştırılır. Bu sayede açıkta kalan kökler korunur ve hassasiyet hafifler.
Kanal tedavisi: Şiddetli diş hassasiyetinde uygulanan bir işlemdir. Diş sinirlerinin etkilenmesi sonucunda hasta şiddetli ağrılar hisseder. Bunun çözümü olarak ise diş hekimi hasarlı siniri çıkarır ve hassasiyetin azalmasına yardımcı olur.

Diş Hassasiyeti Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Diş hassasiyeti ağızda meydana gelen sağlık sorunun belirtisi olarak ortaya çıkar. Diş hassasiyetinin tedavi edilmemesi, bu duruma yol açan patolojik durumun tedavi edilmemesi demektir. Bu durumda diş eti hastalıkları daha da şiddetlenir ve sinirler etkilenir. Hasta daha uzun süreli ve daha derin olarak ağrıyı hissedebilir.
Evde Diş Hassasiyeti Nasıl Geçer?
Evde diş hassasiyeti ile başa çıkmak için ilk olarak gelişmesini önlemeye yönelik uygulamalar yapılabilir. Bununla beraber dişlerde erozyona neden olmayan ve hassasiyet için hazırlanmış macun kullanılabilir. Günlük olarak en az iki defa bu diş macunu ve ipi kullanılarak hassasiyet azaltılabilir. Özellikle ağız bakım ürünlerinin florür içermesi diş sağlığının korunmasına yardımcı olur. Bununla beraber hassasiyeti şiddetlenmesine neden olacak asitli yiyecek ve besin tüketiminden kaçınılmalıdır.
Uygun ve düzenli ağız bakımı yapılmasına rağmen diş hassasiyetiniz sizi rahatsız ediyorsa uzman hekime başvurmalısınız. Diş hekiminden hassasiyette uygulanan diğer uygulamalar ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi alabilirsiniz.
Diş Hassasiyeti ve Yaş
Diş hassasiyeti her yaşta ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, Konservatif Diş Hekimliği Dergisinde yapılan araştırmalar, dentin hipersensitivitesinin en yüksek olduğu 20 ila 50 yaş arasındaki yetişkinlerin 30 ila 40 yaş arasındaki hastalara kıyasla diş hassasiyeti yaşama olasılığının en yüksek olduğunu göstermektedir. Bunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, dişin fiziksel yapısının yaşla birlikte değişmesi ile bağlantılı olabilir. Bununla birlikte, yaşlı bireylerin diş hassasiyetinin nedenlerinden biri olan diş eti çekilmesine sahip olma olasılığı daha yüksektir. Bazen temel sorun zamanla oluşan diş minesinde aşınma ve yıpranmadır.
Açığa Çıkan Dentin Neden Ağrır?
Dentin, sadece mikroskopla görünebilen binlerce küçük kanalcıktan oluşmaktadır. Bu kanallar diş yüzeyinden başlayarak dentinin içinden geçer ve dişin ortasındaki (pulpa) sinire kadar uzanır. Bu kanallar sıvı ile doludur; sıcak veya soğuk yiyecek ve içeceklerden sonra bu sıvı hareket ederek dişin sinirini etkiler ve ağrıya neden olur.

Diş Hassasiyetini Önleyebilir miyim?
Diş hassasiyeti oluşma riskini, dişeti hastalıklarını ve dişeti çekilmesini önleyecek şekilde ağzınızı temiz tutarak azaltabilirsiniz. Diş hekiminiz tarafından önerildiği şekilde dişlerinizi fırçalar, diş ipi kullanır ve daha az aşındırıcı bir diş macunu kullanırsanız, diş hassasiyeti oluşturma riskini azaltabilirsiniz.
Aynı şekilde çok fazla asit içermeyen bir diyetler diş hassasiyeti engellenebilir. Hassas dişlerinizi önemsemezseniz daha farklı ağız problemleri yaşayabilirsiniz, özellikle ağrı nedeniyle dişlerinizi fırçalamazsanız dişeti hastalıkları ve diş çürüğü meydana gelebilir.
Dişlerim Hassas ise Ne Yapmalıyım?
İlk olarak probleminizi bir diş hekimine anlatın çünkü sizin için en iyi tedaviyi o belirleyecektir. Probleminizin dentin ya da kök hassasiyeti değil de daha önemli bir problem olup olmadığının anlaşılması önemlidir.
Diş hassasiyetinin tedavisi için, diş hekiminiz daha az aşındırıcı içeren hassas dişler için üretilmiş sensitive.
Diş Hassasiyetini Azaltmak İçin Hangi Besinleri Tüketmelisiniz?
Besin düzeninize remineralize edici yiyecekler ekleyerek mine yapınızı güçlendirebilirsiniz. Diş yüzeylerini güçlendirdiğine inanılan önemli mineraller içeren bazı yiyecekleri aşağıda bulabilirsiniz. Her besin grubunda mine yapısını sertleştirmeye yardımcı olan çeşitli yiyecekler bulunmaktadır. National Institute of Health tarafından raporlanan çalışmalarda, K vitaminin de kemik mineral yoğunluğuna katkısı olduğu ve kalsiyum seviyenizi korumada rol aldığı görülmektedir.
Diş hassasiyetini tedavi etmenin en iyi yöntemlerinden biri beslenme düzeninize aşağıdaki yiyecekleri dahil etmenizdir:
Kümes hayvanları, yumurta ve balık gibi yüksek proteinli besinler. Bu besinler, kemiği ve mine yapısını sağlıklı tutan ana minerallerden birisi olan fosfor içerir.
Çay doğal olarak florür içerdiği için, diş minesini kuvvetlendirir.
Süt ve peynir, mine ve çevreleyen çene kemiğini güçlü tutan yüksek miktarda kalsiyum içerir.
Genel sağlığınız için de faydalı olmasının haricinde mineral ve vitamin açısından zengin bir beslenme alışkanlığının tercih edilmesinin zamanla dişlerdeki hassasiyeti kontrol altına almaya yardımcı olacağını unutmayın.
Kaynakça
https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/10922-dental-bonding
https://www.maine.gov/dhhs/mecdc/population-health/odh/fluoride-varnish.shtml
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/sensitive-teeth
https://www.bsperio.org.uk/assets/downloads/Hypersensitivity_leaflet_v3-Final_Vanessa.pdf
https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/10954-teeth-sensitivity