yeşil parkta otururken kulaklık kullanan ve selfie fotoğrafı çeken dili dışarıda komik kız
Badge field

Dil Yarası Nasıl Geçer?

Published date field

Dil yarası, kişinin genel sağlık durumu ve konforunu etkileyen rahatsız edici bir durumdur. Genellikle tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden geçen dil yarası, bazen bir vitamin eksikliğinin, enfeksiyonun ya da kronik hastalıkların belirtisi de olabilir. Dildeki herhangi bir yaralanma, ağızda pamukçuk ya da uçuk gibi bir enfeksiyonu işaret edebilir. (1) (2) Dil hastalıkları hakkında daha detaylı bilgiler için “Dil hastalıkları nelerdir?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. Dil yarası çeşitleri hakkında daha detaylı bilgi almak, “Dil yarası neden olur?” ve “Dil yarası nasıl geçer?” sorularının cevaplarını öğrenmek için içeriğimizi okumaya devam edebilirsiniz.

Dil Yarası Nedir?

Dilini dışarı çıkaran kadın

Dil, ağız içinde yer alan ve çiğneme, konuşma, nefes alma gibi hayati fonksiyonlara yardımcı olan kaslı yapıya sahip bir organdır. Besinlerin çiğnenmesine ve yutulmasına yardımcı olmak

amacıyla yiyecekleri ağız içinde hareket ettirir. Aynı zamanda seslerin farklı şekillerde çıkmasına destek olarak konuşmanın daha net olmasına ve kelimeler oluşturulmasına yardımcı olur. Düzgün nefes alabilmek için solunum yolunun açık tutulmasını sağlar. (3) Dilin yan tarafı, arkası ya da ucu kısacası herhangi bölgesinde meydana gelen tahriş, kızarıklık, lezyon ya da açık yara, dil yarası olarak kabul edilir. Dil yarası; kişinin konuşmasını, yemek yemesini ve hatta nefes almasını zorlaştırarak yaşam kalitesini düşürebilir. Genellikle kendiliğinden geçebilen ya da çok az tedavi gerektiren dil yarası nadiren de olsa ciddi bir sağlık sorunun belirtisi olabilir. (1)(2)

Dil Yarası Neden Olur?

Dil yarası nedenleri arasında aşağıdakiler yer alabilir:

Travma

Cerrahi işlem, dili ısırmak, kesmek, dişleri gıcırdatmak ya da aşırı sıcak içecek ve yiyecekler tüketmek, keskin bir nesneye maruz kalmak dilde travmaya yol açabilir. (1)

Geçici Lingual Papillit

Dil üzerinde tat tomurcukları olarak da bilinen papillalar bulunur. Bazı durumlarda papillalar genişler ve dil üzerinde iltihaplı kırmızı şişlikler meydana getirebilir. Buna geçici lingual papillit adı verilir. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte stres ve hormonal değişikliklerden kaynaklandığı düşünülür. Dilde iltihaplanma hakkında detaylı bilgilere “Dil iltihabı nedenleri” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Pamukçuk

Ağız veya boğazda meydana gelen bir tür mantar enfeksiyonu olan pamukçuk; dilde kızarıklık, pamuksu bir his, tat kaybı ve süzme peynir gibi döküntülerle karakterize bir yaradır. (1)

Sigara Kullanımı

Sigaradaki zararlı bileşenler adiş eti hastalığı, diş hasarı ve diğer ağız ve diş sağlığı problemlerine yakalanma riskini artırarak dil yarasına neden olabilir. (1)

Vitamin ve Mineral Eksiklikleri

B12 vitamini, demir, folat, çinko gibi vitamin ve mineral eksiklikleri, bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını etkileyerek dil yarasına neden olabilir. (1)

Yanan Ağız Sendromu

Dil, yanaklar, diş etleri ve damağın içi gibi bölgelerde yanma hissine neden olan yanan ağız sendromu, dil yaralarına neden olabilir. (1)

Liken Planus

Dilde yaralara neden olabilen liken planus, iltihaplı bir cilt hastalığıdır. Stres ve diş plağı kaynaklı olabilir. (1)

Bazı İlaçlar

Bazı ilaç grupları ve ağız gargaraları, dil yarasına yol açabilir. (1)

Ağız Kanseri

Ağız kanseri erken aşamalarda hiçbir belirti vermeyebilir. İlerleyen dönemlerde dilde yumru yara ya da lezyonlar gözlenebilir.(1)

Dil Yarası Belirtileri Nelerdir?

Dil yarası aşağıdaki belirtilere sahip olabilir;

  • Susuzluk hissi,

  • Ağız kuruluğu,

  • Tat değişiklikleri ya da tat kaybı,

  • Ağrı,

  • Yanma hissi,

  • Dilde renk değişiklikleri,

  • Dil dokusunda değişiklikler,

  • Dilde şişme,

  • Dil hareketlerinde kayıp,

  • Dilde kaşıntı ve rahatsızlık hissi,

  • Topaklanma ve açık yaralar. (4)

Dil Yarasına Ne İyi Gelir?

Ciddi bir dil yaralanmasında tıbbi müdahale gerekebilir. Ancak küçük dil yaralanmaları kendi kendine geçebilir. Dil ısırmasının tedavisi hakkında daha detaylı bilgiler için “Dil Isırmasına Ne İyi Gelir?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. Altta yatan faktöre bağlı olarak evde uygulanan basit adımlarla dil yaraları tedavi edilebilir. (5) Dil yaralarına iyi gelen öneriler arasında aşağıdakiler yer alabilir:

  • Ellerinizi sabun ve suyla iyice yıkayın ya da lateks bir eldiven giyin. Yarayı daha iyi görebilmek için ağzınızı suyla çalkalayın. Eğer kanama varsa kanamayı durdurmak için yaralanan bölgeye gazlı bez uygulayın. (5)

  • Dilde bir şişlik varsa kan damarlarını daraltmak için dudakların ya da ağzın dış kısmına buz ya da soğuk bez ile baskı uygulayın. Günde 4-5 kez soğuk kompres yapabilirsiniz. (5)

  • Dilde kanama durmazsa ya da dilde bir şekil bozukluğu söz konusu ise mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurun. (5)

  • Yara iyileşene kadar öok sıcak ya da soğuk olmayan, yumuşak, yutulması kolay yiyecekler tüketmeye gayret edin. (5)

  • Yarayı temiz tutmak için yemeklerden sonra tuzlu su ile gargara yapabilirsiniz. (5)

Dil Yarası Nasıl Tedavi Edilir?

Dil yarası tedavisi yaraya neden olan faktöre göre belirlenir. Genellikle evde yapılan müdahalelerle dil yarası kısa sürede geçebilir. (6) Ancak bunlar yeterli gelmediğinde aşağıdaki tedavi yöntemlerine başvurulabilir:

Topikal Jel

Topikal jellerin içeriğindeki bileşenler dil yarasının olduğu bölgeyi uyuşturarak yaranın meydana getirdiği acı ve ağrıyı engelleyebilir. Ayrıca dil yarasının daha fazla tahriş olmasını engellemek için bariyer oluşturabilir. (6)

Reçeteli Gargaralar

Ağrılı dil yarası semptomlarını hafifletmek için doktorunuz ilaçlı gargaralar önerebilir. Ancak bu gargaralar kozmetik amaçlı gargaralardan farklıdır ve doktor önerisiyle kullanılmalıdır. (6)

Vitamin ve Mineral Takviyeleri

Dil yarasının nedeni vitamin ve mineral eksikliği ise doktorunuz bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını desteklemek amacıyla vitamin ve mineral takviyeleri önerebilir. (6)

Tükürük Artırıcı İlaçlar

Ağız kuruluğu, ağızda ve dilde pamukçuğa neden olarak dil yarasına yol açabilir. Ağız kuruluğunu önlemek amacıyla doktorunuz tükürük üretimini teşvik eden ilaçlar önerebilir.(6)

Antibiyotikler

Dil yarasının sebebi bakteriyel bir enfeksiyon ise doktorunuz antibiyotik kullanmanızı önerebilir. (6)

Dil Yarasına Sebep Olan Hastalıklar Nelerdir?

Dil yarası bazı hastalıkların belirtisi de olabilir. Bu hastalıklar arasında aşağıdakiler yer alabilir:

  • El, ayak ve ağız hastalığı,

  • Frengi,

  • Kızıl,

  • İnsan papilloma virüsü (HPV),

  • Sinir tahrişi veya hasarı sonucu gelişen nevralji,

  • Ağız ülserleri,

  • Stres veya kaygı,

  • Çölyak hastalığı,

  • Viral enfeksiyonlar,

  • Gıda hassasiyeti veya alerjisi,

  • Behçet hastalığı,

  • Glossit (Dil iltihaplanması),

  • Tükürük ve gözyaşı bezlerinde iltihaplanmaya yol açan otoimmün bir hastalık olan Sjögren sendromu. (1)

Dil Yarası Hangi Şekillerde Görülür?

Dil yarası; dilin üzerinde, yan tarafında, altında ya da dil ucu yarası şeklinde görülebilir. Genellikle dil yarası dilde aşağıdaki değişikliklere neden olabilir:

  • Dilde derin çatlaklar,

  • Küçük kırmızılıklar, pütürlü dil görünümü,

  • Dilde şişme,

  • Beyaz, kırmızı ya da gri kenarlı açık yaralar,

  • Üzeri beyaz ve etrafı kırmızı ağrılı açık yaralar,

  • Pütürlü lezyonlar,

  • Dil üzerinde kabarık morumsu lezyonlar. (1) (6)

Dil Yarası Kaç Günde Geçer?

Küçük kesikler, ısırıklar ya da çok sıcak besinlerden kaynaklanan yanmalar, pamukçuk gibi tıbbi durumlar genellikle birkaç hafta içinde iyileşebilir. Ancak uzun süre iyileşmeyen, geçmeyen dil yarası, önemli bir hastalığın habercisi olabilir. Böyle bir durumda en hızlı şekilde sağlık profesyonellerine başvurmak önem taşır. (6)

blue paper airplane

Ağız sağlığı ile ilgili daha fazla öneri ve ipucu almak ister misiniz?

Kayıt Ol