Çene Ağrısı: Nedenleri ve Tedavisi

Çene ağrısı, alt ya da üst çene bölgesinde rahatsızlık ve baskı hissi ya da ağrı şeklinde kendini gösteren bir durumdur. Kas iskelet sistemi ya da ağız diş sağlığı ile ilgili sorunlar çene kası ağrısı nedenleri arasındadır. En yaygın nedeni, temporomandibular eklem (TME) bozukluklarıdır. Ağrı, çene kemiğinde ya da kulak çevresindeki bölgede sertlik ya da sızı şeklinde görülebilir. Çene ağrısı, kişinin yeme ve konuşma yeteneğini kısıtlayan bir durumdur. Yaşam kalitesini olumsuz etkileyerek hem fiziksel hem de psikolojik anlamada kişiyi yorabilir. Tedavisi çene ağrısının nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Hafif ve basit çene ağrılarında çeneye buz koymak yeterli iken bazı durumlarda cerrahi işlemlere kadar uzanan tedavi seçenekleri olabilir.(2)

Kulak ve çene ağrısı nedenleri arasında çürük veya apseli dişler, diş eti enfeksiyonu (periodontal apse), diş gıcırdatma, temporomandibular eklem disfonksiyonu (TMJ) ve çene yaralanmaları sayılabilir. Küme baş ağrısı, kulak enfeksiyonu ve migren, çeneye yayılan ağrılara neden olabilen rahatsızlıklardır. Çenede  kist veya tümörler (çene kanseri) ve sinüs enfeksiyonları da çeneye ve dişlere yayılan ağrıya neden olabilir. Diğer çene ağrısı nedenleri şunlardır: 

• Eklemlerde iltihaplanma ve ağrı ile karakterize artrit, eklem yüzeylerinde aşınmaya yol açarak kemiklerin birbirine sürtünmesine neden olabilir. Bu durum, çene ekleminde ağrı yaratabilir.

• Diş eti hastalıkları, diş çürükleri, dişler arasındaki boşluklar, hasar gören dişler, diş ve diş eti iltihapları çene ağrısına yol açabilir.

• Sinirlerin hasar görmesi nedeniyle gelişen nöropatik ağrı, çenede de görülebilir. Çene sinirlerinde hasar gelişmesinden kaynaklanan ağrı; sürekli değildir, zaman zaman ortaya çıkar.

• Temporal arterit ya da dev hücreli arterit gibi vasküler sorunlar çene ağrısına yol açabilir. Başın her iki tarafında yer alan atardamarların iltihaplanması şeklinde tanımlanabilen temporal arterit baş ağrısı, çene ağrısının yanı sıra görme kaybına da neden olabilir.

• Koroner arter tıkanıklıkları kalbin oksijen ihtiyacını karşılamasını zorlaştırır. Bu da göğüs ağrısının yanı sıra çeneye yansıyan ağrılara neden olabilir.

• Çene kemiğinin iltihaplanması olarak tanımlanabilen osteomiyelit, genellikle dişlere yapılan cerrahi işlemler veya travmalar sonrasında gelişir ve çene ağrısına yol açabilir.

• Stres nedeniyle gerilim tipi baş ağrısı yaşayanlarda çene ağrısı görülebilir.

• Kabakulak hastalığı, tükürük bezlerinin şişmesine ve çene ağrısına neden olabilir. 

• Bakteriyel bir enfeksiyon olan tetanoz, çene kaslarının gerginleşmesi ve sertleşmesine neden olabilir. Hastalığın ilerlemesi durumunda çene kilitlenmesi yaşanabilir ve çene eklemi ağrısı meydana gelebilir. 

Bunlara ek olarak tükürük bezi sorunları, sinüzit, fibromiyalji, stres, yorgunluk, uykusuzluk, kulak enfeksiyonları, bazı psikolojik hastalıklar, obstrüktif uyku apnesi ve lupus gibi otoimmün rahatsızlıklar da çene ağrısına neden olabilir. (3)(4)(5)

Gördüğünüz gibi çene ağrısının birçok nedeni vardır. Sadece semptomları tedavi etmek değil, profesyonel yardım almak da çok önemlidir. Sorunu teşhis etmek ve uygun tedavi planını geliştirmek için diş hekiminiz ve doktorunuz erkenden müdahil olmalıdır.

Çene ağrısı belirtileri, nedene bağlı olarak değişiklik gösterebilir ve çene ağrısına farklı belirtiler eşlik edebilir. En yaygın belirtiler aşağıdakileri içerebilir:

• Çene kullanıldığında artan yüz ağrısı

• Çene eklemlerinde ve kaslarda hassasiyet

• Çeneyi hareket ettirmede güçlük

• Çenenin hizalanmasında sorunlar

• Çene altı ağrısı ile çeneyi açma ve kapatmada sırasında tıklama ya da patlama şeklinde sesler

• Kulaklarda çınlama ve kulak ağrısı

• Göz arkasında basınç

• Baş ağrısı

• Çenede kilitlenme

• Hafif bir ağrıdan bıçak saplanması hissi yaratan ağrıya kadar değişen ağrı şiddeti

• Baş dönmesi

• Çene kaslarında gerginlik, sertleşme

• Yanma hissine benzer ağrı

• Ateş

• Yüzde şişme

• Diş sıkma ya da TME sorunlarına bağlı olarak gelişen sağ çene ağrısı

TME sorunlarının yanı sıra kalp ve damar rahatsızlıkları, sinüzit ve çene kemiğinde görülebilen tümörlerden kaynaklanabilen sol çene ağrısı. (2)(3)(4)(5)

Çene ağrısı tedavisi altta yatan nedene göre farklılık gösterir. Uzmanlar çene ağrısına yönelik farklı yaklaşımlar önerebilir. Bu yaklaşımlar arasında ilaç tedavileri, fizik tedavi uygulamaları, egzersiz programları, ağız koruyucuları veya ortodontik yöntemler yer alabilir. Çene sıkma ve diş gıcırdatma gibi alışkanlıkları azaltmaya yönelik davranış terapileri de destekleyici seçenekler arasında bulunur.

Diş çürükleri, diş gıcırdatma, diş eti hastalıkları, apse ya da temporomandibular eklem disfonksiyonu (TMJ) ve çene yaralanmaları gibi durumlar diş hekimleri veya ağız ve çene cerrahları tarafından tedavi edilebilir. Çürük veya apseli dişlere kanal tedavisi, dolgu veya çekme işlemi uygulanabilir. Diş eti enfeksiyonları antibiyotik ve derinlemesine diş taşı temizliği yapılarak çene ağrısının ortadan kaldırılması sağlanabilir. 

Temporomandibular eklem disfonksiyonunun birden fazla olası nedeni olabilir, bu nedenle tanısı ve tedavisi güçlük içerebilir. Ağrı, çene kaslarından ya da eklemdeki işlev bozukluklarından kaynaklanabilir. Dişlerin yanlış hizalanması da sürece katkıda bulunabilen bir diğer faktördür. Bu tür durumlarda diş hekimleri tarafından uygulanan ortodontik yöntemler, ağız koruyucuları veya farklı yaklaşımlar değerlendirilebilir. Bazı vakalarda ilaç veya cerrahi yöntemler de gündeme gelebilir.

Çene travması; kemiklerde, kaslarda, temporomandibular eklemde ve dişlerde yaralanmaya neden olabilir. Bu tür yaralanmalarda diş hekimi, ilaç tedavisine ya da cerrahi yöntemlere gerek duyabilir.

Çene ağrısını hafifletmek için günlük yaşamda bazı yöntemlere başvurmak mümkündür. Yumuşak besinler tüketmek, çeneye sıcak veya soğuk kompres yapmak ve çene kaslarını gevşetip güçlendirmeye yönelik egzersizler bu yöntemler arasında yer alır. (2)(3)(4)(5)

Çene ağrısı stres nedeniyle diş sıkaktan kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda stres ile baş etmeyi sağlayan bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapılabilir. Örneğin yoga yapmak, meditasyon, günlük tutma gibi aktiviteler stres kaynaklı çene ağrısının önlenmesine yardımcı olabilir. Çene ağrısı genellikle ciddi bir sorundan kaynaklanmaz ve doktor önerilerine uyulduğu takdirde kısa sürede iyileşme gözlenir. Ancak bazı durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gerekebilir. Doktor önerilerinin fayda sağlamadığı, çene ağrısının günlük yaşamı olumsuz etkilediği, çeneyi hareket ettirmede veya dişlerin dizilişinde sorunların ortaya çıktığı, eklemlerden ses geldiği, boyun ya da sırtın üst kısmında ağrı görüldüğü, çene ağrısına kulak çınlamasının eşlik ettiği, gözde ağrı, görme bozukluğu ya da baş ağrısının bulunduğu, çene eklemlerinde şişlik fark edildiği veya ateşin eşlik ettiği durumlar bu kapsamda değerlendirilebilir. Çene kemiklerinde kırık ya da çıkık olması şiddetli çene ağrısına neden olabilir ve bu durum tıbbi açıdan acildir. Aynı şekilde göğüs ve omuzlardan başlayıp çeneye kadar yayılan şiddetli ağrı kalp krizi belirtisi olabilir ve mutlaka acil servis aranmalıdır. (2)(3)(4)(5)

Kullanılan Kaynaklar:

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tmj/symptoms-causes/syc-20350941 Son Erişim Tarihi: 26.09.2025

2. https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/24447-jaw-pain Son Erişim Tarihi: 26.09.2025

3. https://www.webmd.com/oral-health/why-your-jaw-hurts Son Erişim Tarihi: 26.09.2025

4. https://www.medicalnewstoday.com/articles/317184 Son Erişim Tarihi: 26.09.2025

5. https://www.healthline.com/health/jaw-pain Son Erişim Tarihi: 26.09.2025