Diş Buğdayı Nasıl Yapılır?

Diş buğdayı, bebeğin ilk dişleri çıktıktan sonra aile büyükleri, akrabalar ve komşuların bir araya gelmesi ve diş buğdayı pişirilmesi ile gerçekleştirilen törendir. Buğdaya yöreye göre hedik veya gölle ismi verilebilir. Pişirilip soğutulan buğday, sade olarak veya isteğe göre içerisine mısır, ceviz, nohut, fasulye, küçük renkli şekerlemeler eklenerek misafirlere ikram edilir. Ardından misafirlere hatıralık hediyeler verir. Bazı yörelerde diş buğdayı yapılan bebek bir sofra bezinin üzerine oturtulur. Bir avuç soğumuş buğday, bebeğin başından aşağıya serpilir. Ardından bebeğin dişlerinin ağrısız ve güzel çıkması için bu buğdaylar toplanarak evin çatısına atılır. Yine bazı yerlerde ilk diş çıktıktan sonra dişin sağlam olması için buğday bir ipe dizilerek duvara asılır. Çıkan dişi ilk fark eden kişi ise bebeğe bir hediye alır. Diş buğdayı kutlamasındaki geleneklerden bir tanesi de bebeğin önüne üzerinde çeşitli mesleklere ait materyaller bulunan bir tepsinin konulmasıdır. Bebek elini bunlardan hangisine uzatırsa ileride o nesnenin temsil ettiği mesleği yapacağı veya bu nesneye göre süslü, zengin gibi özelliklere sahip olacağı şeklinde bir inanış vardır. ^{(1) ( 2)} 

 

Diş buğdayı kutlamaları çok eski dönemlerden beri devam eden bir gelenektir. Bu kutlamanın en önemli sebebi, bebeklerde diş çıkarmanın beslenme alışkanlıklarının değiştiğini gösteren bir işaret olması ve de bebeğin gelişiminin olumlu yönde ilerlediğini göstermesidir. Bebeklerde diş çıkarma belirtileri zorlayıcı bir süreci beraberinde getirebilir. Bu nedenle diş buğdayı geleneği bebeğin ilk dişlerinin çıkışını kutlamak ve dişlerinin sağlıklı, ağrısız bir şekilde çıkması, bereketli ve neşeli bir yaşam sürmesi için yapılır. Burada kaynatılan buğday, bebeğin dişlerinin sağlık ve kolaylıkla çıkması içindir. (1)

Çoğu bebekte ilk diş, 4-7 ay aralığında çıkar. Ancak bazı bebeklerde daha erken veya daha geç diş çıkarma görülebilir, bazı bebekler ise doğumda bazı dişleri çıkmış olarak dünyaya gelebilir. (3) Dişlerin çıkış zamanı bebekler arasında büyük farklılıklar gösterse de diş buğdayı genellikle bebeğin ilk dişinin patlamasının hemen ardından yapılır. Fakat bazı aileler birkaç dişin çıkmasını veya çıkan dişin iyice belirginleşmesini beklemek isteyebilir.

Diş buğdayı partisi için öncelikle uygun bir buğday, haşlanır. Yeterince haşlanan buğday isteğe göre çeşnilendirilir ve misafirlere sunulur. “Diş buğdayı nasıl yapılır?” sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Misafirlere buğday dışında ikramlar da sunulabilir. Kutlamada bazı geleneksel etkinlikler de gerçekleştirilebilir. 

Diş buğdayı partisinde diş buğdayı kaynatıp ikram etmenin haricinde de pek çok hazırlık yapılır. Çoğu aile bir diş buğdayı konsepti belirler ve bu konsepte göre diş buğdayı partisi masası hazırlar. Bu masada isteğe göre ikramlıklar, hediyelikler ve konsepte göre hazırlanan süslemeler yer alır. Kaynatılan diş buğdayı daha hoş görünmesi açısından renkli şekerlemelerle sunulabilir, konsepte uygun bardak veya kaplar içerisinde masanın üzerine sıralanabilir. Balonlar gibi bazı süslemeler ise parti masasının arkasına yerleştirilebilir. Bu alanda fotoğraf çekimi yapılabilir, ardından genellikle ikramlıkların servis edilmesi ve hediyelerin dağıtılması ile kutlama devam eder.

Diş buğdayı tarifi için öncelikle, davet edilecek ve ikram yapılacak kişi sayısına göre buğday miktarı belirlenmelidir. Dört kişilik bir diş buğdayı tarifi şu şekildedir: ⁽⁴⁾

• 1 su bardağı aşurelik buğday

• 5 su bardağı su

• İsteğe göre ½ su bardağı nohut veya kuru fasulye

Buğday güzelce yıkanır ve 5 su bardağı su ilave edilir. Nohut veya fasulye kullanılacaksa bir gece önceden suda bekletildikten sonra süzülür ve buğdayla birlikte tencereye eklenir. Düdüklü tencerenin kapağı kapatılır ve ocağın altı açılır. Düdüklü tencerenin düdüğü öttükten sonra kısık ateşte yaklaşık 45 dakika bu şekilde pişmeye bırakılır. Normal tencere kullanılacaksa pişme süresi 1,5 saate yakın olmalı, ara ara kontrol edilmelidir. Pişme süresinin sonunda diş buğdayı hazır hale gelir. ⁽⁴⁾ Haşlama suyu süzülebilir. İsteğe göre tuz, şeker veya bal eklenebilir. Haşlanmış buğday; ceviz, kuru üzüm, renkli şekerlemeler gibi malzemelerle de tatlandırılabilir.

Diş buğdayı malzemeleri her dört kişi için 1 su bardağı aşurelik buğday ve 5 su bardağı sudur. Buna ek olarak isteğe göre tatlandırma amaçlı bal ve şeker, lezzetlendirme amaçlı ceviz, fındık gibi kuruyemişler veya haşlanmış nohut, fasulye gibi bakliyatlar da eklenebilir. Eğlenceli ve hoş bir görünüm için leblebi şekeri, renkli drajeler, pasta süsü gibi ürünler kulanılabilir. ⁽⁴⁾

Diş buğdayı hakkında tüm detayları yukarıdaki yazımızla öğrenmiş oldunuz. Onun ilk dişlerinin çıkmasını keyifle kutlarken bebeklerde diş bakımı hakkında gerekli bilgileri de mutlaka öğrenin.

 

1. https://eskisehir.ktb.gov.tr/TR-158147/dis-gollesi.html - Son Erişim Tarihi: 12.11.2024

2. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2974350 - Son Erişim Tarihi: 12.11.2024

3. https://kidshealth.org/en/parents/teething.html# Son Erişim Tarihi: 12.11.2024

4. https://yemek.com/amp/tarif/hedik/ Son Erişim Tarihi: 12.11.2024