Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi çocuklar da zaman zaman diş ağrısı ile karşı karşıya kalabilir. Peki, çocuklarda diş ağrısının üstesinden gelmenin en iyi yolunun ne olduğunu biliyor musunuz? Çocuğunuz diş ağrısından şikayetçi olduğunda ve hemen diş hekimine gitme şansınız yoksa diş ağrısını hafifletmesine yardımcı olabilirsiniz. Yazımızı okumaya devam ederek “Çocuklarda diş ağrısı nasıl geçer?” , “Çocuklarda diş ağrısı ne iyi gelir?” gibi soruların yanıtları hakkında fikir edinebilirsiniz.
Çocuklarda Diş Ağrısı Neden Olur?
Bebeklerin ilk dişleri 6 aylıkken oluşmaya başlar ve genellikle ilk çıkan iki diş, alt çenede yer alır. Ardından üst çenedeki dört diş çıkar. Bu dişlerin çıkmasını takiben diğer dişler yavaş yavaş dolmaya başlar. Çocuğunuz 2.5-3 yaşına geldiğinde üst çenede 10 ve alt çenede 10 olmak üzere toplam 20 adet diş çıkar.
4 yaşından kısa bir süre sonra çocuğun çene ve yüz kemikleri büyümeye başlar ve süt dişleri arasında boşluklar oluşur. 4 yaşında diş ağrısı genellikle çene ve yüz kemiklerinin büyümesine bağlı olarak gelişir. 4 yaşındaki çocuğun diş ağrısı kalıcı dişler için çenede alan sağlayan doğal büyüme sürecinin bir parçasıdır. 6-12 yaşlar arasında çocukların süt dişleri dökülmeye ve yerini kalıcı dişlere bırakmaya başlar. (1)
Çocuklarda yaşanan diş ağrının en yaygın nedenleri arasında şunlar yer alır:
Diş Çürükleri
Çocuklarda erken dönemde görülen diş çürükleri genellikle ağrıya neden olmaz. Ancak diş çürüğü tedavi edilmezse çürük büyümeye devam eder ve pulpaya ulaştığında çocukları uykusundan uyandıracak kadar şiddetli zonklama benzeri bir ağrıya neden olur. Pulpa; diş sinirleri ve kan damarlarının bulunduğu bir oda şeklinde tanımlanabilir. Çürüğe neden olan bakteriler pulpaya ulaştığında enfeksiyona yol açarak sinirlerde hasar yaratır ve bu durum diş ağrısı şeklinde kendini gösterir. (2)
Hatalı Diş Tedavileri
Gevşek ve kırık dolgular ile hatalı pediatrik diş kaplamaları, bakterilerin diş dokusuna ulaşmasına neden olur. Bakteriler bu yapıların altına nüfuz ederek diş çürüklerine, iltihaplanmaya ve ağrıya yol açabilir. Besin maddeleri hatalı dolgu ya da kaplamaların altına sıkışarak çiğneme sırasında diş ağrılarına neden olabilir. (2)
Travmalar
Yürümeyi yeni öğrenen ve gün boyu hareketli çocuklarda diş yaralanmaları yaygın görülen bir durumdur. Ayakları henüz yere tam olarak basmayan ve dengesini çabuk kaybeden bebekler dişlerini kıracak kadar sert darbeler alabilir. Ayrıca daha büyük yaştaki çocuklar spor yaparken ya da günlük fiziksel aktiviteleri sırasında dişlerine darbeye maruz kalabilir. Dişlere alınan darbeler ve travmalar çocuklarda diş ağrısının en çok görülen nedenleri arasındadır. (2)
Süt Dişlerinin Kaybedilmesi
Çocukların süt dişleri, yerini kalıcı dişlere bırakırken sallanarak düşer. Sallanan dişin ağrısı genellikle süt diş düşer düşmez geçer ve herhangi bir acı ya da ağrı yaratmaz. Ancak bazı durumlarda diş yerini terk ederken sinirlere ve diş etlerine baskı yaparak diş ağrısına neden olabilir. (2)
Dişleri Gıcırdatma ya da Sıkma
Çocuklar sabah kalktığında birden fazla dişinde ağrı hisseder ya da çenesinde ağrı yaşarsa bunun nedeni “bruksizm” olarak da bilinen diş gıcırdatma ya sıkma olabilir. Uykuda dişleri sıkmak çeneye ve çenede yer alan temporomandibular eklemlere (TMJ) baskı uygulayarak diş ağrılarına neden olabilir. Ayrıca diş minesini zedeleyerek dentin tabakasının açığa çıkmasına yol açar. Dentin dişin en hassas tabakasıdır ve bu tabaka dış faktörlere karşı daha hassas olduğu için diş ağrısına neden olabilir. (2)
Dişlerdeki Çatlaklar
Ağızda yanlış hizalanan dişler ya da diş gıcırdatma gibi durumlar çocukların dişlerinde ince çizgiler ve çatlaklar oluşturabilir. Bu çatlak ya da çizgiler, dişlerin hassaslaşmasına ve yemek yerken ya da bir şeyler içerken ağrıya neden olabilir. (2)
Yanlış Diş Fırçalama
Sert kıllara sahip diş fırçaları ile dişlerini fırçalayan çocukların diş minesi aşınabilir ve dişler daha hassas bir forma dönüşerek diş ağrısına neden olabilir. Aynı zamanda sert fırçalar diş etlerini yaralayarak morarma, şişme ve kanamalara yol açabilir. (2)
Yiyecekler ve İçecekler
Aşırı şekerli ya da asitli yiyecekler, içecekler, sert gıdalar tüketmek geçici bir diş ağrısına ya da hassasiyete yol açabilir. Ayrıca besin maddelerinin diş aralarına ya da diş etine sıkışması acı ve ağrı meydana getirebilir. (2)
Sinüs Sorunları
Üst dişlerin hemen üzerinde yer alan sinüsler; soğuk algınlığı, alerji, enfeksiyon ya da herhangi başka bir nedenden dolayı iltihaplanabilir ya da tıkanabilir. Bu durum üst dişlere basınç yaparak diş ağrılarına neden olabilir. Tipik olarak birden fazla dişin ağrıması ile karakterize sinüs sorunlarında diş ağrısına ek olarak burun akıntısı ve burun tıkanıklığı da söz konusudur. Enfeksiyon tedavi edildiğinde diş ağrısı da muhtemelen geçer. (2)
Diş Apsesi
Diş etlerinde küçük ve iltihap dolu sivilce şeklinde şişlikler söz konusu ise bu diş apsesinin belirtisi olabilir. Diş apsesi çocuklarda şiddetli diş ağrısına neden olabilir. Genellikle tedavi edilmeyen diş çürükleri ya da yaralanmalar nedeniyle oluşan diş kırılmaları ve travmalarından kaynaklı bakteriyel enfeksiyonlar diş apsesine yol açar. Sürekli ve zonklayıcı bir diş ağrısı, diş apsesinin en belirgin semptomudur. Diş apsesi ağız ve diş sağlığı açısından önemli bir durumdur. Tedavi edilmediğinde enfeksiyon başta çene kemiği, boyun ve kulak olmak üzere diğer vücut bölgelerine yayılarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. (2)
Çocuklarda Diş Ağrısı Nasıl Geçer?
Diş ağrısını hafifletebilecek ya da geçirebilecek yöntemleri denemeden önce diş ağrısı sorunu ile karşı karşıya kalan çocuğunuzun dişlerini ve ağız içini kontrol edin. Sıkışmış yiyecek parçacıklarını uzaklaştırmak için diş ipi kullanın. Ağrıyan dişin sallanıp sallanmadığını ya da dişe yakın bir ağız yarası olup olmadığından emin olun. Ardından, diş hekimine gidinceye kadar semptomları hafifletmeye çalışabilirsiniz.
Ilık Tuzlu Suyla Çalkalayın
Diş ağrısının giderilmesinde en önemli adımlardan biri oral şişliğin azaltılmasıdır. Çocuğunuz ağzını çalkalamak ve tükürmek için yeterince büyük değilse, iltihabı azaltmak için ılık bir tuzlu su çözeltisi kullanılabilirsiniz. Bunun için bir çay kaşığı normal sofra tuzunu ufak bir bardak ılık suya karıştırın. Ardından bu karışımın çocuğunuzun ağzının her yerinde dolaşmasını sağlayın. (3)
Soğuk Kompres Yapın
Tuzlu su uygulamanın dışında çocuğunuzun yanağının dışına, boğaz bölgesine yakın bir yere soğuk kompres de uygulayabilirsiniz. Soğuk kompres, bölgedeki kan damarlarının daralmasına neden olarak diş ağrısının şiddetinin azalmasına yardımcı olacaktır. Jel kompresi ince bir beze ya da buz poşetine koyup yumuşak bir havluya sarın. Ardından çocuğun ağzının içindeki basıncı ve şişliği hafifletmek için sabit bir şekilde yaklaşık 20 dakika kadar tutmasına yardımcı olun. Eğer ağrı geçmezse ya da tekrar ederse soğuk kompresi 1 saat aralıklarla uygulamaya devam edebilirsiniz. (4)
Karanfil Yağından Destek Alın
Karanfil yağı, diş ağrıları için ağrı kesici ve antibakteriyel olarak da işlev görebilir. Karanfil yağının badem yağı gibi, yiyecekler için güvenli bir şeyle seyreltildiğinden emin olun. Sonrasında karanfil yağını çocuğunuzun ağrıyan dişinin etrafındaki bölgeye hafifçe sürün. Bunun için bir kulak temizleme çubuğundan yardım alabilirsiniz. (4)
Bu yöntemi uygulayacaksanız karanfil yağının yendiğinde hoş olmayan bir tada sahip olabileceğini unutmayın. Bu nedenle bu yöntemi 3 yaşında diş ağrısı çeken küçük bir çocuk için değil de yağı yutmayacak kadar bilinçli, büyük çocuklarda kullanın. Karanfil yağınız yoksa, aktif bileşen olarak karanfil yağı içeren ve çocuklar açısından güvenli, reçetesiz satılan bir oral ilaç için eczacınıza danışabilirsiniz.
Nane Kullanın
Pek çok ağız ve diş sağlığı ürününde nane kullanılır. Karın ağrısından diş ağrısına kadar birçok sağlık probleminde geleneksel bir ilaç olarak kabul edilen nane ile çocuğunuzun diş ağrısına geçici çözüm olabilirsiniz. Kuru ya da yaş nane il çay hazırlayıp ılımasını bekleyin ve diş etlerine gazlı bez yardımıyla uygulayın. Dilerseniz nane yağına pamuklu çubuk batırıp ağrıyan diş üzerine bastırabilirsiniz.(5)
Kekik Suyu İle Çalkalayın
İltihap önleyici ve ağrı kesici etkiye sahip olan kekik, çocuklarda diş ağrısına iyi gelen bir başka bitkisel üründür. Kekik yapraklarını suda haşlayın ve ılımasını bekletin. Ardından çocuğunuzun ağzını kekik suyu ile çalkalamasını sağlayın.(5)
Diş Hekimini Ziyaret Edin
Bu yöntemler, bir diş randevusu ayarlayıncaya kadar çocuğunuzun diş ağrısının hafiflemesine yardımcı olacaktır. Diş ağrısı ağrıya, enfeksiyona, yaralanmaya, dişlerde sallanmaya, çürümeye veya yiyecek parçacıklarının sıkışması da dahil olmak üzere çeşitli sorunlara neden olabilir. Bir diş hekimi ağrının nedenini belirleyebilir ve çözüm önerebilir.
Çocuğunuz bir an için rahat görünse bile, diş ağrısını ihmal etmemek gerekir. Semptomları yeterince ele almak için bir diş tedavisine veya reçeteli ilaca ihtiyaç duyabileceğiniz için mümkün olan en kısa sürede bir diş hekimine gidin.
En önemlisi, endişelenmeyin. Çocuğunuzun diş ağrısını yatıştırmak ve onun bir an önce tekrar gülümsediğini görmek için evde uygulanabilecek pratik yöntemleri öğrendiniz!
Kaynakça:
