Plak, ağızda doğal olarak yaşayan bakterilerin bir sonucu olarak dişlerde gelişen yapışkan bir biyofilmdir. Söylemesi korkunç ama herkesin başına gelir. Plak ile uğraşmak zorunda kalırsanız, bu konuda atacağınız adımlar, dişlerinizin ve diş etlerinizin ne kadar sağlıklı olduğunu belirler. İlgilenilmediği takdirde, dişlerdeki plak tartara dönüşür ve çürük veya diş eti hastalıkları riskini artırabilir.
Plak (Tartar) Nedir?
Plak, dişlerimizin çevresinde bakteriler ve yiyecek artıklarından oluşan yapışkan ve renksiz bir bakteri tabakasıdır. Çürüklerin ve dişeti hastalıklarının başlıca sebebi olan plak, her gün temizlenmediği takdirde sertleşerek tartar oluşturabilir.
Dişte Plak (Tartar) Oluşumu Nasıl Anlaşılır?
Ağzınızda, dişleriniz yüzeyinde biriken ve çoğu zaman diş eti çizgisinde başlayan bu bakteri filmini oluşturan çok sayıda bakteri vardır. Plak gelişimi tamamen normaldir ve çoğu diş hekimine göre beklenen bir durumdur. Problem, bakteriler şekerle karıştığında ve asit ürettiklerinde başlar. Çok şekerli veya tatlı yiyecekler, çok sayıda basit karbonhidrat içeren yiyecekler yer ve bunların, dişlerinizin yüzeyinde uzun süre kalmasına izin verirseniz, ağzınızdaki bakteriler bu şekerler ile beslenir.
Ağzımızdaki bakteriler sürekli çoğaldığı için herkesin ağzında plak oluşur. Bu bakteriler büyümek için beslenmemizde ve tükürüğümüzde bulunan bileşenleri kullanırlar. Yemek yedikten sonra plakta bulunan bakterilerin oluşturduğu asit dişlere saldırır. Tekrarlayan asit saldırıları ile diş minesi kırılarak çürük oluşabilir. Temizlenmeyen plak, dişlerinizin çevresindeki diş etlerini tahriş ederek gingivitis (kızarık, şişkin, kanayan diş etleri), periodontal hastalık ve diş kaybına neden olabilir.
Dişte Plak (Tartar) Brikimi Nasıl Önlenebilir?
Doğru bir bakımla plak birikimini önlemek kolaydır. Şunları unutmayın:
Dişlerinizin tüm yüzeylerinden plakları temizlemek için dişlerinizi günde en az iki kere fırçalayın
Her gün diş ipi kullanarak, diş fırçasının erişemeyeceği dişlerinizin aralarını ve dişeti çizgisinin altını temizleyin
Şekerli ve nişastalı gıdaları, özellikle yapışkan yiyecekleri azaltın
Profesyonel temizleme ve diş muayenesi için düzenli olarak diş hekiminize gidin
Diş minesini tahrip eden aynı bakteri asitleri, diş eti dokusunda ve dişlerinizi çevreleyen kemikte enfeksiyona neden olabilir. Dişlerinizdeki plağın tamamını temizlemediğiniz zaman plak diş taşı olarak bilinen daha sert bir maddeye dönüşür. Bakteri plağı diş eti hastalığına neden olurken, diş taşı oluşumu plağa yaşayabileceği bir ortam sağlar. Bu bir katmanlama etkisidir - ne kadar çok plak dişlerinize yapışırsa o kadar çok diş taşı oluşur. Böylece diş taşına daha fazla plak yapışmasına neden olur ve böyle devam eder!
Diş eti iltihabı olarak da bilinen diş eti hastalığının ilk aşamasında diş etleriniz kızarır, şişer ve kolayca kanar. Diş ve diş eti çizgisi boyunca yapışan plak, dişlerin çevresinde iltihaplanmaya neden olur. Plak ve diş taşının diş eti çizgisine ve diş etlerinin altına yerleşmesine izin verdiğinizde, bakteriyel toksinler dişlerinizi çevreleyen kemiğe ve bağlara saldıracaktır. Bu da periodontitis gibi ileri evre diş eti hastalıklarına yol açar.
Diş çürümesini ve diş eti hastalıklarını önlemenin aşağıda üzerinde durduğumuz birkaç önemli yolu vardır:
Florür Kaynakları
Dişlerinizin minesi zayıf ise, dişlerinizin ağzınızdaki bakteri asitlerine direnme olasılığı düşecektir. Ancak diş minesini sağlıklı ve güçlü tutmanın basit bir yolu vardır! Dişlerinizin minesini güçlendirmek ve korumak için florürlü bir diş macunu kullanabilirsiniz. Ve gargara, takviye veya florürlü su gibi diğer florür kaynakları hakkında sorularınız için diş hekiminize danışın.
Dişleri Fırçalama
Kişisel bakımı atlamak, diş eti hastalıklarına ve diş çürümesine davetiye çıkarır. Her şey dişlerin fırçalanmasıyla başlar. Dişler düzenli olarak fırçalanmadığında bakteriler daha hızlı oluşur. Dişlerinizi günde en az iki kez yumuşak kıllı bir diş fırçasıyla fırçalamanızı öneririz. Diş eti çizgisinin etrafında plak birikimine özellikle dikkat edin. Diş fırçanızı veya diş fırçası başlığınızı sık sık değiştirin. Aşınmış ve yıpranmış fırçalar dişleri derinlemesine temizleyemez ve eski bakterileri barındırırlar – oysa bunlar kurtulmaya çalıştığınız asıl suçlulardır!
Diş İpi Kullanımı
Günde bir kez arayüz temizliği şarttır! Diş fırçanız dişleriniz arasında sıkışan tüm yiyecek ve bakterilere ulaşamadığından, bu ulaşılması zor bölgelere erişmek için diş ipi veya water flosser kullanmak diş eti hastalığı ve diş çürümesi ile mücadele etmenize yardımcı olur. Dişlerin arasını temizlemek için en uygun zaman yatmadan öncedir, böylece uyurken ağzınızda daha az bakteri kalır. Fakat bunu sabah yapmayı tercih ederseniz, bu da olur! Diş ipi kullanmak dişlerinizin arasını temizlemenin tipik bir yolu olsa da, bazı insanlar diş ipi kullanmayı garip bulmaktadır. Diş hekiminizden diş ipi tutucuları veya kullanılabilir diğer arayüz temizleme cihazları hakkında bilgi alın.
Düzenli Profesyonel Diş Temizliği
Diş taşı haline gelerek sertleşen bakteriler diş fırçasıyla çıkarılamaz. Bu nedenle, temizlik ve kontrol için diş hekiminizi ve dental hijyenisti ziyaret etmek de gereklidir. Bu randevular sırasında, daha ciddi diş problemi oluşma imkânı bulmadan önce diş hekiminiz herhangi bir çürük veya diş eti problemini erkenden tespit edecek ve tedavi edecektir.
Sağlıklı Beslenme
Karbonhidrat alımınızı ve bilhassa rafine şekerini azalttığınızda, bakterilerin diş çürümesine ve diş eti hastalığına neden olan asitler üretme kabiliyetini azaltmış olursunuz. American Dental Association, bol miktarda tam tahıl, protein, süt ürünleri ve meyve ve sebzelerle sağlıklı bir besin düzeni oluşturmanın önemini vurgulamaktadır. Şekerli atıştırmalıklar ve içecekler yerine peynir, yoğurt ve doğal fıstık ezmesi tüketin. Bu, dişlerinizin gün boyunca maruz kaldığı asit ataklarının sayısını azaltmaya yardımcı olur.
Diş hastalıkları söz konusu olduğunda bakteri plağı kötü adamdır. Siz ve aileniz ağzınızı sağlıklı tutmak için zaman, çaba ve özen gösterdiğiniz için bunu zaten biliyorsunuz. Ancak plak ve ardından diş taşının diş çürümesine ve diş eti hastalıklarına yol açabileceğini anlamak faydalı olacaktır. Bilginin güç olduğuna inanıyoruz! Kontrolünüz altındaki önleyici tedbirler hakkında ne kadar çok şey bilirseniz, onları uygulama ihtimaliniz o kadar artar! Sağlıklı bir kişisel ağız bakım alışkanlığının yanı sıra istikrarlı bir şekilde diş hekimine görünüyor, sağlıklı bir besin düzeni oluşturuyor ve kendiniz için en doğru ürünleri kullanıyorsanız, ağzınızı sağlıklı ve pırıl pırıl tutmak için elinizden gelen her şeyi yapıyorsunuz demektir!
Bunu Neden Tedavi Etmelisiniz?
Plak birikimi veya aşırı plak ile birkaç endişe ortaya çıkabilir. Bunlar:
Diş çürümesi: Dişlerinizde plak birikirse, bu asitler dişlerinizin minesini aşındırabilir ve diş çürümesine neden olabilir. Bu asitler temizlenmezse bunlar dişin pulpa yapısına kadar devam edebilir.
Diş apsesi: Plağı görmezden gelmek sonunda dişin içinde apse veya bakteriyel enfeksiyona yol açabilir. Apsenin önlenmesi plağın günlük uzaklaştırılmasıyla başlar.
Diş taşı: Dişlerinizi düzenli olarak fırçalamıyor veya diş ipi kullanmıyorsanız, plak da dişlerinizi sarıya veya ten rengine döndürebilen diş taşı haline gelebilir. Dişlerinizi yalnızca fırçalayarak ve diş ipiyle temizleyerek diş taşından kurtulamazsınız, bu nedenle diş taşı birikimini gidermek için diş hekiminize görünmeniz gerekir.
Diş eti iltihabı ve periodontitis: Plak ayrıca diş etlerinizin iltihaplanmasına neden olarak diş eti iltihabına veya periodontal hastalığa neden olabilir.
