Girl smiling after using fluoride mouth rinse
Badge field

ใครควรใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์บ้าง และเพราะเหตุใด?

Published date field Last Updated:

เมื่อคิดถึงน้ำยาบ้วนปาก สิ่งแรกที่คุณคิดมักจะเป็นจุมพิตกลิ่นมิ้นท์หรือรอยยิ้มที่ขาวสะอาด แต่น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์ มีคุณประโยชน์ให้กับสุขภาพปากได้มากกว่าแค่ลมหายใจที่สดชื่น เช่นเดียวกับที่ทันตแพทย์แนะนำให้แปรงฟันด้วยยาสีฟันฟลูออไรด์ น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์สามารถช่วยให้เคลือบฟันแข็งแรงขึ้น และยกระดับการป้องกันในเด็กและผู้ใหญ่ได้อีกด้วย สอบถามทันตแพทย์ได้ว่าคุณหรือคนในครอบครัวที่มีอายุมากกว่า 6 ปีขึ้นไป ควรใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์เพิ่มเติม นอกเหนือจากการรักษาสุขภาพฟันตามปกติหรือไม่

น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์คืออะไร?

น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์คือน้ำยาผสมฟลูออไรด์ซึ่งเป็นแร่ธาตุตามธรรมชาติอันเป็นที่รู้กันว่าช่วยทำให้เคลือบฟันแข็งแรงขึ้นและลดอาการฟันผุในเด็กและผู้ใหญ่ได้ ทันตแพทยสมาคมอเมริกัน (ADA) ระบุว่าฟลูออไรด์ไม่เพียงแต่จะป้องกันเคลือบฟันจากกรดต่างๆ เท่านั้น แต่ยังซ่อมแซมฟันผุระยะเริ่มต้นได้อีกด้วย เพราะคราบบนฟันประกอบไปด้วยกรดซึ่งทำให้ฟันสูญเสียแร่ธาตุ และต่อไปจะก่อให้เกิดอาการฟันผุได้ เมื่อเวลาผ่านไป นอกจากนี้ การรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลในปริมาณมาก จะเป็นการเพิ่มปริมาณกรดดังกล่าวให้มากขึ้นอีกด้วยเมื่อน้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์สัมผัสกับฟัน ฟลูออไรด์จะถูกดูดซึมเข้าไปยังเคลือบฟันและเสริมแร่ธาตุให้กับฟัน รวมถึงทดแทนแคลเซียมและฟอสฟอรัสที่สูญเสียไป ซึ่งจะทำให้ฟันของคุณแข็งแรง สามารถหาซื้อน้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์สได้ตามร้ายขายยาทั่วไป หรือร้านที่ขายยาตามใบสั่งยา ซึ่งสูตรที่แพร่หลายที่สุดสำหรับใช้ในชีวิตประจำวันจะมีโซเดียมฟลูออไรด์เป็นส่วนผสม

ใครบ้างที่ควรใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์?

น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์มีประสิทธิภาพ ปลอดภัยต่อการใช้งานในชีวิตประจำวัน และเหมาะสำหรับทุกคนที่มองหาการปกป้องเพิ่มเติมให้กับรอยยิ้ม นอกจากนี้ น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์ยังเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่มีความเสี่ยงฟันผุสูงอีกด้วย เด็กอายุต่ำกว่า 6 ปีไม่ควรใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์เนื่องจากมีความเสี่ยงที่เด็กจะกลืนลงไป และเด็กอายุต่ำกว่า 12 ปี ควรใช้โดยได้รับการแนะนำดูแลอย่างใกล้ชิดจากผู้ปกครอง เนื่องจากมีเงื่อนไขและสถานการณ์ต่างๆ มากมายที่อาจทำให้ฟันผุได้ง่ายขึ้น ดังนั้นถ้าคุณมีอาการเหล่านี้ อาจต้องลองปรึกษาทันตแพทย์เกี่ยวกับการเพิ่มน้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์เข้าไปในกิจวัตรการดูแลช่องปากอาการปากแห้งน้ำลายเป็นสิ่งที่ทำความสะอาดฟันโดยธรรมชาติระหว่างช่วงการแปรงฟัน เพราะน้ำลายช่วยชะเอาเศษอาหารออกไปจากฟันและลดภาวะความเป็นกรดที่ผลิตโดยแบคทีเรีย นอกจากนี้ น้ำลายยังมีแคลเซียม ฟอสฟอรัส และองค์ประกอบสำคัญอื่นๆ ที่ช่วยเสริมแร่ธาตุให้กับฟันทุกๆ วัน เมื่อสูญเสียน้ำในร่างกายมากๆ หรือปากเริ่มแห้ง ก็จะเพิ่มความเสี่ยงฟันผุ อาการปากแห้งอาจจะเกิดจากการใช้ยา หรือภาวะทางการแพทย์บางอย่าง และมีงานวิจัยแสดงให้เห็นว่าประชากรร้อยละ 22 มีอาการปากแห้ง โดยจะมีอัตราการเกิดภาวะดังกล่าวมากขึ้นในผู้สูงอายุ การเพิ่มน้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์เข้าในกิจวัตรการดูแลช่องปากประจำวันสามารถช่วยให้ฟันคงความสะอาดระหว่างวัน ช่วยป้องกันฟันผุ รักษาความชุ่มชื้นของปาก และปกป้องฟันของคุณได้ภาวะเหงือกร่นเมื่อมีคราบหินปูนเริ่มก่อตัวรอบๆ เหงือก ส่งผลให้เหงือกระคายเคืองและเลือดออกง่าย จนนำไปสู่อาการเหงือกร่น และทำให้รากฟันบางส่วนโผล่พ้นเหงือกออกมาได้ ยิ่งทำให้คุณมีความเสี่ยงที่จะเกิดอาการฟันผุมากขึ้น เนื่องจากผิวของรากฟันนี้ไม่ได้แข็งแรงเหมือนกับเคลือบฟัน การรักษาปัญหาสุขภาพเหงือกยังช่วยลดอาการอักเสบ ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เหงือกร่นและทำให้รากฟันโผล่ออกมาบางส่วน ผู้เข้ารับการรักษาคนอื่นๆ ที่ไม่ได้มีปัญหาสุขภาพเหงือก อาจมีภาวะเหงือกร่นที่เกิดจากการแปรงฟันแรงเกินไป ดังนั้นควรใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงอ่อนนุ่มเสมอ ทันตแพทย์อาจแนะนำการป้องกันด้วยฟลูออไรด์หลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการเหงือกร่น รวมไปถึงน้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์ที่จัดจำหน่ายตามร้านขายยาทั่วไปหรือตามใบสั่งยา

ลวดดัดฟันลวดโลหะจะสร้างพื้นที่ให้เศษอาหารและแบคทีเรียเข้าไปเกาะได้ง่ายขึ้น ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดอาการฟันผุได้ คราบหินปูนและน้ำตาลที่อยู่บนฟันจะทำให้บริเวณดังกล่าวสูญเสียแคลเซียม และกลายเป็นรอยด่างสีขาวขุ่นที่มองเห็นได้เมื่อถอดเหล็กดัดฟันออก ดูไม่สวยงามเท่าไรนัก ซึ่งรอยจุดขาวเหล่านี้อาจกลายเป็นฟันผุหรือไม่ก็ได้ และบางครั้งทันตแพทย์จัดฟันก็อาจจะสั่งน้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์ให้เพื่อจำกัดการสูญแคลเซียม หรือจุดด่างขาวบนฟัน

การอุดฟัน ครอบฟัน และการทำสะพานฟัน

หากคุณมีประวัติฟันผุ ทันตแพทย์อาจแนะนำการป้องกันแบบพิเศษโดยใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์หลังจากการอุดฟันแต่ละครั้ง ส่วนการครอบฟันและการทำสะพานฟัน ทำให้มีที่ซ่อนของแบคทีเรียที่จะทำก่อให้เกิดอาการฟันผุได้ การใช้ฟลูออไรด์เป็นประจำจะช่วยหยุดกระบวนการทำลายฟันก่อนที่จะกลายเป็นฟันผุ และทำให้ฟันสามารถซ่อมแซมตัวเองได้ การใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์ยังเพิ่มการป้องกันที่มากขึ้นจากการแปรงฟันวันละสองครั้งอีกด้วย

วิธีการใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์

ควรใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์ตามคำแนะนำของทันตแพทย์ ทั้งปริมาณที่ใช้ จำนวนครั้งที่ใช้ และระยะเวลาที่บ้วนปากสำหรับน้ำยาบ้วนปากที่ซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป ให้อ่านวิธีใช้บนฉลากให้ดีก่อน ผู้ผลิตบางรายแนะนำให้ใช้น้ำยาบ้วนปากทั้งก่อนและหลังแปรงฟันเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด แนะนำให้คุณกลั้วและบ้วนน้ำยาบ้วนปากก่อนนอนตามที่กำหนดไว้บนฉลาก เพื่อให้ได้รับประโยชน์สูงสุดของฟลูออไรด์น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีประโยชน์ต่อผู้มีความเสี่ยงที่จะเกิดอาการฟันผุ แต่ก็ควรระลึกเสมอว่าน้ำยาบ้วนปากเป็นเพียงแค่เครื่องมือชิ้นหนึ่งที่ใช้เพื่อสุขอนามัยในช่องปากเท่านั้น คุณควรใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์ ร่วมกับการแปรงฟันวันละ 2 ครั้งและใช้ไหมขัดฟันวันละครั้ง เพื่อช่วยป้องกันฟันผุและคราบสะสม และคงรอยยิ้มที่ดูสุขภาพดีของคุณเอาไว้

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเข้าใจและให้ความรู้ในเรื่องสุขภาพช่องปากทั่วไป ไม่ได้ใช้เพื่อแทนคำแนะนำ การวินิจฉัย หรือการรักษาจากผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรม หากคุณมีคำถามเกี่ยวกับอาการหรือการรักษาทางการแพทย์ โปรดขอคำแนะนำจากทันตแพทย์หรือผู้ให้บริการด้านสุขภาพที่มีคุณสมบัติเหมาะสม