Ağız kokusu oldukça yaygın görülen ve genellikle başka bir hastalığın göstergesi olarak ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Tıp dilinde “halitosis” olarak adlandırılan hastalık kişinin ağzından yayılan ve hem kişinin kendisini hem de çevresindekileri rahatsız eden bir koku varlığı ile karakterizedir. Hastalık kişinin kendisini toplumdan soyutlamasına sebep olabileceğinden sosyal problemlere de yol açabilir. Bu problemi yaşayan çocukları olan ebeveynler “çocuklarda ağız kokusu neden olur?” sorusunun cevabını endişeli bir şekilde araştırsa da bu durum çoğu zaman normaldir ve etkili ağız hijyeni sağlandığında kolaylıkla giderilebilir.

Ağız Kokusu Nedenleri Nelerdir ve Nasıl Geçer?

Sadece sabahları varlığı hissedilen hafif ağız kokusu genellikle normal kabul edilir ve herhangi bir hastalıkla ilişkilendirilmez. “Sabah ağız kokusu neden olur?” sorusuna uyku esnasında tükürüğün üretim miktarının ve akış hızının azalması ile ağızdaki kötü kokuya sebep olan bakterilerin sayısı artar cevabı verilebilir. Tedavi gerektirmeyen bu durum genellikle patolojik değildir. Fakat her ağız kokusu bu kadar masum değildir. Çoğu zaman ağız kokusunun nedenleri başka hastalıkların varlığıdır.
“Ağız kokusuna ne iyi gelir?” sorusunu cevaplamadan önce ağız kokusunun neden dolayı meydana geldiği tespit edilmelidir. Ağız kokusu dilin sırt kısmındaki veya diğer oral dokulardaki patolojik durumdan dolayı meydana gelir. Protein içerikli besin kalıntıları bakteriler tarafından parçalanarak kükürtlü bileşiklere ayrılır. Bu bileşiklerin dil üzerinde oluşturduğu birikinti ağız kokusunun devamlılığına yol açar. Ağız kokusu nedenleri arasında yer alan diğer faktörler şunlardır:
Yetersiz ağız hijyeni,
Yanlış ve uyumsuz yapılmış restorasyon tedavisi,
Diş çürüğü,
Ağız mukozasında yara ve ülserler,
Ağız kuruluğu,
Temizliği iyi yapılmayan protezler,
Dil pası,
Farenjit,
Şeker hastalığı,
Karaciğer yetmezliği.
Ağız Kokusu Belirtileri Nelerdir?

Ağız kokusu genellikle spesifik belirtilere sahiptir. Ağız kokusu belirtileri arasında şunlar yer alır:
Ağızda anormal kuruluk,
Dil üzerinde beyaz birikinti,
Diş çevresinde beyaz kalıntı,
Sürekli boğaz temizleme ihtiyacı hissetme ve gıcıklanma,
Sabahları yoğunlaşan ağız kokusu,
Ağızda ekşi, metalik, pasımsı tat.
Ağız Kokusu Nasıl Geçer?
“Ağız kokusu nasıl geçer?” sorusuna cevap vermeden önce kokunun kaynağı bulunmalı ve ona yönelik bir tedavi planı geliştirilmelidir. Ağız kokusunun genellikle ilk kaynağı ağız, diş ve ağız içi dokusudur. Bu sebeple öncelikle ağız hijyeni sağlanmalıdır. Ağız içi, diş ve diş eti temizliği hassas bir biçimde yapılmalı, dil üstü doku da fırçalanmalıdır. Köprü diş uygulaması yapılmış dişler ile protezler besin sıkışmasına açık alanlar olduğundan eskimiş ise yenilenmeleri sağlanmalıdır. Ağız kokusunun geçici olarak giderilmesini sağlayan yöntemlerden biri de sakız çiğnemektir. Sakız çiğnemek tükürük bezlerini uyararak akış hızını ve salgılanan tükürük miktarını arttırır. Tükürük de hem antibakteriyel hem de besinleri parçalayıcı etkisi nedeni ile ağız kokusunun giderilmesine yardımcı olur.
Ağız kokusuna yol açan faktörlerden biri de ağız kuruluğudur. Bu kuruluğu önlemek için sık aralıklarla su tüketilmelidir. Özellikle ilerleyen yaşlarda tükürük salgısı fizyolojik olarak azaldığından, su tüketimi arttırılmalıdır. Su aynı zamanda tükürük salgısının artmasını da uyarır.
Ağız kokusu giderme yöntemleri arasında yer alan bir diğer uygulama ise antiseptik içerikli gargaralar kullanmaktır. Bu amaçla %3’lük hidrojen peroksitli, iki fazlı su-yağ, bakır klorür oksohalojen, çinko iyodür içeren gargaralar kullanılabilir.
Ağız ve ağız içi yapıların hijyeni sağlanmasına rağmen geçmeyen ağız kokusu problemi mevcut ise hasta diğer sistemik hastalıklar yönünden incelenmelidir. Var olan ve ağız kokusunu tetikleyen hastalığa yönelik uygulanacak tedavi kötü kokunun da engellenmesine yardımcı olur. Ağız kokusunun solunum yolu hastalıklarına bağlı olarak geliştiği düşünülüyorsa göğüs hastalıkları uzmanına, sindirim sistemi kaynaklı olduğu düşünülüyor ise gastroenteroloji uzmanına danışmak gerekir.
Besinler Ağız Kokusunu Nasıl Etkiler?
Besinlerle ağız kokusu arasında yakın bir ilişki vardır. Koku üretiminde rol alan bakteriler asidik ortamda yaşamaya elverişlidir. Bu nedenle aşırı oranda asidik beslenen kişilerde ağız kokusu oluşma ihtimali daha fazladır. Ayrıca yüksek oranda proteinli besin tüketen kişilerde de ağız kokusu daha yaygın görülür. Bunun sebebi de proteinli gıdaların parçalanması sırasında yan ürün olarak kötü kokulu amonyağın açığa çıkmasıdır. Amonyak aynı zamanda idrarın bir bileşeni olduğundan bu tip ağız kokusu idrarımsı ağız kokusu olarak nitelendirilir. Peynir başta olmak üzere süt ve süt ürünleri yüksek oranda kükürtlü bileşik içerdiğinden ağız kokusunu arttırabilir. Bu tür besinler ağızda çürük yumurta kokusuna benzer bir koku oluşturur. Ayrıca içecekler de ağız kokusunu önemli ölçüde etkileyebilir. Kahve gibi yüksek kafeinli içecekler ağız kurumasına ve tükürük akışında azalmaya bağlı olarak ağız kokusuna yatkınlık oluşturur.
Evde Ağız Kokusu Nasıl Giderilir?
Ağız kokusunu gidermek için evde uygulanabilecek bazı pratik yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler arasında şunlar yer alır:
Tuzlu su ile durulama: Ilık suya tuz eklenmesi ve bu karışımla gargara yapılması antiseptik etki göstererek ağız içindeki bakterilerin çoğalmasını önleyebilir. Bu da hem ağız içi enfeksiyonlarının hem de ağız kokusunun giderilmesine yardımcı olur.
Sakız Çiğnemek: Sakız çiğnemek tükürük üretimini teşvik ederek ağız içi kurumasını önler. Ayrıca tükürük besin artıklarını da parçalayarak birikinti oluşturmasını önler.
Kakule çiğnemek: Kakule tohumları ağız kokusunu önlemede sık yararlanılan bir üründür. Tohumları direkt olarak çiğnemek veya suda bekletip bekleme suyuyla gargara yapmak ağız kokusundan kurtulmak için fayda sağlayabilir.
Ağız Kokusu Hangi Hastalıkların Belirtisi?

Ağız kokusu sadece ağız içi yapı ve dokulardan kaynaklı olarak açığa çıkmayabilir. Bazı sistemik hastalıkların semptomu olarak da açığa çıkabilir. “Ağız kokusu neyin belirtisi?” sorusuna şu maddeler cevap olarak verilebilir:
Sinuzit,
Nazal havayolu tıkanmalar,
Tonsillit,
Farenjit,
Akciğer ödemi,
Helikobakter pilori,
Şeker hastalığı,
Böbrek ve karaciğer yetmezliği,
Siroz.
Eğer siz de ağız kokusundan şikayetçi iseniz en yakın diş hekimine muayene olarak doğru ağız bakımı hakkında fikir sahibi olabilir veya kokuya sebep olan başka hastalıklarınızın tespitini sağlayabilirsiniz.