Ağız Kanserinin Belirtileri Nelerdir? İlk Belirtiler Nasıl Gözlemlenir?

Sağlıklı bir ağız bakım rutini, ağız, dudak, dil ve boğazda ve çevresinde olağandışı şişliklere ve kalıcı ağrılara dikkat etmeyi gerektirir. Ağız kanseri teşhisi konma olasılığı düşük olsa da, ağız kanserinin erken belirtilerini belirlemek tedavinin başarı şansını artırabilir.

Amerikan Kanser Derneği (ACS), Amerika Birleşik Devletlerindeki 53.260 kişiye 2020'de ağız boşluğu (oral kavite) veya orofaringeal kanser teşhisi konulacağını tahmin etmektedir. Bu oran nüfusun yüzde 0,02'sinden daha azdır. Ve teşhis edilenlerden beş yıllık nispi sağkalım oranı, ağızdaki kanserin konumuna bağlı olarak yüzde 52 - 90 arasında değişmektedir.

Ağız içi kanserinin erken uyarı belirtilerini tanıyın ve hangi aktivitelerin sizi daha yüksek risk altına soktuğunu belirleyin, böylece ihtiyaç duyulduğunda hızlı hareket etmeye hazır olabilirsiniz.

Ağız kanseri, dudak, dil ve boğazın yanı sıra tükürük bezleri, yutak, gırtlak ve sinüsler dâhil olmak üzere ağzın herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Ağzınızı o çok sıcak pizzayla yakmaktan yanlışlıkla dilinizi ısırmaya kadar ağız boşluğunuz çok fazla aşınma ve yıpranmaya maruz kalabilir. Bununla birlikte, bu tür travmalar genellikle 7 ila 14 gün içinde iyileşmektedir. Bu hastalığın üstesinden gelmek için erken teşhis çok önemli olduğundan aşağıdaki belirtilerden herhangi biri iki haftadan fazla sürerse derhal diş hekiminizi ziyaret edin.

• Ağız veya boğazınızın herhangi bir yerinde veya çevresinde yara, şişlik, yumru veya kalın leke
• Ağzınızda veya dudaklarınızda kırmızı ve beyaz lezyon bölgeler
• Boğazınıza sıkışmış bir yumru veya huzursuzluk hissi
• Protez diş takmayı rahatsız eden şişlik
• Diliniz de dâhil olmak üzere ağzınızın herhangi bir yerinde uyuşukluk, ağrı veya hassasiyet
• Herhangi bir işitme kaybı olmadan kulaklarınızda ağrı
• Çenenizi veya dilinizi hareket ettirmede sorun ve yutkunma veya konuşma güçlüğü
• Belirgin bir nedeni olmadan dişlerde sallanma
• Kalıcı boğaz ağrısı veya ses kısıklığı

Ağız kanserinin kesin nedeni belli olmasa da bazı yaşam tarzı faktörleri bu hastalık için bazı kişileri risk altına sokabilir. Bu faktörlerden bazıları değiştirilemez. Örneğin, çoğu ağız kanseri hastası 55 yaşın üzerindedir çünkü hastalığın gelişmesi yıllar alır. Bununla birlikte, diğerleri kişisel tercihlerle ilgilidir ve yaşam tarzı değişiklikleri bir kişinin risk altına girmesini azaltmaya yardımcı olabilir.

• Tütün kullanımı. Ağız kanseri olan kişilerin çoğu tütün kullanır ve kullandıkları süreye bağlı olarak risk artar. Amerikan Kanser Derneğine (ACS) göre tütün kimyasalları ağzınızı ve boğazınızı kaplayan hücrelere zarar verebilir ve hatta bazıları doğrudan hücre DNA’sına zarar verebilir.
• Alkol kullanımı. ACS'ye göre, ağız kanseri olan 10 hastadan yaklaşık 7'si şiddetli alkol kullanıcısıdır ve bir kişi ağır içici ve sigara içiyorsa ağız kanseri gelişme riski, içmeyen veya sigara içmeyen birinin riskinden 100 kat daha fazladır.
• İnsan papilloma virüsü (HPV). Bazı cinsel yolla bulaşan hastalık türleri ağız ve boğaz kanserlerine neden olabilir. Ağzında ve boğazında HPV enfeksiyonu olan çoğu insanda semptom yoktur ve sadece küçük bir yüzdesinde ağız kanseri gelişir. Gırtlak kanserine bağlı tip HPV 16'dır.
• Güneşe maruz kalma. Dudak kanseri, uzun süre ultraviyole (UV) ışığa maruz kalan kişilerde daha yaygın görülmektedir. Dışarıda fazla zaman geçiren insanlar dudaklarını ve açıkta kalan diğer tüm cilt bölgelerini korumak için adımlar atmalıdır.

Vücudunuzun diğer bölümlerinin aksine, insanın ağzını ve boğazını kendi kendine incelemesi kolay değildir. Ağzınızın yüzeylerini görmek için bir aynaya ve uygun bir aydınlatmaya ihtiyacınız olacak ve o zaman bile birçok yeri kendi başınıza göremeyeceksiniz.

İyi haber şu ki, diş hekiminizin ağız kanseri taraması yapmayla ilgili eğitim almış olmasıdır. Bu muayeneler hızlı, ağrısızdır ve hastalığın erken evrelerini tespit etmek için çok önemlidir. Yukarıda listelenen ağız kanserinin erken belirtilerinden herhangi birini fark ederseniz diş hekiminizden hemen bir randevu alın. Diş hekiminiz tarama için boynu ve ağzın içini görsel olarak incelemek üzere özel aydınlatma ekipmanı, ağız kanseri tarama cihazı veya anormal dokuyu bulmak için ağız çalkalayıcı veya boya kullanabilir. Ayrıca diş röntgenleri herhangi bir ağız kanseri riskinin belirlenmesine yardımcı olabilir.

Ağzınızda anormal doku tespit edildiğini varsayalım. Bu durumda anormal dokunun tamamı veya bir kısmı cerrahi olarak alınıp ve değerlendirilmek üzere bir patoloğa gönderilerek biyopsi yapılabilir. Patolog, ağız dokunuzda kanserli hücreler olup olmadığına bakacaktır. Kesin bir teşhis ile diş hekiminiz size bir tedavi planı sunacaktır. Konumuna ve şiddetine bağlı olarak, bu ameliyatta radyasyon veya kemoterapi bulunabilir.

Şüphe duyduğunuzda, önleyici tedbir arayın! Florürlü diş macunu ile dişleri düzenli olarak fırçalamak, günlük diş ipi kullanmak ve tatlı yemeyi sınırlamak gibi diş çürümelerini ve diş eti hastalıklarını önlemek için zaten günlük ağız hijyeni rutinlerini uygulamalısınız. Ve örneğin sigara, alkol kullanımı ve güneşe maruz kalma gibi belirli yaşam tarzı seçimlerini düzenleyerek ağız kanseri gelişme riskinizi azaltabilirsiniz. En nihayetinde, düzenli taramalar için neler yapacağınızı biliyorsanız ve diş dokturunuza görünürseniz, ağız kanseri semptomlarını erkenden teşhis edebilir ve tedavinin başarı oranını artırabilirsiniz.