Ağız kokusu oldukça yaygın görülen ve genellikle başka bir hastalığın göstergesi olarak ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Tıp dilinde “halitosis” olarak adlandırılan hastalık kişinin ağzından yayılan ve hem kişinin kendisini hem de çevresindekileri rahatsız eden bir koku varlığı ile karakterizedir. Hastalık kişinin kendisini toplumdan soyutlamasına sebep olabileceğinden sosyal problemlere de yol açabilir. Bu problemi yaşayan çocukları olan ebeveynler “çocuklarda ağız kokusu neden olur?” sorusunun cevabını endişeli bir şekilde araştırsa da bu durum çoğu zaman normaldir ve etkili ağız hijyeni sağlandığında kolaylıkla giderilebilir.
Badge field
Ağız Kokusu Neden Olur? Ağız Kokusu Nasıl Geçer?
Published date field
Sadece sabahları varlığı hissedilen hafif ağız kokusu genellikle normal kabul edilir ve herhangi bir hastalıkla ilişkilendirilmez. “Sabah ağız kokusu neden olur?” sorusuna uyku esnasında tükürüğün üretim miktarının ve akış hızının azalması ile ağızdaki kötü kokuya sebep olan bakterilerin sayısı artar cevabı verilebilir. Tedavi gerektirmeyen bu durum genellikle patolojik değildir. Fakat her ağız kokusu bu kadar masum değildir. Çoğu zaman ağız kokusunun nedenleri başka hastalıkların varlığıdır.
“Ağız kokusuna ne iyi gelir?” sorusunu cevaplamadan önce ağız kokusunun neden dolayı meydana geldiği tespit edilmelidir. Ağız kokusu dilin sırt kısmındaki veya diğer oral dokulardaki patolojik durumdan dolayı meydana gelir. Protein içerikli besin kalıntıları bakteriler tarafından parçalanarak kükürtlü bileşiklere ayrılır. Bu bileşiklerin dil üzerinde oluşturduğu birikinti ağız kokusunun devamlılığına yol açar. Ağız kokusu nedenleri arasında yer alan diğer faktörler şunlardır:
Yetersiz ağız hijyeni,
Yanlış ve uyumsuz yapılmış restorasyon tedavisi,
Diş çürüğü,
Ağız mukozasında yara ve ülserler,
Ağız kuruluğu,
Temizliği iyi yapılmayan protezler,
Dil pası,
Farenjit,
Şeker hastalığı,
Karaciğer yetmezliği.
Ağız Kokusu Belirtileri Nelerdir?
Ağız kokusu genellikle spesifik belirtilere sahiptir. Ağız kokusu belirtileri arasında şunlar yer alır:
Ağızda anormal kuruluk,
Dil üzerinde beyaz birikinti,
Diş çevresinde beyaz kalıntı,
Sürekli boğaz temizleme ihtiyacı hissetme ve gıcıklanma,
Sabahları yoğunlaşan ağız kokusu,
Ağızda ekşi, metalik, pasımsı tat.
Ağız Kokusunun Nedenleri Nelerdir?
Halitozis olarak da bilinen ağız kokusu, genellikle kişi nefes verdiğinde fark edilen hoş olmayan bir kokudur. Bunun birçok sebebi vardır, ancak çoğu ağız kokusu ağızda başlamaktadır. American Dental Association (ADA) ağız kokusunun en yaygın nedenlerini şöyle sıralamıştır:
Bazı yiyecek çeşitleri:
Yemek yedikten sonra ağzınızda kalan yiyecek artıkları, bakteri oluşumu nedeniyle kötü kokuya neden olabilir. Sarımsak, soğan ve bazı baharatlar gibi keskin kokulu yiyecekler, sindirildikçe ve vücudunuzda dolaştıkça nefesinizi etkilemektedir.
Tütün:
Sigara ve puro içmek ve ayrıca diğer tütün ürünlerini kullanmak ağızda belirgin ve rahatsız edici bir koku bırakır. Üstelik, tütün ürünleri tüketmek ağız ve diğer kanser risklerini arttırmaktadır.
Ağız hijyeni eksikliği ve diş eti hastalığı:
Dişlerinizi fırçalamayı, diş ipi kullanmayı ve dilinizi temizlemeyi es geçtiğinizde, yiyecek parçacıklarının ağzınızda kalmasına izin vermiş olursunuz. Bu yiyecek kalıntılarının bakteriyel yıkımı, kokuya neden olabilir. Bununla birlikte, bakteri gelişimi diş eti hastalığı riskinizi artırır.Pekiştirme apareyi veya protez (takma diş) gibi herhangi bir dental aparey (cihaz) kullanıyorsanız, bunları düzenli olarak temizleyin. Diş fırçanızı her 3 ayda bir veya diş hekiminizin önerdiği sıklıkta değiştirmeyi unutmayın.
Ağız kuruluğu:
Tükürük, yiyecek parçacıklarını temizleyerek ağzınızın temizlenmesine yardımcı olur.Yeterli tükürük üretimi yoksa, kötü kokuya yol açabilecek yiyecek parçacıkları ağzınızda kalır.
Ağız kuruluğu da dahil olmak üzere bazı ilaçların yan etkileri dolaylı olarak ağız kokusuna neden olabilir.
Sağlık sorunları:
Solunum yolu enfeksiyonları ve sinüslerin, akciğerlerin veya boğazın iltihaplanması, özellikle de ağız ve burun bölgesinde mukus akıntısı olduğunda ağız kokusuna yol açabilir.Ağız kokusuna neden olabilecek diğer tıbbi rahatsızlıklar ise diyabet, bazı karaciğer hastalıkları ve böbrek hastalığıdır.
Ağız Kokusu Nasıl Geçer?
“Ağız kokusu nasıl geçer?” sorusuna cevap vermeden önce kokunun kaynağı bulunmalı ve ona yönelik bir tedavi planı geliştirilmelidir. Ağız kokusunun genellikle ilk kaynağı ağız, diş ve ağız içi dokusudur. Bu sebeple öncelikle ağız hijyeni sağlanmalıdır. Ağız içi, diş ve diş eti temizliği hassas bir biçimde yapılmalı, dil üstü doku da fırçalanmalıdır. Köprü diş uygulaması yapılmış dişler ile protezler besin sıkışmasına açık alanlar olduğundan eskimiş ise yenilenmeleri sağlanmalıdır. Ağız kokusunun geçici olarak giderilmesini sağlayan yöntemlerden biri de sakız çiğnemektir. Sakız çiğnemek tükürük bezlerini uyararak akış hızını ve salgılanan tükürük miktarını arttırır. Tükürük de hem antibakteriyel hem de besinleri parçalayıcı etkisi nedeni ile ağız kokusunun giderilmesine yardımcı olur.
Ağız kokusuna yol açan faktörlerden biri de ağız kuruluğudur. Bu kuruluğu önlemek için sık aralıklarla su tüketilmelidir. Özellikle ilerleyen yaşlarda tükürük salgısı fizyolojik olarak azaldığından, su tüketimi arttırılmalıdır. Su aynı zamanda tükürük salgısının artmasını da uyarır.
Ağız kokusu giderme yöntemleri arasında yer alan bir diğer uygulama ise antiseptik içerikli gargaralar kullanmaktır. Bu amaçla %3’lük hidrojen peroksitli, iki fazlı su-yağ, bakır klorür oksohalojen, çinko iyodür içeren gargaralar kullanılabilir.
Ağız ve ağız içi yapıların hijyeni sağlanmasına rağmen geçmeyen ağız kokusu problemi mevcut ise hasta diğer sistemik hastalıklar yönünden incelenmelidir. Var olan ve ağız kokusunu tetikleyen hastalığa yönelik uygulanacak tedavi kötü kokunun da engellenmesine yardımcı olur. Ağız kokusunun solunum yolu hastalıklarına bağlı olarak geliştiği düşünülüyorsa göğüs hastalıkları uzmanına, sindirim sistemi kaynaklı olduğu düşünülüyor ise gastroenteroloji uzmanına danışmak gerekir.
Ağız Kokusunun Tedavileri
Periodontal hastalığın önlenmesi ve ağız kokusunun kaçınılabilir nedenleri için iyi ağız bakımı alışkanlıklarının sürdürülmesi esastır.
- Dişleri günde iki kez fırçalamak ve her gün arayüz temizliği yapmak plak oluşumunu kontrol etmeye yardımcı olurken, dil kazıyıcı dilde oluşarak kokuya neden olan bakterileri kontrol etmenize yardımcı olacaktır
- Her yemek sonrası ağzı gargara ile durulamak plak ve diş eti iltihabını azaltmaya ve nefesinizi tazelemeye yardımcı olabilir
- Dişler arasındaki boşlukları temiz tutmak ve periodontal hastalıklardan kaçınmak için her gün diş ipi veya water flosser kullanarak diş aralarını temizlemek çok önemlidir
- Kontrol ve profesyonel temizlik için diş hekiminizi düzenli olarak ziyaret etmek de ağız sağlığını korumak için mükemmel adımdır
Besinler Ağız Kokusunu Nasıl Etkiler?
Besinlerle ağız kokusu arasında yakın bir ilişki vardır. Koku üretiminde rol alan bakteriler asidik ortamda yaşamaya elverişlidir. Bu nedenle aşırı oranda asidik beslenen kişilerde ağız kokusu oluşma ihtimali daha fazladır. Ayrıca yüksek oranda proteinli besin tüketen kişilerde de ağız kokusu daha yaygın görülür. Bunun sebebi de proteinli gıdaların parçalanması sırasında yan ürün olarak kötü kokulu amonyağın açığa çıkmasıdır. Amonyak aynı zamanda idrarın bir bileşeni olduğundan bu tip ağız kokusu idrarımsı ağız kokusu olarak nitelendirilir. Peynir başta olmak üzere süt ve süt ürünleri yüksek oranda kükürtlü bileşik içerdiğinden ağız kokusunu arttırabilir. Bu tür besinler ağızda çürük yumurta kokusuna benzer bir koku oluşturur. Ayrıca içecekler de ağız kokusunu önemli ölçüde etkileyebilir. Kahve gibi yüksek kafeinli içecekler ağız kurumasına ve tükürük akışında azalmaya bağlı olarak ağız kokusuna yatkınlık oluşturur.
Evde Ağız Kokusu Nasıl Giderilir?
Ağız kokusunu gidermek için evde uygulanabilecek bazı pratik yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler arasında şunlar yer alır:
Tuzlu su ile durulama: Ilık suya tuz eklenmesi ve bu karışımla gargara yapılması antiseptik etki göstererek ağız içindeki bakterilerin çoğalmasını önleyebilir. Bu da hem ağız içi enfeksiyonlarının hem de ağız kokusunun giderilmesine yardımcı olur.
Sakız Çiğnemek: Sakız çiğnemek tükürük üretimini teşvik ederek ağız içi kurumasını önler. Ayrıca tükürük besin artıklarını da parçalayarak birikinti oluşturmasını önler.
Kakule çiğnemek: Kakule tohumları ağız kokusunu önlemede sık yararlanılan bir üründür. Tohumları direkt olarak çiğnemek veya suda bekletip bekleme suyuyla gargara yapmak ağız kokusundan kurtulmak için fayda sağlayabilir.
Ağız Kokusu Hangi Hastalıkların Belirtisi?
Ağız kokusu sadece ağız içi yapı ve dokulardan kaynaklı olarak açığa çıkmayabilir. Bazı sistemik hastalıkların semptomu olarak da açığa çıkabilir. “Ağız kokusu neyin belirtisi?” sorusuna şu maddeler cevap olarak verilebilir:
Sinuzit,
Nazal havayolu tıkanmalar,
Tonsillit,
Farenjit,
Akciğer ödemi,
Helikobakter pilori,
Şeker hastalığı,
Böbrek ve karaciğer yetmezliği,
Siroz.
Eğer siz de ağız kokusundan şikayetçi iseniz en yakın diş hekimine muayene olarak doğru ağız bakımı hakkında fikir sahibi olabilir veya kokuya sebep olan başka hastalıklarınızın tespitini sağlayabilirsiniz.
Diş hekiminizi ziyaret edin
Zaten iyi ağız bakımı alışkanlıkları edindiyseniz ancak yine de ağız kokusu yaşıyorsanız, nefesinizin daha ciddi bir sorundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için diş hekiminize görünmenin zamanı gelmiş olabilir.
Ağız Kokusu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Dişle ilgili problemler ağız kokusunun muhtemel bir nedeni olarak diş hekiminiz tarafından elendiyse ve ağzınızın sağlıklı olduğu belirlendiyse, uzman bir doktora görünmelisiniz. Bir sağlık sorununuzun olup olmadığını sadece uzman bir doktor belirleyebilir. Ağız kokusu can sıkıcı bir durum olsa da, bunun bir sosyal bir engel olmasına izin vermeyin. Ağız kokusu hakkında endişeleriniz varsa diş hekiminizle görüşün. Ağız kokusu sizin için bir sorun olmasa bile yukarıdaki tavsiyelere uymak, kendinizi nefesinizle ilgili daha güvende hissetmenize yardımcı olabilir.
Kronik Ağız Kokusu Nasıl Giderilir?
Diş hekiminiz veya doktorunuz halitozisi (ağız kokusu) tetikleyen herhangi bir sağlık sorununu gidermenin yolları hakkında sizinle görüşebilir. Atabileceğiniz bir diğer adım ise iyi bir ağız bakım alışkanlığı edindiğinizden emin olmaktır. Dişleri günde iki kez fırçalamak ve her gün diş ipiyle temizlemek ağzınızdaki bakterileri kontrol etmenize ve böylece kokuyu kontrol altında tutmanıza yardımcı olacaktır. İki dakika boyunca dişlerinizin tüm yüzeylerini ve dilinizi fırçalayın. Taze bir nefesin yanı sıra ağız kokusuyla mücadele etmek için tasarlanmış bir diş macunu kullanmayı deneyin. Dişlerinizin arasındaki boşlukları temiz tutmak için diş ipi kullanın. Ulaşılması zor yerleri temizlemek için arayüz fırçası da kullanabilirsiniz. Düzenli diş kontrolü, iyi bir ağız hijyeninin başka bir parçasıdır. Dental hijyenistinize profesyonel bir diş temizliği yaptırmayı, yılda iki kez diş hekiminize görünmeyi ve kendisiyle yaşadığınız ağız sağlığı sorunları hakkında görüşmeyi unutmayın.
Ağız Kuruluğu Nasıl Ağız Kokusuna Yol Açar?
Ağız kuruluğu, ağzınızı ıslak tutmak için yeterli tükürüğe sahip olunmaması durumudur. Bazı tıbbi tedaviler ve ilaçlar, ister sigara içmek olsun ister ağızdan soluma olsun, ortaya çıkan sonuçlardan biri halitosis olabilir. Tükürük, yiyecekleri sindirmenize yardımcı olduğundan, enfeksiyonu önlediğinden ve kokuya neden olan bakterileri temizlediğinden bunları yapmadığında ağız kokusu oluşur, dolayısıyla tükürük eksikliği sorunlara neden olabilir. Ağız kuruluğunun nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında daha fazla bilgi edinin.
Sigara Ağız Kokusunu Nasıl Tetikler?
Sigaranın dişlerin üzerindeki etkisinin ötesinde, tütün ürünleri, ister içilsin ister çiğnensin ağzınızda kötü bir koku bırakır. Tütün kullanımı bir alışkanlıksa, koku oluşturarak ağızda bakteri oluşumuna da neden olabilir. Bırakmak mı istiyorsunuz? Diş hekiminiz sigarayı bırakmanızda önemli rol oynayabilir ve başarıyla bırakma oranını artırmanıza yardımcı olabilir.
Hangi Diş Problemleri Ağız Kokusuna Neden Olabilir?
Halitosis, Mayo Clinic'e göre, diş eti hastalığı ve diş çürümesinin sonucu olabilir. Diş sorunları, bakterilerin diş çürüklerine veya diş eti iltihabı ve periodontal hastalık gibi rahatsızlıklar sonucu oluşan diş etlerinin etrafındaki ceplere gizlenmesini teşvik edebilir. Kısa süreli nefes tazeleme yöntemleri sorunu maskelemenizi sağlayabilir, ancak temel sorunlar kontrol altına alınmadığında koku devam edebilir. Sorunların temeline inerek ağız kokusu rahatsızlığının üstesinden kolayca gelebilmek ve altta yatan sorunu çözebilmek için diş hekiminizle birlikte çalışın.
Nefesi Taze Tutmak için Ne Yapılabilir?
Profesyonel diş temizliği için dental hijyenisti ziyaret etmek, her öğün sonrası dişleri fırçalamak, günde en az bir kez diş ipi kullanmak ve düzenli olarak ağız bakım suyu kullanmak çoğu durumda ağız kokusunu azaltabilir veya tamamen ortadan kaldırabilir. Ağız kokunuzun diş çürüğü veya hastalık gibi kronik bir sorundan kaynaklandığını varsayalım. Bu durumda, bir sağlık uzmanına görünmeniz gerekir, çünkü sakız ve ağız bakım suyu, sorunu sadece kısa süreliğine maskeler. Çoğu durumda, kronik ağız kokusu için prognoz iyidir.
Ağız kokunuzun nedenini belirlemek için adımlar atmak, ağız bakımını iyileştirmek ve besin düzenini ve alışkanlıkları değiştirmek, daha taze nefes almanızı ve en nihayetinde gülümsemenizi sağlayabilir!
Ağız Bakım Suyu Kullanın
Her yemekten sonra, plak ve diş eti iltihabını azaltmaya ve nefesi tazelemeye yardımcı olan ağız bakım suyu kullanın. Tek başına ağız bakım suyu etkin bir çözüm değildir, ancak düzenli diş fırçalama ve diş ipi kullanımına ek olarak kullanılmalıdır.
Diyet Yapmanın Ağız Kokusuna Faydası
Ağız kokusunu hızlıca gidermeye mi ihtiyacınız var? Tabaktan maydanozu kapın ve yiyin. Maydanoz gibi bazı bitkilerin ağzınızda anında temizleyici etkisi vardır. Maydanoz, tüketmiş olabileceğiniz kötü kokulu yiyecekleri örtmeye yardımcı olabilecek taze bir kokuya sahiptir.
Maydanoz yoksa biraz gevrek, çiğ sebze alın. Havuç, kereviz sapları, bir elma veya hatta çiğ brokoli bile iş görecektir. Bu besinler vücudunuz için sağlıklıdır ve lifli sebzeler gıdaları çözmeye yardımcı olabilir ve koku oluşumuna neden olabilecek plak birikimini önleyebilir.
Kaynakça:
