Çocuklarda Diş Gıcırdatma Nasıl Geçer?

Çocuklarda gece diş sıkma ve gıcırdatma sorununun genellikle çocuğun gördüğü kabuslardan ya da gündüz yaşadığı stresten kaynaklandığı düşünülür. Ancak durum her zaman böyle değildir. Stres ve kaygı diş gıcırdatmayı artırsa da genellikle çocuklarda diş gıcırdatma ile duygusal sorunlar arasında doğrudan bir bağlantı yoktur. Genellikle kalıcı dişler çıkmadan önce bu sorun ortadan kalktığı için dişlere zarar vermesi de pek olası değildir. ⁽¹⁾ Çocuklarda gece diş gıcırdatma neden olur sorusuna cevap olabilecek durumlar aşağıdakileri kapsayabilir:

• Bebekler diş çıkarma sırasındaki ağrıya ve acıya tepki olarak dişlerini gıcırdatabilir.

• Dişlerin düzgün hizalanmaması çocuklarda diş gıcırdatma nedenleri arasındadır.

• Önemli hayat değişiklikleri, örneğin şehir ya da okul değiştirme, ebeveyn ya da kardeşlerle tartışma strese neden olarak diş gıcırdatmaya yol açabilir.

• Kulak ağrısı, hiperaktivite, serebral palsi veya bazı ilaçların yan etkileri de çocuklarda diş gıcırdatma sorununa yol açabilir. ^{(2) (3)}

Çocuklarda uykuda diş gıcırdatma, genellikle sorun yaratmadığı için pek fark edilmez. Ancak dişlerin gıcırdatılması sırasında ortaya çıkan sürtünme kaynaklı ses, rahatsız edici olabilir. Gıcırdatma sesi dışında bazı durumlarda aşağıdaki belirtilere rastlanabilir;

• Diş minesinde aşınma ve dişlerde yontulma benzeri hasarlar

• Baş ağrısı 

• Dişlerde hassasiyet

• Çene, yüz ya da kulak ağrısı

• Hassas dişler

• Yüz, kulak veya çene ağrısı ⁽²⁾

Çocuklar, uykuda diş gıcırdattıklarını fark edemez. Genellikle aile bireyleri bir sorun olduğunun farkına varabilir. Çocuğunuzda diş gıcırdatma problemi olduğunu aşağıdaki belirtilerden anlayabilirsiniz:

• Çocuklarda diş ağrısı

• Sabahları uyandığında çene ve yüzünde ağrı hissetmesi

• Besinleri çiğnerken ağrı ya da acı yaşaması

• Gece uyurken dişlerin sürtünmesinden kaynaklanan gıcırdama sesleri ⁽²⁾

Bu belirtileri fark ettiğinizde dişlerin hasar görüp görmediğini anlamak için diş hekiminden yardım alabilirsiniz. Diş hekimi, gıcırdatmaya neden olan yanlış hizalanan dişler ya da stres gibi faktörleri kontrol ederek bir tedavi planı hazırlayabilir. ⁽²⁾

Çocuklarda diş gıcırdatma; çene, boyun, yüz bölgesinde ağrıya ve dişlerin yanlış hizalanmasına neden olabilir. Genellikle diş gıcırdatma tedavisi için bir gece koruyucusu önerilir. Gece koruyucusu, ince ve elastik yapıya sahip diş etlerinin üzerine kadar uzanan ve dişleri kaplayan bir plastik aparattır. Ancak küçük çocuklar, gece koruyucusu takmanın etkilerini anlayamaz ve dişlerinden çıkarmaya eğilim gösterebilir. Böyle bir durumda yapılması gereken yöntemlerden biri çocuğunuz diş gıcırdattığında uykusundan uyandırmaktır. Ancak bu yöntem çocuğunuzun kaliteli bir gece uykusu almasını engelleyebilir. Uykuya dalmadan önce stres ve kaygısını azaltmak için ona sarılabilir ya da kitap okuma gibi uyku öncesi rutinlerle sakin ve rahat hissetmesini sağlayabilirsiniz. ⁽³⁾

Diş gıcırdatma genellikle dişlerin ilk çıktığı dönemle eşleştirilir. Ancak aslında aralarında herhangi bir bağlantı yoktur. Bebeğinizin dişlerini gıcırdattığını fark ettiğinizde ona dişlerini kaşıyabileceği ve kemirebileceği bir diş çıkarma oyuncağı alabilirsiniz. Doğal kauçuk yapıya sahip yumuşak ve esnek diş oyuncakları onların rahatlamasını sağlayabilir. Emzik halkaları şeklindeki diş çıkarma oyuncakları aynı zamanda diş çıkarırken oluşan yanmaları azaltmak için serinlik veren sıvı içerebilir. Böylece diş çıkarmadan kaynaklı ağrının da hafiflemesine yardımcı olabilir. Benzer şekilde yumuşak ve kimyasal bir bileşen içermeyen ahşap diş kaşıyıcıları ya da silikon diş oyuncakları da diş gıcırdatma ihtiyacının azalmasını destekleyebilir. Bunlara ek olarak temiz bir bezi ıslatıp birkaç kat yapıp buzdolabına atabilirsiniz. Soğuk ve nispeten sert bez bebeğinizin diş ve diş etlerinin rahatlamasını sağlayarak diş gıcırdatma ihtiyacının azalmasına katkıda bulunabilir. Genellikle okul dönemindeki büyük çocuklarda diş gıcırdatma sorunu stres ve anksiyeteden kaynaklanabilir. Çocuğunuzun sorunlarını çözmek için uzman bir psikologdan yardım alabilirsiniz. ⁽⁴⁾

Çocuklarda gece diş sıkma ve gıcırdatma çene ve yüz bölgesinde ağrıya neden olabilir. Bu durumda diş hekimleri dişlerini sıkmayı önleyen özel bir gece koruyucusu önerebilir. Çocuğun dişlerine göre şekil alabilen elastik yapıdaki diş koruyucuları dişleri sarıp koruyarak hasar görmesini engelleyebilir. Çocuğun uyumadan önce rahatlamasını sağlamak için sıcak bir duş ya da banyo yapmasını sağlayabilir, onlara rahatlatıcı ve sakinleştirici müzikler dinletebilirsiniz. Çocuklara masal anlatmak ya da kitap okumak, günün stresinden uzaklaşmalarını ve stres kaynaklı diş gıcırdatma probleminin ortadan kalmasını sağlayabilir.

Stres kaynaklı diş gıcırdatmayı tedavi etmek için öncelikle strese neden olan faktörleri ortadan kaldırmak gerekir. Çocuğunuzun neye üzüldüğünü anlamak için onunla sohbet edebilir ve endişelendiği konulara çözüm getirmeyi deneyebilirsiniz. Genellikle süt dişlerinin yerini kalıcı dişler aldığında diş gıcırdatma problemi kendiliğinden ortadan kalkar. Bu süreci en sağlıklı şekilde atlatmak için çocuklarda diş fırçalama ve ağız sağlığı önemsenmeli, rutin diş kontrolleri aksatılmamalıdır. ⁽⁵⁾

Çocuklarda diş gıcırdatma, genellikle kendiliğinden geçer ancak kalıcı dişler çıktığı halde devam ederse ya da diş gıcırdatmaya bağlı olarak ağrı ya da komplikasyonlar gelişirse diş hekimine gitmeniz gerekebilir. Aksi halde kalıcı dişlerde hasar oluşabilir ve diş gelişiminde problemler yaşanabilir. ⁽²⁾

Çocuklarda diş gıcırdatmaya neden olabilecek herhangi bir vitamin eksikliğinden net olarak bahsetmek mümkün değildir. Yapılan ufak çaplı bir bilimsel çalışmada diş gıcırdatma problemine sahip çocukların D vitamini ve kalsiyum düzeylerinin düşük olduğu gözlenmiştir. Ancak bu konudaki çalışmalar henüz yetersizdir ve daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır. ⁽⁵⁾

1. https://www.healthychildren.org/English/healthy-living/oral-health/Pages/Teeth-Grinding-in-Children.aspx Son Erişim Tarihi: 28.11.2024

2. https://kidshealth.org/en/parents/bruxism.html Son Erişim Tarihi:28.11.2024

3. https://www.healthline.com/health/parenting/toddler-teeth-grinding Son Erişim Tarihi:28.11.2024

4. https://www.healthline.com/health/parenting/baby-teeth-grinding Son Erişim Tarihi:28.11.2024

5. https://www.webmd.com/oral-health/teeth-grinding-bruxism Son Erişim Tarihi:28.11.2024