สาเหตุการเกิดริมฝีปากบวดและการรักษา

ริมฝีปากบวมอาจเป็นสัญญาณของปัญหา ริมฝีปากมักจะบวมเนื่องจากบาดแผลหรืออาการแพ้ แม้ว่าสาเหตุที่ริมฝีปากบวมบางครั้งจะรุนแรงกว่านั้น ซึ่งความเร็วในการหายบวมของริมฝีปากสามารถบ่งชี้ถึงสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการบวมได้

จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อริมฝีปากของคุณบวม

ริมฝีปากบวมเมื่อเส้นเลือดมีเลือดมาหล่อเลี้ยงปริมาณมาก โครงสร้างของริมฝีปากประกอบด้วยผิวหนังบางๆ ที่บอบบาง ซึ่งปกคลุมด้านนอก และกล้ามเนื้อที่อยู่ด้านล่าง ซึ่งเต็มไปด้วยเส้นเลือด โดยชั้นในของริมฝีปากถูกเรียกว่า เยื่อเมือกในช่องปาก อีกทั้งยังเป็นส่วนหนึ่งของเยื่อเมือกที่อยู่ในแนวปาก เมื่อเลือดสูบฉีดไปยังริมฝีปากเพื่อตอบสนองต่อบาดแผล อาการแพ้ หรือการติดเชื้อ ปริมาณเลือดที่เพิ่มขึ้นจะทำให้ริมฝีปากบวม

ริมฝีปากบวมกับอาการบาดเจ็บ

แม้แต่บาดแผลเล็กน้อยที่ไม่ได้ทำลายผิว ก็อาจทำให้ริมฝีปากบวมได้ เช่น การบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา นอกจากนี้ริมฝีปากของคุณยังบาดเจ็บได้ง่ายจากการชนสิ่งของ หรือจากอุบัติเหตุเล็กน้อยอื่นๆ โดยปกติอาการบวมมักจะลดลงโดยไม่ต้องทำการรักษา แต่บางครั้งอาการบวมอาจซ่อนอาการบาดเจ็บอื่นๆ เช่น บาดแผลและรอยถลอก ซึ่งอาจติดเชื้อ หรือทำให้เคี้ยวและพูดได้ยาก

ริมฝีปากบวมกับอาการแพ้

ละอองเกสร ยา สีย้อม อาหารเรียกน้ำย่อยและเครื่องดื่มบางชนิด อาจทำให้เกิดอาการแพ้ ซึ่งรวมถึงทำให้ริมฝีปากบวมด้วย เมื่อเกิดอาการแพ้ ร่างกายจะผลิตฮีสทามีน ซึ่งเป็นสารเคมีที่ทำให้เส้นเลือดในริมฝีปากบวม ส่วนอาการอื่นๆ ของอาการแพ้ ได้แก่ รอยแดง รอยนูนแดงคันที่เรียกว่าลมพิษ คอบวมหรือแน่น หายใจลำบาก ปวดกล้ามเนื้อ มีไข้ ผื่น หรือมีรอยคล้ำที่เท้า อวัยวะเพศ มือ หรือใบหน้า

สาเหตุที่ทำให้ริมฝีปากบวม และจะมีวิธีการรักษาอย่างไร

อาการริมฝีปากบวม มี 3 แบบได้แก่:

1. การบาดเจ็บที่ปากโดยตรง

เหงือก ลิ้น และริมฝีปากของคุณมีเลือดไปหล่อเลี้ยงมากมาย และผิวหนังบริเวณริมฝีปากของคุณก็บอบบางมาก หากมีอะไรมากระแทกปากของคุณด้วยความแรงมากๆ อย่างเช่น ลูกบอลที่ถูกขว้างมาจากระยะไกล เลือดจะพุ่งไปที่บริเวณนั้นทำให้เกิดอาการบวมได้ เนื่องจากมีการไหลเวียนของเลือดสูงในบริเวณนั้น จึงอาจมีเลือดออกมากได้

ไม่ว่าริมฝีปากด้านใดของคุณจะมีอาการบวม คุณสามารถกินไอศครีมหรือดูดก้อนน้ำแข็งเพื่อลดอาการบวมได้ นอกจากนั้น สามารถประคบเย็นบริเวณนั้นอย่างน้อย 10-15 นาที ทุกๆ 1-2 ชั่วโมง เป็นเวลาอย่างน้อย 24 ชั่วโมงหลังจากเกิดการบาดเจ็บ และอย่าลืมไปทำการนัดหมายฉุกเฉินกับทันตแพทย์เพื่อทำให้แน่ใจว่าการบาดเจ็บจะไม่ส่งผลกระทบต่อฟันของคุณ

2. อาการแพ้

อาการแพ้อาจทำให้ริมฝีปากบวมได้ อาการแพ้ที่พบได้บ่อยได้แก่ ปัญหาลมพิษ ซึ่งส่งผลต่อชั้นผิวหนังที่ลึกลงไป อาการบวมและแดงรอบริมฝีปาก แก้ม และดวงตา เป็นอาการที่พบได้บ่อยของปัญหาลมพิษ หากคุณมีอาการแพ้เพียงเล็กน้อย คุณสามารถรักษาเองได้ที่บ้านด้วยยาแก้แพ้ที่หาซื้อได้โดยไม่ต้องใช้ใบสั่งยาจากแพทย์ แต่หากคุณแพ้อาหารหรือยาที่ทำให้เกิดปัญหาลมพิษ อาการริมฝีปากบวมนั้นอาจเป็นสัญญาณเริ่มต้นของอาการแพ้หรืออาการแพ้รุนแรง คุณต้องรีบรักษาด้วยยาทันทีหากรู้สึกคุณว่ามีอาการบวมเพิ่มขึ้น หรือมีปัญหาในการหายใจ

3. การติดเชื้อ

ปัญหาริมฝีปากอักเสบเป็นภาวะที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบของริมฝีปาก ซึ่งอาจมีอาการเฉียบพลันหรือเรื้อรังได้ ปัญหาริมฝีปากอักเสบจากไวรัสส่วนใหญ่เกิดจากไวรัสเฮอร์พีส์ ซิมเพล็กซ์ชนิดที่ 1 ส่วนใหญ่การติดเชื้อเฮอร์พีส์ ขั้นปฐมภูมิจะส่งผลกระทบต่อริมฝีปาก โดยมีลักษณะเป็นกลุ่มของตุ่มพองบริเวณรอบๆ ปาก มักมีอาการแสบร้อนร่วมด้วย

อาการนี้จะหายได้เองใน 1-2 สัปดาห์ การใช้ยาชาเฉพาะที่ก็ช่วยบรรเทาอาการเหล่านี้ได้เช่นกัน

สาเหตุของริมฝีปากบวมที่หายาก

เมื่อริมฝีปากบวมโดยไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด นี่อาจเป็นสัญญาณของสภาวะหรือปัญหาที่หายาก—ปัญหาลมพิษที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม ปัญหามะเร็งเม็ดเลือดขาว และปัญหาฮอดจ์กินคือสาเหตุที่ผิดปกติบางส่วน

เมื่อไหร่ที่ควรไปพบแพทย์ เนื่องจากริมฝีปากบวม

ริมฝีปากบวมมักจะกลับมาเป็นปกติโดยไม่ต้องทำการรักษา แต่สิ่งสำคัญคือต้องไปพบแพทย์ทันที หากคุณมีอาการหนักขึ้น เช่น หายใจลำบากหรือมีเลือดออกมาก นอกจากนี้ สาเหตุอื่นที่ควรไปพบแพทย์ ได้แก่ หากอาการบวมยังคงอยู่เป็นเวลานานกว่าสองถึงสามวัน หรือมีอาการปวดและเป็นไข้ร่วมด้วย ซึ่งหมายความว่าริมฝีปากของคุณอาจติดเชื้อ

ในกรณีที่รุนแรงน้อยกว่า คุณสามารถทำการรักษาที่บ้านเพื่อช่วยให้อาการบวมลดลงได้ อาการแพ้เล็กน้อยที่ทำให้ริมฝีปากบวมมักจะหายภายในสี่วัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าคุณใช้ยาแก้แพ้ที่หาซื้อได้ทั่วไปแล้วด้วย และสำหรับบาดแผลและรอยถลอกเล็กน้อยภายในปาก ให้ใช้การบ้วนปากด้วยน้ำยาบ้วนปากที่มีเพอร์ออกซิล ซึ่งช่วยรักษา บรรเทาอาการไม่สบาย และช่วยให้ช่องปากสะอาดขึ้น

ริมฝีปากบวมมักจะแค่ทำให้รู้สึกไม่สบายตัวมากกว่าเป็นอันตราย แต่ก็ควรไปพบแพทย์ทันที หากคุณมีอาการอื่นที่รุนแรงขึ้น เพราะอาการแพ้อาจกลายเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ และอาการบวมที่รุนแรงอาจบ่งบอกถึงปัญหาด้านสุขภาพอื่นที่เป็นอันตรายได้ ในกรณีส่วนใหญ่ การประคบน้ำแข็งบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บและการรักษาความสะอาดบริเวณนั้นอาจช่วยรักษาริมฝีปากของคุณได้อย่างรวดเร็ว