จู่ๆ คุณก็รู้สึกว่ามีน้ำลายในปากไม่พอหรือเปล่า หรือว่ามีปัญหาในการกลืนหรือพูดบ้างไหม การมีน้ำลายไม่เพียงพออาจเกิดจากภาวะที่เรียกว่าปากแห้ง ข่าวดีก็คือปากแห้งนั้นแก้ได้ไม่ยาก และส่วนใหญ่เพียงแค่รักษาเองที่บ้าน ค้นหาว่าสิ่งเหล่านี้คืออะไร และเมื่อใดที่คุณอาจต้องไปพบผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรม
ปากแห้งคืออะไร
ปากแห้ง หรือที่เรียกกันว่า ภาวะปากแห้งจากน้ำลายน้อย หมายถึงภาวะที่ต่อมน้ำลายของคุณผลิตน้ำลายไม่เพียงพอที่จะทำให้ช่องปากชุ่มชื้น น้ำลายเป็นสิ่งจำเป็นเนื่องจากช่วยป้องกันฟันผุ เพิ่มความสามารถในการรับรส ทำให้กลืนได้ง่ายขึ้น และช่วยให้ย่อยอาหารได้ดี ดังนั้นปากแห้งจึงอาจส่งผลต่อสุขภาพโดยรวมของคุณได้
จะรู้ได้อย่างไรว่าปากแห้ง โรงพยาบาลกรุงเทพได้ตั้งข้อสังเกตว่าหากมีภาวะปากแห้งก็จะมีอาการดังต่อไปนี้:
- น้ำลายเหนียวข้น
- มีกลิ่นปาก
- พูด เคี้ยว หรือกลืนลำบาก
- คอแห้ง เจ็บคอ หรือรู้สึกปากแห้ง
- เสียงแหบ
- ลิ้นแห้งแตกเป็นร่อง
- การรับรสเปลี่ยนไป
วิธีแก้ปากแห้งที่บ้าน
เพื่อบรรเทาอาการปากแห้งที่บ้าน คุณสามารถลองทำการรักษาต่อไปนี้ได้:
- อมลูกอมหรือเคี้ยวหมากฝรั่งที่ปราศจากน้ำตาล
- เล็มหรือดูดน้ำแข็งก้อนให้ปากชุ่มชื่นตลอดวัน
- เพิ่มความชุ่มชื้นให้กับห้องนอนของคุณขณะนอนหลับ ในรูปแบบของเครื่องทำความชื้น
- ลองใช้น้ำลายเทียมที่ซื้อได้ตามร้านค้าทั่วไป ซึ่งมีไซลิทอล คาร์บอกซีเมทิลเซลลูโลส หรือไฮดรอกซีเอทิลเซลลูโลส
- ฝึกหายใจทางจมูก ไม่ใช่ทางปาก
หากเป็นไปได้ ควรหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์บางอย่าง ที่อาจทำให้อาการของคุณแย่ลง ซึ่งได้แก่ คาเฟอีน แอลกอฮอล์ ยาสูบ ยาแก้แพ้และยาแก้คัดจมูกที่ซื้อได้ตามร้านค้าทั่วไป และอาหารที่มีน้ำตาลหรือเป็นกรด
นอกจากนี้ สิ่งสำคัญคือการปฏิบัติตามกิจวัตรการดูแลสุขภาพช่องปากที่ดี เช่น การแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์วันละสองครั้ง และความสะอาดซอกฟันทุกวันด้วยแปรงซอกฟัน ไหมขัดฟัน หรือไหมขัดฟันพลังน้ำ
แพทย์หรือทันตแพทย์แก้ปากแห้งได้อย่างไร
คุณควรพบทันตแพทย์หรือแพทย์เพื่อแก้ปากแห้งเมื่อใด หากรักษาอาการเองที่บ้านแล้วไม่หาย ก็ควรปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์ของคุณ ซึ่งทั้งสองคนอาจสั่งจ่ายยาที่ช่วยกระตุ้นการผลิตน้ำลายให้คุณ
นอกจากนี้ ยังควรทราบด้วยว่าปากแห้งนั้นอาจเกี่ยวข้องกับปัญหาสุขภาพอื่นได้ด้วย คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลชี้ให้เห็นว่า ปากแห้งเป็นผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยจากการใช้ยารักษาภูมิแพ้ อาการปวด ความเครียด ภาวะซึมเศร้า ความดันโลหิตสูง ท้องร่วง ภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ และพาร์กินสัน ในกรณีเหล่านี้ แพทย์ของคุณอาจตัดสินใจเปลี่ยนยาเพื่อช่วยบรรเทาอาการปากแห้ง
ส่วนปัญหาบางอย่างที่สามารถทำให้ปากแห้งได้ เช่น กลุ่มอาการโจเกรน โรคอัลไซเมอร์ หรือโรคหลอดเลือดสมอง แพทย์ของคุณจะแนะนำการรักษาที่ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของน้ำลายที่ดีต่อสุขภาพ
การมีอาการปากแห้งนั้นค่อนข้างจะอึดอัดเพราะทำให้กินและกลืนลำบาก แต่ด้วยการรักษาที่บ้าน คุณจะแก้ปากแห้งได้อย่างง่ายดายและมีประสิทธิภาพ และหากยังคงมีอาการอยู่ แพทย์และทันตแพทย์ของคุณสามารถช่วยทำให้แน่ใจว่าคุณจะได้กลับไปเพลิดเพลินกับอาหารจานโปรดในไม่ช้า!
