พ่อแม่มือใหม่มักใจจดใจจ่อรอดูตุ่มขาวๆ ให้โผล่ขึ้นมาเพื่อแสดงถึงฟันซี่แรกของลูกน้อย แต่ถ้าไม่มีฟันขึ้น ส่วนใหญ่มักจะสงสัยว่ามีอะไรผิดปกติหรือไม่ อย่างไรก็ดีการที่ฟันไม่งอกหรืองอกช้าในเด็กทั่วไปไม่ใช่เรื่องน่ากังวล เพราะเด็กบางคนอาจมีสภาวะบางอย่างที่เป็นสาเหตุทำให้ฟันงอกช้าได้
ปกติแล้วฟันจะงอกเมื่อใด
ทารกทุกคนมีหน่อฟันที่เจริญอยู่ใต้เหงือกตั้งแต่ในท้องแม่และพร้อมจะเริ่มงอกเมื่ออายุครบ 6 เดือน ฟันหน้า 2 ซี่ล่างจะงอกก่อน ตามด้วยฟันหน้าด้านบน 4 ซี่ และจากนั้นจึงเป็นฟันหน้าล่างอีก 2 ซี่ ส่วนฟันที่เหลือจะงอกครั้งละสองซี่ ซี่ละข้าง และฟันน้ำนมนี้จะงอกครบทั้งหมด 20 ซี่เมื่อเด็กอายุ 3 ขวบ
เมื่อใดจึงจะถือว่าฟันงอกช้าผิดปกติ
ในกรณีที่เด็กอายุครบ 18 เดือนแล้วฟันยังไม่งอก สมาคมกุมารแพทย์แห่งสหรัฐอเมริกาแนะนำว่าควรพาไปพบทันตแพทย์ โดยปกติ ฟันซี่แรกจะงอกเมื่อเด็กอายุได้ประมาณ 4 ถึง 15 เดือนและซี่อื่นๆ ก็จะงอกตามมา ส่วนมากเด็กจะมีฟันสี่ซี่เมื่ออายุครบ 11 เดือน, แปดซี่เมื่ออายุ 15 เดือน, 12 ซี่เมื่ออายุ 19 เดือน, 16 ซี่เมื่ออายุ 23 เดือน และครบ 20 ซี่เมื่ออายุ 27 เดือน ส่วนฟันแท้จะงอกเมื่ออายุประมาณ 6 ขวบ กรณีที่ฟันไม่งอกตามช่วงเวลาอาจไม่ใช่เรื่องที่น่าเป็นห่วง แต่การที่ฟันไม่ขึ้นเลยซักซี่อาจถือได้ว่าเป็นปัญหาร้ายแรงได้ในบางกรณี
ฟันขึ้นช้าเกิดจากสาเหตุใดได้บ้าง
ปัญหาฟันขึ้นช้าเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ บางกรณีเป็นที่พันธุกรรม หรือบางกรณีพบได้ในทารกที่คลอดก่อนกำหนด หรือน้ำหนักตัวน้อย และอาจมีความผิดปรกติที่ผิวเคลือบฟันร่วมด้วย งานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสารทันตกรรมจัดฟันและศัลยกรรมช่องปากและใบหน้าขากรรไกรแห่งสหรัฐอเมริกาอธิบายว่า ความผิดปกติทางพันธุกรรมบางอย่างส่งผลให้รูปร่างฟันผิดปกติและงอกช้า เช่น ความผิดปกติในการสร้างเคลือบฟัน (amelogenesis imperfecta) และ ภาวะความผิดปกติที่เกี่ยวกับการเจริญพัฒนาของส่วนประกอบของฟัน (regional odontodysplasia) ภาวะขาดสารอาหารและปัญหากระดูกอ่อนแบบไม่ตอบสนองต่อวิตามิน D ก็ทำให้ฟันงอกช้าได้เช่นกัน นอกจากนี้ยังอาจเป็นอาการของปัญหาดาวน์ซินโดรม, ภาวะต่อมใต้สมองทำงานน้อย (hypopituitarism) หรือความบกพร่องทางพัฒนาการที่คล้ายคลึงกัน
การที่ฟันงอกช้าเป็นอันตรายหรือไม่
ฟันงอกช้าที่ไม่ใช่เป็นผลมาจากปัญหาสุขภาพไม่ใช่เรื่องน่าเป็นห่วง แต่อาจเสี่ยงต่อการมีปัญหาช่องปากมากกว่าเมื่อเด็กโตขึ้น จากการศึกษาเด็กที่มีปัญหาทางพันธุกรรม พบว่ามีโอกาสที่ฟันจะงอกช้าและมีแนวโน้มต้องจัดฟันก่อนอายุ 30 ปีมากกว่า 35 เปอร์เซ็นต์ ยิ่งกว่านั้น อย่าลืมว่าฟันน้ำนมเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้เด็กรับประทานอาหารได้เต็มที่ และช่วยให้ฟันแท้งอกขึ้นมาในตำแหน่งที่เหมาะสมด้วย ดังนั้นเมื่อฟันน้ำนมงอก ควรทำความสะอาดฟันด้วยยาสีฟันสำหรับทารกและแปรงขนนุ่มเป็นประจำเพื่อป้องกันฟันผุ
คิดในแง่บวก สำหรับเด็กน้อยที่ฟันงอกช้า คิดเสียว่าเป็นโอกาสให้พ่อแม่ได้ชื่นชมกับรอยยิ้มแบบไม่มีฟันนานขึ้นอีกหน่อย แต่อย่างไรก็ตาม หากพ่อแม่มีความกังวลว่าฟันของลูกงอกช้าอาจเกิดจากปัญหาที่น่าเป็นห่วงแล้วล่ะก็ แนะนำให้พาลูกน้อยไปปรึกษาทันตแพทย์ เพราะนี่คือการเอาใจใส่สุขภาพช่องปากของลูกน้อยให้มีสุขภาพที่ดีในอนาคต.
