ทำความรู้จักกับการดัดฟันและการดูแลรักษา

ทันตกรรมจัดฟัน คือ สาขาหนึ่งของทันตกรรมซึ่งจะเกี่ยวข้องกับกับการแก้ไขฟันและขากรรไกรที่อยู่ในตำแหน่งที่ไม่ถูกต้อง ฟันยื่นและฟันที่ขบกันไม่พอดีจะทำให้ยากต่อการทำความสะอาด และมีความเสี่ยงต่อการสูญเสียฟันก่อนวัยอันควรเนื่องมาจากฟันผุและโรคเหงือก นอกจากนี้ยังทำให้เกิดการกดทับต่อกล้ามเนื้อที่ใช้ในการบดเคี้ยวซึ่งสามารถทำให้เกิดอาการปวดศรีษะ อาการปวดที่ข้อต่อขากรรไกร คอ ไหล่ และหลังได้ ฟันที่ยื่นหรือไม่อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมก็ยังทำลายบุคลิกภาพอีกด้วย

ประโยชน์ของทันตกรรมจัดฟันนั้นรวมถึงสุขภาพปากที่แข็งแรงขึ้น ลักษณะบุคลิกภาพที่น่าพึงใจกว่าเดิม และฟันที่สามารถจะคงทนไปตลอดชีวิต

ผู้เชี่ยวชาญในสาขานี้เรียกว่า ทันตแพทย์จัดฟัน ซึ่งจะใช้เวลา 2 ปี หรือมากกว่านั้นในการศึกษาในโปรแกรมที่ได้รับการรับรองจาก ADA นอกเหนือจากเวลา 4 ปีในโรงเรียนทันตแพทย์

มีเพียงทันตแพทย์หรือทันตแพทย์จัดฟันเท่านั้นที่จะสามารถตัดสินได้ว่าคุณควรจะจัดฟันหรือไม่ จากการวินิจฉัยด้วยประวัติการรักษาทางการแพทย์และทันตกรรม การตรวจในคลินิค แบบพิมพ์ฟันของคุณ และภาพเอ็กซเรย์

คุณอาจต้องรับการจัดฟันถ้าคุณมีปัญหาต่อไปนี้:

• ฟันบนยื่น — ฟันบนยื่นออกมาข้างหน้ามาก
• ฟันล่างยื่น —ฟันล่างยื่นออกมาข้างหน้ามาก
• ฟันกัดคร่อม — ฟันบนไม่สามารถขบได้พอดีกับฟันล่าง มีลักษณะขบแบบไขว้
• ฟันสบเปิด — เมื่อขบฟันและแล้วมีช่องว่างเปิดระหว่างฟันบนกับฟันล่าง
• ฟันกัดเบี้ยว— จุดศูนย์กลางของฟันบนไม่ตรงกับฟันล่าง
• ฟันห่าง — มีช่องว่างระหว่างฟันอันเกิดจากฟันหลุดหรือฟันที่ขึ้นไม่เต็ม
• ฟันซ้อน — ฟันที่ขึ้นมามากเกินไปจนเกทับกัน

การรักษาด้วยทันตกรรมจัดฟันมีหลายวิธีที่จะช่วยในการจัดฟัน จัดระเบียบกล้ามเนื้อและขากรรไกร โดยมีทั้งที่เป็นแบบติดถาวรและแบบถอดออกได้ ซึ่งเครื่องมือเหล่านี้จะทำการดัดฟันและขากรรไกรแบบนุ่มนวล ความรุนแรงของปัญหาของคุณจะเป็นตัวตัดสินว่าวิธีการจัดฟันแบบใดที่จะมีประสิทธิภาพมากที่สุด

เครื่องมือจัดฟันแบบติดถาวร:

• เหล็กดัดฟัน — เป็นวิธีการที่พบมากที่สุด ประกอบด้วยยาง ลวด หรือเหล็ก โดยยางจะติดรอบฟันโดยใช้เป็นตัวยึดของอุปกรณ์ ส่วนเหล็กจะถูกเชื่อมติดกับด้านหน้าของฟัน เส้นลวดจะถูกร้อยผ่านแต่ละเหล็กและยึดติดกับยาง การดึงลวดให้ตึงขึ้นจะเป็นการเพิ่มแรงดึงที่ตัวฟัน และค่อย ๆ เคลื่อนฟันไปยังตำแหน่งที่เหมาะสม เหล็กดัดฟันจะมีการปรับทุก ๆ เดือนเพื่อให้เกิดผลที่ต้องการ ซึ่งเวลาที่ใช้ในการจัดฟันอาจเริ่มตั้งแต่ 2-3 เดือน จนถึง 2-3 ปี ปัจจุบันนี้ เหล็กจัดฟันมีขนาดเล็กลง เบาลง และดูไม่เป็นโลหะเหมือนในอดีต นอกจากนี้ยังมีสีสันสดใสสำหรับเด็ก และแบบใสที่ผู้ใหญ่นิยมใช้อีกด้วย
• อุปกรณ์ติดถาวรแบบพิเศษ — สำหรับใช้ควบคุมการดูดนิ้ว หรือการใช้ลิ้นดัน โดยอุปกรณ์ชนิดนี้จะถูกติดกับฟันด้วยยาง เนื่องจากเป็นวิธีที่ไม่สะดวกสบาย จึงมักจะใช้เป็นทางเลือกสุดท้าย
• อุปกรณ์รักษาช่องว่างของฟันแบบถาวร — กรณีที่ฟันน้ำนมหลุดป็นการถาวร อุปกรณ์รักษาช่องว่างจะถูกใช้จนกว่าฟันแท้จะขึ้น โดนจะใส่ยางติดกับฟันซี่ถัดจากช่องว่างด้านหนึ่ง และลวดจะต่อเข้ากับฟันซี่ถัดจากช่องว่างอีกด้านหนึ่ง

เครื่องมือจัดฟันแบบถอดได้:

• เครื่องจัดฟันแบบใส — เป็นทางเลือกสำหรับผู้ใหญ่ที่ไม่อยากใส่เหล็กจัดฟันแบบถาวร โดยเครื่องมือนี้มีการใช้กันอย่างแพร่หลายมากขึ้น โดยสามารถดัดฟันได้เช่นเดียวกับเหล็กจัดฟันแบบถาวร เพียงแต่ไม่มีลวดและเหล็ก โดยอุปกรณ์นี้จะมองไม่เห็นเวลาใส่ และสามารถถอดออกได้เวลารับประทานอาหาร แปรงฟัน และใช้ไหมขัดฟัน
• อุปกรณ์รักษาช่องว่างของฟันแบบถอดได้ — อุปกรณ์นี้ทำงานเช่นเดียวกับอุปกรณ์รักษาช่องว่างของฟันแบบถาวรโดยทำจากอะคริลิคที่ขนาดพอดีกับขากรรไกร และมีพลาสติกหรือลวดระหว่างฟันที่ต้องการรักษาช่องว่างไว้
• อุปกรณ์จัดตำแหน่งของขากรรไกร — อุปกรณ์นี้สามารถใส่จากขากรรไกรบนหรือล่างก็ได้ เพื่อที่จะจัดตำแหน่งของขากรรไกรให้อยู่ในจุดที่เหมาะสม เพื่อใช้แก้ไขอาการข้อต่อขากรรไกรผิดปกติ
• อุปกรณ์ป้องกันริมฝีปากและแก้ม — อุปกรณ์นี้ไว้ใช้สำหรับกันริมฝีปากและแก้มออกจากฟัน เนื่องจากริมฝีปากและแก้มสามารถสร้างแรงกดทับที่ฟัน ซึ่งอุปกรณ์นี้จะช่วยลดแรงกดทับ
• เครื่องมือขยายขากรรไกร — อุปกรณ์นี้จะช่วยขยายขากรรไกรบน โดยมีลักษณะเป็นแผ่นพลาสติกที่ติดพอดีกับเพดานปาก และใช้แรงดันจากภายนอกด้วยการขันสกรูจะบังคับให้ข้อต่อขากรรไกรเปิดกว้างขึ้น
• รีเทนเนอร์ (Removable retainers) — เครื่องมือนี้จะถูกใส่ที่เพดานปากเพื่อป้องกันการเคลื่อนที่ของฟันกลับไปยังจุดเดิม โดยอาจถูกดัดแปลงเพื่อป้องกันการดูดนิ้วได้ด้วย
• เครื่องมือจัดฟันภายนอก — เครื่องมือนี้จะมีสายรัดรอบศรีษะ และต่อเข้ากับลวดด้านหน้า โดยเครื่องมือนี้จะช่วยชะลอการเติบโตของขากรรไกรบน และรักษาฟันด้านในในอยู่ในตำแหน่งเดิมในขณะที่ฟันด้านหน้าจะถูกดึงเข้ามา

ฟันล่างยื่นออกมาข้างหน้ามาก	เมื่อขบฟันและแล้วมีช่องว่างเปิดระหว่างฟันบนกับฟันล่าง	ฟันที่ขึ้นมามากเกินไปจนเกทับกัน

ฟันบนไม่สามารถขบได้พอดีกับฟันล่าง มีลักษณะขบแบบไขว้	ฟันบนยื่นออกมาข้างหน้ามาก

11/15/2010