Bebeklerde veya küçük çocuklarda ortaya çıkan diş çürümesine genellikle biberon çürüğü veya erken çocukluk çürüğü (ECC) denir. Oral Health in America'ya göre, Amerika Birleşik Devletleri'nde çocuklarda astımdan daha fazla görülen en yaygın hastalıktır: Surgeon General and Dimensions of Dental Hygiene’in Yayınlamış Olduğu Bir Rapor.
Neden Kaynaklanır?
Diş çürüğü, bulaşıcı bir diş hastalığıdır. Diş çürümesinin gelişimi, diş minesinin yüzeylerinin tamamını tahrip eden tükürükteki karyojenik (çürüğe neden olan) ve karyojenik olmayan (çürüğe neden olmayan) bakteriler, fermente edilebilir karbonhidratlar ve bileşenler arasındaki etkileşimi içerir. Diş çürüğü, zararlı plak bakteriler anneden (veya birincil bakıcıdan) bebeğe tükürük yoluyla geçtiğinde ortaya çıkar. Bu durum genellikle annenin ağzından çıkan bakterilerin daha sonra bebeğe verilen bir kaşık veya emzik ile temas etmesiyle ortaya çıkar.
Biberon çürüğü de beslenme güçlüğü alışkanlıkları ile ilişkilidir. Biberon çürüğü, bir bebek biberonla yatağa yatırıldığında veya bir çocuğun dişleri sık sık meyve suyu, şekerli içecek, süt (hatta anne sütü) veya mama gibi sıvılara uzun süre maruz kaldığında ortaya çıkar.
Diş çürüğü, ortaya çıkar çıkmaz dişleri etkileyebilir. Etkilenen dişler çoğu zaman üst ön dişlerdir; Bununla birlikte, ağızdaki diğer dişler de etkilenebilir. İşte bir bebeğin diş çürümesi hassasiyetine katkıda bulunan farklı faktörler:
Birincil dişlerin (süt dişleri) bakterilere erken maruz kalması
Geceleri sık sık biberonla beslenme
Sık şeker ve atıştırmalık tüketimi
Yetersiz ağız hijyeni
Mine hipoplazisi (dişlerin koruyucu tabakasının bozulması)
Yetersiz miktarda florür
Süt Dişleri Neden Bu Kadar Önemlidir?
Süt dişleri (birincil dişler) önemlidir, çünkü çocukların yiyecekleri yeterince çiğnemelerini ve konuşmalarını sağlar ve daimi dişler için çenedeki boşluğu doldururlar. Süt dişleri genellikle altı aylıkken ortaya çıkar ve diş çürümesine duyarlı olabilir. Ne yazık ki, diş çürüğü diş ağrısına katkıda bulunabilir ve çıkmakta olan kalıcı dişlere zarar verebilir. Kaybedilmeden ve dökülmeden önce geçici olarak ağızda kalsalar bile süt dişlerinin bakımını yapmak gerekir.
Çocukluk Öncesi Diş Çürüklerinin Sebepleri Nelerdir?
Bebeğinizin biberon ile birlikte uyuyakalması. Bebeğiniz uyuduğunda, şeker içeren sıvılar dişlerin etrafında kalır ve çürümeye neden olabilir. Anne sütü ve mama bile şeker içerir.
Annenin uzun süreli emzirmesi veya bebeğinizin emerken uyuyakalması.
Bebeğinizin biberon ile etrafta dolaşması.
Çocuğunuzu biberonsuz olarak yatağa koyunuz...
Çocuğunuz, biberonsuz olarak da uyuyabilir! İşte size denemeniz için beş ipucu:
Çocuğunuzun bir “güvenlik” battaniyesi, oyuncak ayı, oyuncak bebek veya en sevdiği oyuncağı yatağına almasına izin veriniz.
Sessiz bir şekilde şarkı söyleyiniz veya dinlendirici bir müzik dinletiniz.
Çocuğunuzu tutunuz veya sallayınız.
Rahatlamasına yardımcı olmak için, çocuğunuzun sırtını ovalayınız.
Çocuğunuza masal okuyunuz veya anlatınız.
Süt Dişi Çürüğü Nasıl Engellenir?
Evde bakımın diğer yönlerinin yanı sıra, çocuğunuzun ilk dişi çıkmadan önce bile onun ağız sağlığıyla yeterince ilgilenin. Öncelikle çocuğunuzun diş etlerini yemekten sonra nemli bir havluyla silin ve ilk diş çıktıktan sonra onun dişlerini nazikçe temizlemek için diş fırçası ve su kullanın. Çocuğunuz tükürmeyi öğrendiğinde, yeni dişlerini temiz tutmak için florür içermeyen bir diş macununa geçiş yapabilirsiniz.
Çocuğunuz büyüdükçe ve ağzını çalkalamayı öğrendikçe, az miktarda florür içeren bir diş macunu kullanmak için diş hekiminize danışabilirsiniz. Bazı ebeveynler belirli bir yaşa kadar bundan kaçınmayı seçse de, yine de florür çocuğunuzun dişlerini orta derecede çürüklerden korumaya yardımcı olur.
Düzenli diş hekimi ziyareti de çocuklar için çok önemlidir ve bu ziyaretin düşündüğünüzden daha erken başlaması gerekir. Çocuğun ilk diş hekimi randevusu, onun ilk doğum gününden önce gerçekleşmelidir. Bu ziyarette çocuk diş hekimi, sorunları en aza indirmek amacıyla bebeğinizin veya küçük çocuğunuzun ağız sağlığıyla nasıl ilgilendiğinizi size soracak ve diş çürüğü veya benzer diş sorunları belirtileri olup olmadığını kontrol edecektir.
Süt Diş Çürüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Diş çürüğü, beyaz nokta lezyonu olarak diş minesi ile sınırlı olduğunda erken aşamada teşhis edilirse, çocuk diş hekiminiz florür verniği gibi remineralize edici tedavi yöntemleri önerebilir. Bu yöntem, diş minesindeki bu bölgeyi remineralize ederek diş çürümesinin erken belirtilerini tersine çevirebilir.
Çürük daha şiddetli ise ve dentin veya pulpayı içeriyorsa, remineralize edici tedavi yöntemleri yeterli olmayacak ve dişlerin bir diş hekimi tarafından restore edilmesi gerekecektir. Neyse ki, ilerlemiş çocukluk dönemi çürükleri, yetişkinlerin çürükleri nasıl tedavi ediliyorsa aynı şekilde tedavi edilmektedir. Bu tedavi şekli, dolgu veya kuron gibi bilinen çözüm yöntemlerini bile içerebilir.
Ancak çürük aşırı şekilde ilerlemişse, dişin çekilmesi gerekebilir. Çocuk diş hekiminiz, çocuğunuzun dişlerini muayene ettikten sonra size en uygun tedavi yöntemini önerecektir. Süt dişi çürüğü çocuğunuz için devamlı sorunlara neden olabilir, fakat diş hekiminizin yardımıyla çocuğunuzun dişlerini sağlıklı tutabilirsiniz.
Etkilenen Bebek Sayısı Fazla Mıdır?
Amerika Birleşik Devletlerinde, biberon çürüğü altı yaşından küçük çocuklar arasında oldukça yaygındır. Aslına bakılırsa, 5 yaşındaki çocukların yüzde 44'ü diş çürümesi yaşamıştır. Diş çürüklerinin görülme sıklığı daha çok azınlık ve düşük sosyoekonomik gruplarda yaşanmaktadır.
Nasıl Tedavi Edilir veya Önlenir?
Bir bebeğin veya yeni yürümeye başlayan çocuğun meyve suyu, mama, süt, şekerli sıvı veya bal ya da şekere batırılmış bir emzik içeren bir biberon ile uykuya dalmasına kesinlikle izin vermeyin.
Beslenme kaşığını veya emziği emerek bebekle tükürüğünüzü paylaşmaktan kaçının.
Bebeğin diş ve diş etlerini temiz bir gazlı bez, havlu veya ksilitol mendil ile temizleyin.
Dişleri çıkmaya başladığında, çocuklara özel bir diş fırçası kullanarak bebeğin dişlerini fırçalayın. İki yaşından önce florürlü bir diş macunu kullanmayı planlıyorsanız, çocuğunuzun diş hekiminden veya doktorundan onay almalısınız.
Genellikle altı ya da yedi yaşlarında diş macununu yutmadan tükürebildiklerinden emin olmak için çocuklar dişlerini fırçalarken gözetim altında tutulmalıdır.
İlk doğum gününden önce çocuğunuzu tek bir bardak kullanmaya teşvik edin.
Sağlıklı beslenme ve içme alışkanlıkları edinmeleri konusunda onları teşvik edin.
Çocuklara Yönelik Diş Macununda Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Diş çürümesi söz konusu olduğunda, florürlü diş macunu ile fırçalamak en iyi yöntemdir. Florür, dişlerimizin sert dış tabakasını (mine olarak bilinir) güçlendiren ve dişlerinizi çürümeye karşı koruyan doğal bir mineraldir. Dikkat: Çocuğunuz tükürmeyi öğrenene kadar 2 yaşına kadar florürlü diş macunu kullanmasını ertelemek gerekir. Florürün aşırı yutulması, çocukların kalıcı dişlerinde renklenmeye ve çukurlaşmaya neden olabilir.
Çocuklarla ilgili işleri daha keyifli hale getirmeye yardımcı olmak için çocuk dostu lezzetler arayın. Çilek ve karpuz gibi eğlenceli tatlar çocuğunuzun diş fırçalama deneyiminin keyfini çıkarmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, sadece ufak bir miktarda diş macunu kullanması gerektiğini unutmayın. American Dental Association (ADA), 0-3 yaş arası çocukların pirinç tanesi büyüklüğünde diş macunu kullanmasını ve 3 yaşından itibaren çocukların bezelye büyüklüğünde bir diş macunu kullanmasını önermektedir.
Çürüklere Karşı Bir Silah Olarak Diş Macunu
Florürlü diş macunu ile günde iki kez fırçalamak, gelişmekte olan dişleri korumak ve güçlendirmek için kanıtlanmış bir yoldur. Dişler doğal olarak demineralizasyon ve remineralizasyon sürecinden geçer. Bir yandan, ağzımızdaki mikroplar dişlerimizin minesini çözen asitler üretir (demineralizasyon). Diğer yandan, kalsiyum ve fosfat gibi tükürükteki florür ve diğer mineraller ise dişleri onarır (remineralize eder). Plaktan kurtularak ve florürlü bir çocuk diş macunu kullanarak, çocuğunuzun dişlerini güçlendirirken diş çürümesine yol açan suçluları (plak ve mikropları) hedefleyebilirsiniz. Çocuğunuzun diş macunundan en iyi şekilde yararlandığından emin olmak için, dişlerini iki dakika boyunca fırçaladığından emin olun. Bir zamanlayıcı kullanarak bu uygulamayı kolaylaştırabilirsiniz.
Daha İyi Ağız Sağlığı için Diğer Unsurlar
Çocuklara yönelik en iyi diş macunu ile dişleri fırçalamasının ötesinde, çocukluk çağı çürükleriyle savaşmaya yardımcı olmaları için yapabileceğiniz daha çok şey var. Bazen arayüz temizliği olarak da adlandırılan diş ipi kullanımı, çürüklerden korunmak için de gereklidir. Çocuğunuz yeterince büyüyene kadar - genellikle 8 yaş civarına gelinceye kadar - diş ipini kullanmasında ona yardımcı olun. Bu uygulama, diş fırçasının ulaşmasının zor olduğu diş etlerinin etrafındaki plağı dişlerin arasından çıkarmaya yardımcı olur. Çocuklar dişlerini fırçalarken onları gözetlemek de önemlidir.
Ayrıca, bir yaşından başlayarak her altı ayda bir çocuk diş hekiminden randevu alın. Diş hekiminiz çocuğunuza profesyonel bir temizlik yapmakla kalmaz, ağzında diş çürüğü belirtisi olup olmadığını kontrol eder ve aynı zamanda ekstra çürük koruması için florür tedavisi de sunabilir.
Eğer çocuğunuzun ağzında çürük varsa diş macununda nelere bakacağınızı artık biliyorsunuz. Anahtar bileşen florürdür! Çocuklarınız için ağız bakımını daha keyifli hale getirmeye yardımcı olacak çok sayıda eğlenceli lezzet seçeneği olduğunu unutmayın. Çocuklarınızı ağız bakımlarıyla ilgili her zaman destekleyin ve denetleyin ve ayrıca diş hekimine düzenli olarak göründüklerinden emin olun. Bunları yaptığınızda, sağlıklı ve mutlu dişlere sahip olacaklardır.
Ne zaman Diş Hekimine Başvurulmalı?
İlk diş belirdiğinde çocuğunuz için bir diş hekimi ziyareti planlaması yapmak için diş hekiminizle görüşün. İlk ziyaret sırasında diş hekimi, bebeğinizin dişlerini temizlemek için uygun tekniği gösterebilir.
