คุณอาจรู้สึกปวดฟันในเวลาที่รับประทานอาหาร แต่ไม่แน่ใจว่าคุณกำลังเผชิญกับปัญหาฟันผุอยู่หรือเปล่า อีกทั้งในขณะนั้น คุณยังไม่สะดวกที่จะไปพบทันตแพทย์ได้ด้วยสาเหตุต่าง ๆ เช่น ติดธุระ หรือยังไม่ถึงเวลานัดตรวจจากทันตแพทย์ คุณสามารถบรรเทาอาการปวดฟันนี้ได้เองที่บ้านจนกว่าจะถึงวันนัด อย่างไรก็ตาม
วิธีคำแนะนำดังกล่าวยังคงเป็นเพียงการบรรเทาชั่วคราวเท่านั้น สุดท้ายคุณควรเข้าพบทันตแพทย์เพื่อทำการรักษา เพราะหากฟันซี่ที่ผุเป็นเพียงระยะเริ่มต้น ทันตแพทย์สามารถรักษาฟันของคุณให้กลับมาอยู่ในสภาพเดิมได้ หรือถึงแม้ว่าปัญหาฟันผุจะเป็นมากไปกว่าระยะเริ่มต้น ทันตแพทย์ก็มีวิธีที่จะซ่อมแซมฟันซี่ดังกล่าวให้ดีขึ้นได้เช่นกัน
ฟื้นฟูสภาพฟันผุช่วงเริ่มต้น
สัญญาณของปัญหาฟันผุช่วงเริ่มแรกสังเกตุได้จากการส่องกระจกดูฟันขอ
งตัวเอง หากพบจุดขาว (White Spot) บนฟัน แสดงให้เห็นว่าเคลือบฟันของคุณอ่อนแอลงจากการสูญเสียแร่ธาตุและมีแนวโน้มว่าจะเกิดฟันผุได้
ในระยะนี้คุณสามารถช่วยคืนแร่ธาตุให้ฟันด้วยฟลูออไรด์กลับเข้าไปยังผิวเคลือบฟันเพื่อให้ฟันกลับมาแข็งแรงและช่วยรักษาฟันที่เริ่มผุในช่วงนี้ได้ ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ใช้ยาสีฟันหรือน้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์และแคลเซียมแปรงฟันทุกวันเพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับฟันของคุณได้เองที่บ้าน
การรักษาฟันผุ
เมื่อฟันผุก่อตัวขึ้นและยังไม่ได้รับการรักษาจนกระทั่งเริ่มลุกลาม ระยะนี้ควรรีบเข้ารับการรักษาโดยทันตแพทย์ เพื่อวินิจฉัยความรุนแรงของฟันผุและเลือกใช้วิธีการรรักษาที่เหมาะสมที่สุด เช่น
ถ้าอาการผุจนฟันเป็นรูที่ผิวเคลือบฟันแต่ยังไม่ลุกลามไปยังโพรงประสาทฟัน ทันตแพทย์อาจจะใช้วิธีการอุดฟัน โดยเริ่มจากทำความสะอาดบริเวณฟันที่ผุแล้วใช้วัสดุอุดฟันอุดซี่ดังกล่าวเพื่อป้องกันไม่ให้ฟันผุลุกลาม
ในกรณีที่ฟันผุมาก ทันตแพทย์อาจต้องทำการรักษาคลองรากฟัน แล้วทำการครอบฟัน
หรือหากเป็นกรณีที่ร้ายแรมากจนไม่สามารถรักษาตัวฟันได้แล้ว ทันตแพทย์ต้องถอนฟันซี่นั้นของคุณทิ้งและทำการใส่ฟันปลอมหรือทำสะพานฟันให้ วิธีการเหล่านี้ดูเหมือนค่อนข้างรุนแรงหรือน่ากลัว แต่มันเป็นจำเป็นเพื่อปกป้องฟันซี่อื่น ๆ รวมถึงรักษาสุขภาพทั้งช่องปากของคุณในระยะยาว
ป้องกันฟันผุไม่ให้กลับมาอีก
ใครที่ผ่านประสบการณ์ฟันผุถึงขั้นต้องเข้ารับการรักษาหรือถอนฟันทิ้งคงไม่อยากกลับไปมีประสบการณ์นั้นอีกแน่นอน นอกจากอาการปวดฟันที่ทุกข์ทรมานแล้ว ยังมีค่าใช้จ่ายในการรักษาที่ค่อนข้างสูงอีกด้วย ดังนั้น สิ่งที่คุณควรทำและสามารถทำได้คือ การรักษาสุขภาพช่องปากให้สะอาดและมีสุขภาพดีอยู่เสมอเพื่อป้องกันไม่ให้แบคทีเรียทำลายผิวเคลือบฟันจนกลายเป็นปัญหาฟันผุ
ขั้นตอนแรกคือให้ความสำคัญเรื่องอาหารที่คุณรับประทาน แบคทีเรียที่อยู่ในช่องปากใช้แป้งและน้ำตาลเป็นอาหารเพื่อการเจริญเติบโตและขยายปริมาณ ในระหว่างนี้แบคทีเรียก็จะผลิตกรดออกมาแล้วเข้าทำลายผิวเคลือบฟันให้ค่อย ๆ กร่อนลงทีละน้อย ดังนั้น ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีส่วนผสมของแป้งหรือน้ำตาลให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ แล้วเปลี่ยนมาประทานอาหารประเภท ผัก ผลไม้และนมแทน กากใยจากผักและผลไม้จะช่วยกกระตุ้นการหลั่งน้ำลายในปากเพื่อช่วยชะล้างจุลินทรีย์ทออกไป ส่วนนม นอกจากจะมีแคลเซียมสูงที่ช่วยเสริมให้เคลือบฟันแข็งแรงแล้ว ยังมีฤทธิ์เป็นด่างในขณะที่แบคทีเรียส่วนใหญ่สร้างภาวะที่เป็นกรด นมจึงช่วยเพิ่มความสมดุลหรือปรับค่าความเป็นกลางในช่องปากได้นั่นเอง
นอกจากเรื่องอาหารแล้ว ควรให้ความสำคัญในเรื่องการทำความสะอาดช่องปากด้วย ทันตแพทย์แนะนำให้แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้งเพื่อป้องกันปัญหาฟันผุและปัญหาเหงือก สำหรับผู้ที่มีปัญหาอาการฟันผุในช่วงเริ่มแรก ควรปรึกษาทันตแพทย์เรื่องการใช้ยาสีฟันหรือผลิตภัณฑ์ที่ผสมฟลูออไรด์ที่มากกว่าปรกติ เพื่อนำแร่ธาตุที่จำเป็นกลับคืนสู่ฟันของคุณเป็นต้น
เรื่องสำคัญอีกข้อคือ
การพบทันตแพทย์เป็นประจำเพื่อตรวจสภาพช่องปากอย่างน้อยทุก ๆ 6 เดือน เพื่อหาดูว่าคุณมีฟันผุหรือไม่ ถ้ามีทันตแพทย์จะรักษาเบื้องต้นด้วยการอุดฟันก่อนที่จะลุกลามหรือเรื้อรังจนต้องถอนฟันทิ้ง หรือถ้ามีปัญหาเกี่ยวกับปัญหาเหงือกซึ่งก็เป็นจุดเริ่มต้นของปัญหาในช่องปากที่ร้ายแรงด้านอื่นๆ การป้องกันย่อมดีกว่าการรักษาแน่นอน
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเข้าใจและให้ความรู้ในเรื่องสุขภาพช่องปากทั่วไป ไม่ได้ใช้เพื่อแทนคำแนะนำ การวินิจฉัย หรือการรักษาจากผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรม หากคุณมีคำถามเกี่ยวกับอาการหรือการรักษาทางการแพทย์ โปรดขอคำแนะนำจากทันตแพทย์หรือผู้ให้บริการด้านสุขภาพที่มีคุณสมบัติเหมาะสม
ฟันผุ
คำจำกัดความ
ฟันผุหมายถึง ภาวะของฟันที่เสื่อมสภาพ ซึ่งเกิดจากแบคทีเรียบางชนิดที่อาศัยอยู่ในช่องปากผลิตกรดออกมาทำลายผิวเคลือบฟันและลุกลามเข้าสู่เนื้อฟันหากไม่ได้รับการรักษา
ภาวะที่เกี่ยวข้อง
เสียวฟัน
ดูแลฟันของคุณเพื่อป้องกันฟันผุ
แบคทีเรียในช่องปากอาจจะสะสมตัวอยู่บนฟันและเป็นสาเหตุของฟันผุ ควรใช้ยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์เพื่อป้องกันฟันผุ
