ไบโอฟิล์มคืออะไร? ไบโอฟิล์มคือแบคทีเรียที่สะสมตัวเป็นชั้น ๆ ตามผิวหนังของคนเราและแบคทีเรียจะอาศัยอยู่ในชั้นไบโอฟิล์มเหล่านี้ สาเหตุที่แบคทีเรียสร้างชั้นไบโอฟิล์มขึ้นมาก็เพื่อปกป้องตัวเองจากสิ่งอันตรายรอบตัว เช่น เชื้อปัญหาชนิดอื่น ยาปฏิชีวนะ หรือยาต้านจุลินทรีย์ต่าง ๆ คราบพลักที่ก่อตัวขึ้นที่ฟันของคุณก็เป็นอีกหนึ่งประเภทของไบโอฟิล์ม ซึ่งการก่อตัวสะสมดังกล่าวนำไปสู่ปัญหาสุขภาพปากและฟัน ดังนั้นจึงจำเป็นต้องขจัดไบโอฟิล์มออกไปจากฟันของคุณ การที่ปากของเรามีการสะสมของไบโอฟิล์มนานเกิน 24 ชั่วโมงก็สามารถส่งผลเสียต่อสุขภาพช่องปากของเราได้แล้ว เพราะสารพิษที่แบคทีเรียสร้างขึ้นจะส่งผลต่อสุขภาพปากและเหงือก เช่น ทำให้ฟันผุ ทำให้เหงือกอักเสบ และมีกลิ่นปากด้วย ดังนั้น เพื่อป้องกันปัญหาดังกล่าวเราก็ต้องหมั่นดูแลสุขภาพช่องปากโดยวิธีการดังต่อไปนี้่
1. แปรงฟัน
ทันตแพทย์และนักทันตภิบาลมักแนะนำให้เราแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ครั้งละ 2 นาที เพื่อกำจัดไบโอฟิล์มได้อย่างมีประสิทธิภาพ น่าเสียดายว่าผู้คนส่วนใหญ่มักไม่ได้แปรงฟันตามคำแนะนำ จึงทำยังมีคราบไบโอฟิล์มติดค้างอยู่ที่ฟันและบริเวณขอบเหงือก ดังนั้นให้ใช้นาฬิกาจับเวลาช่วยเพื่อให้แน่ใจว่าได้แปรงฟันนานอย่างน้อย 2 นาทีแล้ว
ส่วนวิธีการแปรงฟันก็ควรทำให้ถูกวิธี แปรงให้ทั่วช่องปาก ฟันด้านในด้านนอก ทั้งฟันบนและฟันล่างรวมถึงบริเวณหน้าตัดฟันกราม ขอบเหงือกและฟันที่อยู่ด้านในสุดด้วย ค่อยๆแปรงไม่ต้องรีบร้อน
2. ขัดฟัน
การแปรงฟันไม่สามารถกำจัดไบโอฟิล์มหรือคราบหินปูนออกไปได้หมดเนื่องจากไบโอโอฟิล์มสามารถก่อตัวขึ้นได้อีกที่บริเวณซอกฟันหรือใต้ขอบเหงือก และการแปรงฟันเพียงอย่างเดียวไม่สามารถเข้าถึงบริเวณเหล่านี้ได้อย่างทั่วถึง จึงควรใช้ไหมขัดฟัน ทันตแพทย์แนะนำให้คุณขัดฟันอย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง คนส่วนใหญ่มักไม่ค่อยคุ้นเคยกับการขัดฟัน ดังนั้นบ้านที่มีเด็ก ๆ ผู้ปกครองควรสอนให้เด็กฝึกขัดฟันด้วยตัวเองเพื่อสร้างความคุ้ณเคยให้เป็นกิจวัตรเหมือนกับการแปรงฟันทุกวัน
สำหรับวิธีการขัดฟันอย่างถูกต้องนั้นให้เริ่มด้วยการดึงไหมขัดฟันยาวประมาณ 18 นิ้ว พันบางส่วนของไหมไว้ที่นิ้วมือและดึงให้ตึง จากนั้นค่อยๆสอดเข้าไปที่ช่องระหว่างฟันหรือซอกฟัน แล้วทำการขัดฟันโดยการเลื่อนไหมขึ้นบนและลงล่างเพื่อขจัดเอาคราบไบโอฟิล์มออก จากนั้นทำให้ไหมเป็นเส้นโค้งและขัดรอบฐานฟันแต่ละซี่เบา ๆ เพื่อกำจัดไบโอฟิล์มใต้ขอบเหงือก และควรใช้ไหมขัดฟันส่วนใหม่ทำความสะอาดฟันแต่ละซี่
บางคนอาจรู้สึกว่าการใช้ไหมขัดฟันนั้นยาก ลองเริ่มจากการหาไหมขัดฟันแบบสำเร็จรูปที่ผู้ผลิตติดไหมขัดฟันไว้กับแท่งพลาสติกมาใช้ดูก่อน วิธีนี้จะใช้งานง่ายขึ้นกว่าแบบไหมขัดฟันทั่วไปมาก แต่ข้อเสียคือพื้นที่ส่วนสะอาดของไหมขัดฟันชนิดนี้จะน้อยกว่าแบบเป็นเส้นไหมยาว อย่างไรก็ตาม เพื่อป้องกันปัญหาเหงือกและฟันในภายภาคหน้า เราควรหมั่นดูแลฟันและกำจัดคราบไบโอฟิล์มและสาเหตุการเกิดคราบหินปูนด้วยวิธีที่มีประสิทธิภาพนี้ สำหรับผู้ที่จัดฟันหรือมีช่องฟันห่าง ให้ปรึกษาทันตแพทย์สำหรับวิธีการขัดฟันเฉพาะที่ง่ายๆสำหรับตนเอง
3. ทำความสะอาดช่องปากที่คลินิกทันตกรรม
การทำความสะอาดทั้งช่องปากนั้นเป็นส่วนสำคัญในการกำจัดไบโบฟิล์ม แม้ว่าคุณจะแปรงฟันและขัดฟันทุกวัน แต่คุณอาจไม่สามารถกำจัดคราบไบโอฟิล์มออกไปได้หมดซะทีเดียวและอาจก่อให้เกิดปัญหาช่องปากได้ ดังนั้นคุณควรไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพช่องปากและทำความสะอาดทั้งช่องปากทุก ๆ 6 เดือน ในกรณีที่คุณมีคราบไบโอฟิล์มสะสมเยอะ ทันตแพทย์อาจแนะนำให้คุณเข้าไปพบถี่กว่านั้น
การทำความสะอาดทั้งช่องปาก คือการกำจัดเอาคราบไบโอฟิล์ม คราบพลัก และคราบหินปูนออกไปจากบริเวณเหนือและใต้ขอบเหงือกด้วยอุปกรณ์ทางทันตกรรม รวมถึงอาจมีการขัดตามช่องระหว่างฟันของคุณด้วย
การสะสมของไบโอฟิล์มสามารถก่อปัญหาสุขภาพช่องปากของเราซึ่งเราต้องกำจัดไบโอฟิล์มออกไปโดยการแปรงฟันทุกวัน ขัดฟันด้วยไหมขัดฟันทุกวัน และไปพบทันตแพทย์เป็นประจำ เพื่อทำความสะอาดทั้งช่องปากจะได้มีสุขภาพช่องปากที่ดีตลอดไป
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเข้าใจและให้ความรู้ในเรื่องสุขภาพช่องปากทั่วไป ไม่ได้ใช้เพื่อแทนคำแนะนำ การวินิจฉัย หรือการรักษาจากผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรม หากคุณมีคำถามเกี่ยวกับอาการหรือการรักษาทางการแพทย์ โปรดขอคำแนะนำจากทันตแพทย์หรือผู้ให้บริการด้านสุขภาพที่มีคุณสมบัติเหมาะสม
