ฟันผุเป็นเรื่องธรรมดา แต่ไม่จำเป็นต้องเป็นเรื่องธรรมดาสำหรับคุณ มาดูสาเหตุของฟันผุ วิธีการรักษา และวิธีป้องกันที่คุณสามารถทำได้เพื่อให้ฟันของคุณมีสุขภาพดีและสดใสไปอีกหลายๆ ปี
สาเหตุของฟันผุคืออะไร สิ่งที่คุณจำเป็นต้องรู้เกี่ยวกับการเกิดฟันผุ การรักษา และการป้องกัน
ฟันมีรูหรือฟันผุคือ ส่วนเนื้อฟันที่ผุ ซึ่งเป็นปัญหาที่พบได้ทั่วไปและสามารถรักษาได้อย่างรวดเร็ว แท้จริงแล้วสถาบันสุขภาพแห่งชาติชี้ว่า มีแต่โรคหวัดเท่านั้นที่เป็นปัญหาสุขภาพที่พบมากกว่าฟันผุ
ฟันผุเกิดขึ้นได้อย่างไร
เมื่อพูดถึงฟันผุแล้ว คราบจุลินทรีย์คือสาเหตุหลัก คราบชีวภาพของแบคทีเรียนี้ค่อยๆ ก่อตัวขึ้นบนฟันของคุณและเจริญเติบโตด้วยน้ำตาลในอาหารที่คุณรับประทานหรือเครื่องดื่มที่คุณดื่ม แบคทีเรียในคราบจุลินทรีย์จะปล่อยกรดออกมา และความเหนียวของคราบจุลินทรีย์ทำให้กรดสัมผัสฟันได้นาน ซึ่งทำลายชั้นเคลือบฟันเนื่องจากสูญเสียแคลเซียมและฟอสเฟต กระบวนการนี้เรียกว่าการสูญเสียแร่ธาตุและสามารถเห็นเป็นจุดสีขาวเกิดขึ้นที่ผิวฟัน รอยเล็กๆ บนเคลือบฟันนี้เองที่นำไปสู่รอยผุขั้นเริ่มต้น
หากปล่อยไว้ กรดและแบคทีเรียจะเริ่มทำลายฟันชั้นถัดไปคือ เนื้อฟัน เนื้อฟันประกอบด้วยท่อขนาดเล็กและหากไม่มีเคลือบฟันปกคลุม ท่อเหล่านี้จะปล่อยให้ความร้อน ความเย็น ความเป็นกรด และอาหารเหนียวผ่านเข้าไปกระตุ้นเส้นประสาทด้านในฟัน ทำให้เสียวฟันและปวดฟัน
หากไม่ยับยั้งไว้ คราบจุลินทรีย์จะทำลายเนื้อฟันต่อไปจนถึงชั้นในของฟันเรียกว่า เนื้อเยื่อใน เนื้อเยื่ออ่อนที่อยู่กลางฟันประกอบด้วยเส้นประสาท เส้นเลือด และเนื้อเยื่อยึดต่อ เมื่อแบคทีเรียทำให้เนื้อเยื่อในอักเสบ เกิดเป็นหนองปลายรากฟัน จะทำให้มีอาการปวดฟันรุนแรง เสียวฟันมากเมื่ออุณหภูมิเปลี่ยน ปวดขณะกัดฟัน มีไข้ และใบหน้าหรือแก้มอาจบวมได้
รอยผุรักษาอย่างไร
หากคุณพบสิ่งที่เป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงฟันผุ ควรไปพบทันตแพทย์ทันที ไม่ว่าบนอินเทอร์เน็ตจะร่ำลือกันอย่างไร แต่คุณไม่สามารถกำจัดรอยผุได้ด้วยตัวเอง มีเพียงทันตแพทย์เท่านั้นที่สามารถรักษาฟันผุได้ และวิธีการรักษาจะขึ้นอยู่กับระดับความลึกของฟันผุ
- การคืนแร่ธาตุ น้ำลายของคุณมีส่วนประกอบของแร่ธาตุหลายชนิดที่ช่วยกลับคืนแร่ธาตุแคลเซียมและฟอสฟอรัสที่เคลือบฟันของคุณที่สูญเสีญไปจากรอยผุระยะเริ่มต้น ทำให้เคลือบฟันซ่อมแซมตัวเองได้ อย่างไรก็ตามคุณสามารถเร่งกระบวนการคืนแร่ธาตุได้ด้วยฟลูออไรด์ ซึ่งจับกับไอออนของแคลเซียมและฟอสเฟตเพื่อให้เคลือบฟันแข็งแรงและยืดหยุ่นมากขึ้น เมื่อตรวจฟันครั้งถัดไป ทันตาภิบาลสามารถทาฟลูออไรด์ให้คุณเพื่อช่วยหยุดฟันผุระยะแรกได้
- การอุดฟัน เมื่อฟันผุมากขึ้น คุณอาจต้องรักษาด้วยการอุดฟัน ทันตแพทย์จะกำจัดส่วนเนื้อฟันที่ผุและปิดรูด้วยวัสดุอุดฟัน หากบริเวณที่ผุกว้างมากและปริมาณเนื้อฟันที่เหลือมีไม่มาก ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ครอบฟันเพื่อปิดบริเวณที่สูญเสียเนื้อฟันไป
- การรักษารากฟัน เมื่อเนื้อเยื่อในของฟันอักเสบ คุณจำเป็นต้องรักษารากฟัน วิธีนี้ช่วยให้คุณสามารถเก็บฟันที่ผุมากไว้ได้ แทนที่จะต้องถอนฟัน ทันตแพทย์จะเอาเนื้อเยื่อในที่อักเสบออก ทำความสะอาดโพรงเนื้อเยื่อใน แล้วปิดด้วยวัสดุอุด
- การถอนฟัน หากฟันของคุณผุอย่างรุนแรงจนไม่สามารถบูรณะได้ ก็จำเป็นต้องถอนฟัน โดยทันตแพทย์อาจแนะนำให้ทำสะพานฟันหรือรากฟันเทียมเพื่อทดแทนฟันที่ถอนไป
คุณสามารถป้องกันฟันผุได้อย่างไร
ข่าวดีคือคุณสามารถเลี่ยงอาการปวดและค่าใช้จ่ายในการรักษาได้โดยป้องกันไม่ให้ฟันผุ ดูแลฟันของคุณตามขั้นตอนดังนี้:
- หมั่นดูแลสุขภาพช่องปากให้ดีตั้งแต่ที่บ้าน การป้องกันฟันผุเริ่มได้ที่บ้าน แปรงฟันวันละสองครั้งด้วยแปรงสีฟันขนนุ่มและยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ และอย่าลืมใช้ไหมขัดฟันทุกวัน หากคุณอยากป้องกันเพิ่มเติมอีก สามารถลองใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีฟลูออไรด์ร่วมด้วย รับประทานอาหารที่มีน้ำตาลน้อย ในขณะเดียวกันก็คอยระวังปริมาณอาหารรสเปรี้ยวและน้ำอัดลมด้วย
- พบทันตแพทย์เป็นประจำ เนื่องจากฟันผุระยะแรกอาจยังไม่มีอาการใดๆ คุณจึงควรพบทันตแพทย์ทุก 6 เดือนเพื่อทำความสะอาดและตรวจสุขภาพช่องปาก ทันตแพทย์และทันตาภิบาลสามารถตรวจหาบริเวณที่มีปัญหาและช่วยคุณป้องกันฟันผุก่อนที่จะลุกลามได้ ทันตแพทย์และทันตาภิบาลยังสามารถเคลือบหลุมร่องฟันให้ได้ด้วย โดยปิดหลุมร่องลึกของฟันด้านที่ใช้บดเคี้ยวด้วยวัสดุเคลือบหลุมร่องฟัน ทั้งนี้เพื่อป้องกันแบคทีเรียสะสมในตำแหน่งที่เข้าไปทำความสะอาดได้ยาก
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ พยายามรับประทานอาหารอย่างผักผลไม้สดและโปรตีน จำกัดเครื่องดื่มรสหวานและของว่างที่มีน้ำตาลซี่งทำให้ฟันผุได้ หลีกเลี่ยงการรับประทานของว่างบ่อยๆ และการดื่มเครื่องดื่มที่ไม่ใช่น้ำเปล่าระหว่างวัน จะช่วยป้องกันปัญหาฟันผุที่เกิดจากกรดที่แบคทีเรียสร้างขึ้น
ฟันผุเป็นเรื่องธรรมดา แต่ไม่จำเป็นต้องเป็นเรื่องธรรมดาสำหรับคุณ การทราบว่าฟันผุเกิดขึ้นได้อย่างไรและคุณสามารถป้องกันฟันผุได้อย่างไรเป็นขั้นแรกที่สำคัญเพื่อสุขภาพช่องปากที่ดี หมั่นใช้วิธีการป้องกันจนเป็นนิสัยและดูแลสุขภาพฟันของคุณต่อไปอย่างยาวนาน
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเข้าใจและให้ความรู้ในเรื่องสุขภาพช่องปากทั่วไป ไม่ได้ใช้เพื่อแทนคำแนะนำ การวินิจฉัย หรือการรักษาจากผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรม หากคุณมีคำถามเกี่ยวกับอาการหรือการรักษาทางการแพทย์ โปรดขอคำแนะนำจากทันตแพทย์หรือผู้ให้บริการด้านสุขภาพที่มีคุณสมบัติเหมาะสม
