Çoğu insan “diş eti hastalığı”nı duymuştur, ancak diş hekimleri bunu periodontal hastalık olarak adlandırırlar. American Academy of Periodontology’ye göre bu, sebebi ortak olan (diş plaklarındaki bakteriler) bir değil birden çok hastalığı kapsar. Buna neyin sebep olduğuna ve bunu tedavi etmek için ne yapılması gerektiğine gelin birlikte göz atalım.
Diş Eti İltihabı (Gingivitis) Nedir?
En yaygın ve en bilindik diş eti hastalığı türü gingivitistir (diş eti iltihabı). Hastalık, dişlerin boyunlarını çevreleyen gingiva veya diş eti iltihabını kapsamakta ve diş eti çizgisi boyunca oluşan plaktan kaynaklanmaktadır. Belirtiler arasında diş etleri kızarıklığının ve şişliğinin yanı sıra diş fırçasında veya diş muayenesi sırasında gözle görülebilecek diş eti kanaması sayılabilir. Genellikle ağız kokusundan fark edilen diş eti iltihabı, kişinin birtakım sağlık sorunlarından veya tıbbi değişikliklerden de kaynaklanabilir. Örneğin bakteri plağı varlığında, ergenlikten ve hamilelikten kaynaklanan hormonal değişiklikler hastalığın şiddetini arttıracaktır. Diş hekimleri hastalığın bu türünü "ergenlik diş eti iltihabı" ve "gebelik diş eti iltihabı" olarak adlandırır.
Gençlerin diş eti iltihabını önlemek için ağız hijyeni alışkanlıklarını korumaları ve yılda iki kez profesyonel diş temizliği yaptırmaları gerekir. Hamilelik sırasında hamile kadınlarda periodontal hastalık oluşma riski daha yüksektir, bu nedenle hamilelik sırasında bu kadınların düzenli diş temizliği yaptırmaları gerektiğinin farkında olmaları gerekir.
Diş Eti İltihabının Önlenmesi
Neyse ki bu aşamada dişlerin etrafında diş eti iltihabı oluşumundan kaynaklanan kemik kaybı yaşanmamıştır ve diş eti iltihabı kolayca tedavi edilebilmekte veya önlenebilmektedir. Diş eti iltihabı oluşumu riskini azaltmak için günde iki kez özellikle pilli ve kaliteli yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanılmalıdır. Diş ipi kullanımı diğer genel ağız hijyeni uygulamaları gibi hastalığın oluşma olasılığını daha da azaltacaktır. Ağız gargaraları, basınçlı su ile dişleri temizleme cihazları ve arayüz temizleme araçları size yardımcı olacaktır. Halihazırda bu rahatsızlığa sahip olan kişiler, daha güçlü diş macunları ile diş etlerini iyileştirmeyi tercih edebilirler. Diş eti iltihabını önlemenin en iyi yolu düzenli olarak altı ayda bir diş hekimine veya dental hijyeniste görünmektir.
Periodontitis Nedir?
İkinci en yaygın periodontal hastalık “periodontitis”tir. Diş eti iltihabında olduğu gibi, periodontitis, bakteri plağından kaynaklanır ancak dişlerin içinde kemik desteği kaybına neden olabilir. Periodontitis, tedavi edilebilir veya önlenebilir ancak oluşan hasar çok nadiren geri döndürülebilir. Diş eti iltihabı tedavi edilmediğinde periodontitis oluşabilir. Diş eti iltihabında olduğu gibi periodontitis hastalığının belirtileri arasında diş etlerinde kızarıklık, şişlik ve kanama sayılabilir. Dişlerin diş eti dokusunun etrafındaki açıklık olarak belirtilen, dişlerin çevresinde oluşan diş eti cepleri de görülebilir. Bu, bakteri ve diş taşı oluşumunun diş eti çizgisinin altında daha derinlere inmesini sağlar. Cebin bu derinleşmesi kemik kaybıyla ilişkilidir ve tedavi edilmezse diş kaybına yol açabilir.
Periodontitis Hastalık Riskleri
Diş eti iltihabı bulunan herkes bu periodontal hastalık türüne yakalanmaz, ancak bazı kişilerin bu hastalığa yakalanma olasılığını artırabilecek risk faktörleri vardır. Sigara çok önemli bir risk faktörüdür ve tedaviyi zorlaştırabilir. Kontrolsüz diyabet, obezite, genetik duyarlılık ve kötü ağız hijyeni, bir kişinin periodontitis hastalığına yakalanma riskini artırabilir. Tedavi edilmeyen periodontitis hastalığı yalnızca diş kaybına sebep olmaz, aynı zamanda kardiyovasküler (kalp) hastalık riski artışı gibi sistemik sağlık sorunları oluşturabilir.
Peridontitisin Önlenmesi ve Tedavisi
Hassas diş fırçası bu konuda her zaman ilk adımdır ve uygun ağız hijyeni, peridontitisin önlenmesi konusunda olmazsa olmazdır. Sigara kullanıyorsanız, sigarayı bırakmanız da şiddetle tavsiye edilir. Diş hekimi ve dental hijyenist tarafından yapılan peridontitis tedavisi, diş taşı temizliği ve kök düzeltmesi olarak adlandırılan dişlerin derinlemesine temizlenmesini içerecektir, fakat dişlerin etrafında oluşan ciddi kemik kaybı bölgeleri, diş eti ve kemik greftini kapsayan bir diş eti ameliyatı gerektirebilir.
Unutmamak gerekir ki periodontitis kontrol altına alındıktan sonra, kesinlikle tamamen tedavi edilmiş sayılmaz. Uzun vadeli sorunları ya da hastalığın ilerleyişini önlemek için yıllık diş temizliğinizi yaptırarak üzerinize düşeni yapabilirsiniz.
