Eskiden insanlar, yaşlandıkça dişlerin de doğal olarak kaybedildiğini düşünürlerdi. Artık bunun doğru olmadığını biliyoruz. Diş ve diş etlerinizin sağlığını korumak için basit adımlar izleyerek ve düzenli olarak diş hekiminize görünerek dişlerinizi ömür boyu sağlıklı tutabilirsiniz!
Dişleriniz temiz görünse bile, dişleriniz yine de plak biriktiriyor olabilir. Plak, dişlerinizde sürekli oluşan yapışkan ve yumuşak bakteri tabakasıdır. Plağı her zaman göremeyebilirsiniz, dişlerinizi kısa süre önce fırçalamış olsanız bile plak, diş ve diş etlerinizde oluşmaya devam edecektir. Bunu kontrol etmek için diş bakımı konusunda titiz olmanız gerekir. Dişlerin düzenli olarak fırçalanması ve diş ipi kullanılması diş çürüğü ve diş eti hastalıklarını engellemenin en iyi yoludur.
Plak: Nedir?
Plak, ağzın içinde yaşayan ve dişlere yapışan, gözle görülemeyen zararlı bakteri kümelerinden oluşur.
Bazı plak türleri dişlerin çürümesine neden olur
Bazı plak türleri ise diş eti hastalığına neden olur
Kırmızı, şişkin veya kanayan diş etleri, diş eti hastalığının ilk belirtileri olabilir. Eğer diş eti hastalığı tedavi edilmezse dişleri yerinde tutan doku tahrip olur ve sonunda dişler kaybedilir.
Diş plakları boyamayla tespit edilmezse onları fark etmek zordur. Süpermarketlerde ve eczanelerde bulunan kırmızı renkli “diş plağının görünmesini sağlayan pastillerden” çiğneyerek ya da dişlerinizin üzerinde yeşil renkli gıda boyasını sürmek için kulak temizleme çubuğunu kullanarak plakların yerlerini tespit edebilirsiniz. Dişlerin üzerinde kalan kırmızı veya yeşil renk, plağın biriktiği, dolayısıyla bunu uzaklaştırmak için tekrar fırçalamanız gereken yeri gösterecektir. Tüm plağın uzaklaştırıldığından emin olmak için diş plaklarının yerlerini diş boyama tabletleri ile tespit edip dişlerinizi düzenli olarak kontrol ettirmelisiniz.
Plak uzaklaştırma tekniğinizin işe yarayıp yaramadığını diş hekiminize veya dental hijyenistinize sorun.
Diş Plağı Temizliği Birinci Adım: Diş İpi Kullanma
Dişlerin arasındaki bakterileri ve gıda parçalarını uzaklaştırmak için dişlerinizi diş ipi ile temizleyin. Ağzınızı suyla çalkalayın.
![]() |
![]() |
![]() |
Diş ipinin tutulması. |
Diş ipinin üst dişler arasında kullanımı. |
Diş ipinin alt dişler arasında kullanımı. |
NOT! Diş ipini nazikçe ve dikkatlice hareket ettirin. Diş ipini diş etine oturtmayın — bu işlem diş etlerinize zarar verebilir.
Diş Plağı Temizliği İkinci Adım: Dişlerin Fırçalanması
Rahat edeceğiniz bir diş fırçalama yöntemi bulun, ancak ileri geri sert şekilde fırçalamayın. Küçük dairesel ve kısa ileri geri hareketler iyi sonuç verecektir. Ağzınızı suyla çalkalayın.
Çürüğün önlenmesi konusunda önemli olan şey kullandığınız diş macununun içeriğidir. Florür maddesi, dişleri çürük oluşumundan koruduğu için florürlü bir diş macunu kullanmak önemlidir.
Taze bir his için diş fırçasıyla dilinizi fırçalayın! Ağzınızı tekrar çalkalayın. Ağzınızı tekrar çalkalayın. Unutmayın: özellikle şekerli yiyeceklerin gıda artıkları, diş çürüğünün yanı sıra diş eti hastalığına neden olan bakteriler için besleyici öğeler sağlar. Bu nedenle plağın yanı sıra tüm yemek artıklarının dişlerden uzaklaştırılması çok önemlidir. Günde en az bir defa plakları uzaklaştırın, hatta günde iki kez yapılması daha iyi olacaktır. Dişlerinizi günde bir defa fırçalıyorsanız ve diş ipi ile temizliyorsanız, bu işlemi yatmadan önce yapın.
.![]() |
Dişler arasında biriken plağı uzaklaştırmanın başka bir yöntemi ise ince plastik veya ahşaptan yapılmış bir çubuk olan diş taşı temizleyicisi (dental pick) kullanmaktır. Bu diş taşı temizleyicisini eczane ya da süper marketlerden satın alabilirsiniz.
Dişteki Plak Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen plak ağızdan uzaklaştırılmadığı taktirde zamanla diş taşı adı verilen sertleşmiş bir birikim tabakası haline gelecektir. Diş taşı üzerinde oluşmaya devam eden plak bileşimi, diş eti iltihabı denilen oral enfeksiyona yol açacaktır. Diş eti iltihabının belirtileri arasında diş eti kızarıklığı, şişliği veya ağrısı bulunur ve kimi zaman ağız kokusu oluşabilir. Neyse ki, diş eti iltihabı genellikle dişler etkin bir şekilde fırçalanarak, diş ipi kullanılarak ve koruyucu diş hekimliği (ör. profesyonel diş temizliği) randevusu için dental hijyeniste görünerek tedavi edilebilir.
Eğer diş eti hattınız boyunca diş eti iltihabı ile ilişkili enfeksiyon belirtilerini fark ederseniz, diş bakım alışkanlıklarınızı geliştirerek hızlı davranmalısınız çünkü bu aşamada dişlerinizi hala kurtarabilirsiniz. Sonraki aşama olan periodontitise kadar kemik ve bağ dokuda ciddi hasarlar oluşmasını engelleyebilirsiniz.