Sabit Protez Diş İşlemi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Sabit protez diş işlemi, eksik veya hasarlı dişlerin yerine sabit yapay dişlerin yerleştirilmesi ile gerçekleştirilen protez tedavisidir. Dişlerin estetik görünümünün yanı sıra işlevinin de yeniden kazarlandırılmasını sağlayan sabit protezler köprüler, kaplamalar ve implant üstü protezler gibi farklı şekillerde uygulanabilir. Yapısal veya sağlıksal nedenlerle takılıp çıkarılabilen protezleri kullanmak için uygun olmayan veya bunları tercih etmeyen kişiler için sabit diş protezi, alternatif bir tedavi yöntemini oluşturur. Bu yazımızın devamını okuyarak “Sabit protez diş nedir?” sorunuza yanıt alabilir, sabit diş protezlerinin nasıl yapıldığı ve hangi durumlarda uygulanabildiği gibi pek çok bilgiye ulaşabilirsiniz.

Sabit Protez Diş İşlemi Nedir?

Sabit protez, diş hekimi tarafından ağız içerisine özel yöntemlerle yerleştirilen ve hasta tarafından çıkarılamayan protezlerdir. Diş hekimleri tarafından yine özel yöntemlerle çıkarılabilen bu protezler, bazı durumlarda sabit implant köprüleri olarak da adlandırılabilir. Diş implantları içermeyen tak-çıkar protezler vakum prensibi ile damağa yerleştirilir ve bu takma dişler konfor açısından belirli olumsuzlukları da beraberinde getirebilir. Örneğin daha fazla tutunma için hastaların özel yapıştırıcılardan veya kremlerden yararlanması gerekebilir. Bu protezlerde takma dişlerin kayması, çıkması, ağrıya yol açması gibi sorunlar da görülebilir. Dental implantlar yardımıyla uygulanan sabit protezler ise bu olumsuzlukları ortadan kaldırarak hasta konforu ve memnuniyet açısından avantaj sağlayan protezlerdir. ⁽¹⁾

Sabit Protez Diş İşlemi Nasıl Yapılır?

Sabit protez diş modelleri için tedavi süreci farklı aşamalardan oluşur. Bunlar şu şekildedir: ^{(2, 3)}

İlk muayene ve planlama: İlk muayene sırasında dişlerin ve diş etlerinin sağlığı değerlendirilerek sabit bir protez için hastanın uygunluğu araştırılır. Ayrıca protezin desteklenmesi için kaç implanta ihtiyaç duyulduğu, bu implantların hangi bölgelere konumlandırılması gerektiği gibi bilgiler muayene sırasında elde edilir. Çıkarılması veya yeniden şekillendirilmesi gereken dişler varsa implant tedavisinden önce bunlara yönelik tedavilerin gerçekleştirilmesi için planlama yapılır. Bu aşamada daha doğru bir planlama için röntgen çekimi veya 3D görüntüleme yöntemlerinden yararlanılabilir.
İmplant yerleştirmeye hazırlık: İmplantların sayısı ve yerleştirileceği bölgeler belirlendikten sonra her implantı destekleyecek olan yeterli çene kemiği yoğunluğunun bulunduğundan emin olunmalıdır. Eğer hasta yeterli kemik yoğunluğuna sahip değilse farklı yöntemler tercih edilebilir veya kemik grefti adı verilen bir prosedüre ihtiyaç duyulabilir.
İmplant ve abutmentlerin yerleştirilmesi: Diş implantları cerrahi operasyon ile çene kemiği içerisine yerleştirilir. İmplantların çevresindeki doku ile tamamen bütünleşmesi için belirli bir süreye ihtiyaç duyulur. Bu sürenin ardından implantlara abutment olarak adlandırılan yapılar yerleştirilir. Sonraki süreçte abutmentler, eksik dişleri olan hastalarda implant destekli protezin çene kemiğine güvenli bir şekilde takılması için kullanılacak, implant ile protez arasındaki bağlantıyı kuracaktır.
Restorasyon: Tüm implantlar ve abutmentler yerleştirildikten sonra diş laboratuvarında kişiye özel bir protez restorasyonu hazırlanır. Bu, protezin dışarıdan görünen kısmını oluşturacaktır. Ağızdan ölçüler alındıktan sonra yaklaşık dört haftalık bir süreç içerisinde protetik restorasyon hazırlanmış olur.
Sabit protezin takılması ve ayarlanması: Protezin üretimin tamamlandıktan sonra son uyum ve ayarlama için diş hekimi, hasta ile yeni bir görüşme gerçekleştirir. Bu görüşmede protezin ağız ile uyumluluğu, hastanın konforu konusunda değerlendirme yapılır ve gerekli durumlarda yeni ayarlamalar yapılabilir. Diş hekimi aynı zamanda yemek yeme, konuşma gibi eylemler sırasında protezin yerinde kalmasına yardımcı olmak için özel bir yapıştırıcı da uygulayabilir. Tüm işlemler tamamlandıktan sonra sabit protez tedavisi tamamlanmış ve hasta yeni gülümsemesine kavuşmuş olur.

Sabit Protez Hangi Durumlarda Uygulanır?

Herhangi bir nedenle dişlerinden bazılarını veya tüm dişlerini kaybetmiş olan kişiler için hem estetik açıdan hem de dişlerin beslenme, konuşma gibi eylemler sırasındaki işlevlerinin geri kazandırılması açısından protez tedavisi uygulanmalıdır. Bu noktada sabit ve çıkarılabilir protezler olmak üzere iki temel protez türünden yararlanılabilir. Sabit protezlerin en önemli faydalarından bir tanesi güvenliktir. Titanyum direklerle çene kemiğine sabitlenen ve böylece ağız içerisine uyumluluğu düşük olan cihazlardan kaynaklanan diş eti ve çene ağrısı ya da protezin kayması gibi riskler sabit protezlerde söz konusu değildir. Doğal dişler gibi hissettirmesi ve bu şekilde işlev görmesinin yanı sıra sabit protez diş temizliği çıkarılabilir protezlerden daha basittir. Ayrıca sabit protezler çene kemiğinin yapısının korunmasına ve kemik kaybının önlenmesine yardımcı olur. Bu nedenle çene kemiğinin yapısal olarak sabit protez tedavisi için uygun olması ve hastanın tercih, maliyet gibi yönlerden yapacağı değerlendirme sonucunda bu tedaviye karar vermiş olması durumunda sabit protezler kullanılabilir. ⁽³⁾

Sabit Protez İçin Kaç Diş Gerekir?

Sabit protez diş tedavisinde uzun vadeli bir sonucun elde edilebilmesi için hastanın ağız içi yapısına ve diş hekiminin uygulayacağı tedavi tekniklerine bağlı olarak kişiye özgü farklılıklar söz konusu olabilir. Fakat sabit protezlerin doğal dişler gibi hissettirmesi ve bu konforu verebilmesi için genellikle en az dört implanta ihtiyaç duyulur. Çıkarılabilir protezler ise genellikle daha az sayıda doğal diş veya implant üzerine yerleştirilebilir. Yine de her hastanın kendine özgü bir ağız yapısı ve farklı tercihleri söz konusu olduğundan tedavi sırasında kaç implanta ihtiyaç olacağına yalnızca protez uzmanı diş hekimi tarafından karar verilebilir. ⁽³⁾

Sabit Diş Protezi Uygulanması Ağrılı mıdır?

Protez yaptırmayı düşünen pek çok kişinin sıkça sorduğu sorular arasında sürecin ağrılı olup olmayacağı da yer alır. Diş protezlerinin yapımı ağrısız bir süreç vadetmese de tedavi boyunca karşılaşılabilecek ağrılar çoğu kişi için yönetilebilir düzeydedir. Ağrı ve rahatsızlığın derecesi, tercih edilen protez türüne ve protez harici uygulanması gereken tedavilere göre de değişir. Örneğin sadece birkaç dişi eksik olan kişilere uygulanan kısmi protezler genellikle minimum ağrıya neden olurken ağızdaki tüm dişlerin çekilmesini gerektirebilen tam protezler daha ağrılı bir süreci beraberinde getirebilir. İmplant destekli protezlerin yapımı ise farklı aşamalar içerir. Diş çekimi, iyileşme sürecinin beklenmesi, ardından implant ve abutment yerleştirme operasyonları, protezin takılması gibi farklı süreçler birbirini izler. Cerrahi süreçlerin tedavide yer alması, dönemsel ağrıların görülmesine neden olabilir. Ancak bu gibi durumlarda da tedaviler sırasında anestezi uygulanır, tedavi sonrası süreçte ise çoğunlukla ağrı kesici ilaçlar reçetelendirilir. Bu nedenle ağrılar kolaylıkla yönetilebilir. Sabit protezlerin daha karmaşık bir süreç gerektirmesi göz korkutabilse de tedavi sonrası protezin stabilitesi, doğallık hissi gibi avantajları nedeniyle sabit protezler, çoğu hasta için tercih sebebi olmaya devam etmektedir. ⁽⁴⁾

Sabit Protez Diş Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sabit protez tedavisi sonrasında gelen süreç, iyileşmenin teşvik edilmesi ve tedaviden en iyi sonucun alınabilmesi açısından önemlidir. Cerrahi sürecin ardından bazı durumlarda implant abutmentinin üzerine hemen geçici dişler takılabilir. Böylece operasyon sonrası diş hekiminizden yeni dişlerle ayrılabilirsiniz. Bu durumda kalıcı dişler, birkaç ay sonra takılır. Bazı durumlarda ise implantların çene kemiğine kaynamasının olumsuz etkilenmesi olasılığını en aza indirmek adına diş hekimleri geçici diş kullanımını tercih etmeyebilir. Bu şekilde bir uygulamada ise birkaç aylık iyileşme süreci beklendikten sonra dişler, implantlar üzerine yerleştirilecektir. Her iki durumda da ameliyat sonrası kritik iyileşme aşamasında yeni yerleşen implantlara karş ıdikkatli olunmalıdır. Yaklaşık üç ay boyunca daha yumuşak bir diyet yapmanız, sert ve aşırı çiğneme gerektiren yiyeceklerden kaçınmanız tavsiye edilir. Hem iyileşme sürecinde hem de sonraki süreçte ağız hijyenine özen göstermek de oldukça önemlidir. Hekimin önerdiği şekilde diş protezi bakımı düzenli olarak yapılmalı, dişler günde en az iki kez fırçalanmalıdır. ⁽⁴⁾

Sabit diş protezlerine ve sabit protez diş bakımı konularına ilişkin tüm detaylar hakkında bilgi sahibi oldunuz. Süreçle ilgili olabilecek diğer diş sağlığı konuları ve “Köprü diş nasıl yapılır?” gibi diş hekimliği uygulamaları hakkındaki sorularınız için diğer başlıkları da inceleyebilirsiniz.